Table of Contents
अभिनव भारत सोसायटी
भारतीय स्वातंत्र्यासाठी एक प्रसिद्ध गुप्त समाज म्हणजे अभिनव भारत सोसायटी. अभिनव भारत सोसायटीची स्थापना कार्यकर्ता, राजकारणी, वकील आणि लेखक विनायक दामोदर सावरकर यांनी केली होती.
अभिनव भारत सोसायटी नावाच्या समाजवाद्यांच्या गटाने ब्रिटीश अधिकाऱ्यांची काही हत्या केली कारण त्यांनी ब्रिटीश राजवट मोडून काढण्यासाठी केलेल्या सशस्त्र उठावाचे समर्थन केले होते. आपण या पृष्ठावर, अभिनव भारत आयोजित केलेल्या व्यक्तीबद्दल आणि इतर अनेक मनोरंजक माहिती जाणून घ्याल.
अभिनव भारत सोसायटी फाउंडेशन
- विनायक दामोदर सावरकर आणि त्यांचे बंधू गणेश दामोदर सावरकर यांनी 1904 मध्ये अभिनव भारताची स्थापना केली.
- समाजाने शेकडो क्रांतिकारक आणि राजकीय कार्यकर्त्यांचे स्वागत केले. ब्रिटीश अधिकाऱ्यांना मारण्याच्या अनेक प्रयत्नांनंतर सावरकरांना दोषी ठरवून तुरुंगात टाकण्यात आले.
- यंग इंडिया सोसायटीची स्थापना नाशिकमध्ये “मित्र मेळा” म्हणून झाली, तर विनायक सावरकर पुण्यातील फर्ग्युसन महाविद्यालयात विद्यार्थी होते.
- त्यात शेवटी शेकडो क्रांतिकारक आणि राजकीय कार्यकर्त्यांचा समावेश होता. सावरकर कायदेशीर शिक्षण घेण्यासाठी तेथे गेल्यानंतर त्याच्या भारतभर शाखा होत्या, अखेरीस त्याचा विस्तार लंडनमध्ये झाला.
अभिनव भारत सोसायटीचा इतिहास
- विनायक आणि गणेश सावरकर यांनी 1899 मध्ये नाशिकमध्ये क्रांतिकारी गुप्त समाज मित्र मेळा या संस्थेची स्थापना केली.
- स्वांत्रवीर विनायक सावरकर यांनी 1904 मध्ये महाराष्ट्रातील विविध ठिकाणांहून आलेल्या 200 सहभागींच्या बैठकीत त्याचे नाव अभिनव भारत ठेवले.
- 1906 मध्ये, विनायक सावरकरांनी मॅझिनी चरित्र नावाचे पुस्तक तयार केले, ज्यामध्ये 25 पृष्ठांची प्रस्तावना आणि इटालियन क्रांतिकारक मॅझिनी यांच्या कार्यांचा अनुवाद समाविष्ट होता.
- सावरकरांनी मॅझिनीचे गुरिल्ला डावपेच आणि गुप्त सोसायट्या पूर्णपणे स्वीकारल्या.
- लंडनमध्ये शिकत असताना, त्यांनी आपल्या सहकारी भारतीयांना नियमित वृत्तपत्रे प्रकाशित केली आणि क्रांतिकारक प्रचारात गुंतले.
अभिनव भारत सोसायटी आणि विनायक सावरकर
- अभिनव भारत सोसायटीची कायदेशीरता जिल्हाधिकारी अँड्र्यू जॅक्सनच्या मृत्यूच्या तपासादरम्यान उघड झाली.
- अभिनव भारत ही क्रांतिकारी संघटना विनायक सावरकर यांनी तयार केली होती, जे कलेक्टर अँड्र्यू जॅक्सनच्या हत्येसाठी वापरल्या गेलेल्या हँडगन भारतात पाठवण्यासाठीही कुख्यात आहेत.
- भाऊंना ताब्यात घेण्यात आले आणि अंदमान बेटांच्या सेल्युलर जेलमध्ये मध्ये जन्मठेपेची शिक्षा देण्यात आली.
- सावरकरांना त्यांच्या वतीने चार अनुकंपा अर्ज मिळाल्यानंतर सावरकरांची तुरुंगातून सुटका झाली, उलट माहिती असूनही, त्यानुसार त्यांना त्यांच्या कृत्याबद्दल कोणताही पश्चाताप झाला नाही.
- अंदमान बेटांवर, ब्रिटीश अधिकाऱ्यांनी कैद्यांशी केलेल्या गैरवर्तनाच्या विरोधात निदर्शने झाली आणि परिणामी, ब्रिटिश अधिकाऱ्यांनी बेटावरील तुरुंग बंद करण्याचा निर्णय घेतला.
- ज्या कैद्यांनी बेटांवर राहण्याचा पर्याय निवडला त्यांचा विशेष विचार करण्यात आला. बेटांवर राहण्याची सावरकरांची योजना नाकारण्यात आली.
- त्यांना भारताच्या मुख्य भूभागात परत करण्यात आले आणि शिक्षा पूर्ण करण्यासाठी त्यांना अतिरिक्त तीन वर्षांचा तुरुंगवास देण्यात आला.
अभिनव भारत सोसायटीचे विघटन
- 1952 मध्ये अभिनव भारत सोसायटी विसर्जित झाली असतानाही सावरकरांनी हिंदू महासभेच्या अध्यक्षपदाच्या 10 वर्षे आधी हिंदू राष्ट्र दलाची स्थापना केली.
- याच संस्थेच्या कार्यामुळे या चळवळीला मदत झाली. शिवाय, विनायक सावरकरांच्या अभिनव भारत सोसायटीच्या मूलगामी किंवा क्रांतिकारी स्वरूपाबाबत महत्त्वपूर्ण चर्चा झाली आहे.
- अभिनव भारत सोसायटीचे निर्माते सावरकर यांनी 1937 ते 1943 पर्यंत हिंदू महासभेचे अध्यक्षपद भूषवले.
- राष्ट्रभाषा म्हणून हिंदीच्या वापराचे समर्थन करणारे एक ज्वलंत वक्ते म्हणून त्यांना लोकप्रियता मिळाली.
- फेब्रुवारी 1966 मध्ये सावरकरांनी त्यांची औषधे, अन्न आणि पाणी घेणे बंद केले. 26 फेब्रुवारी 1966 रोजी त्यांचे निधन झाले. भारतीय संसदेत 2003 मध्ये त्यांचे पोर्ट्रेट सादर करण्यात आले.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.