Table of Contents
महाराष्ट्राचे प्रशासकीय विभाग
महाराष्ट्राराज्याचे एकूण सहा प्रशासकीय विभाग आहेत:
1.कोकण विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: कोकण
- मुख्यालय: मुंबई
- क्षेत्रफळ : 30728 चौ.कि.मी. (10%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 7
- जिल्ह्यांची नावे: पालघर, ठाणे, मुंबई शहर, मुंबई उपनगर, रत्नागिरी, रायगड, सिंधुदूर्ग
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 50
- सर्वांत मोठा जिल्हा : रत्नागिरी
2. नाशिक विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: पश्चिम महाराष्ट्र आणि खानदेश
- मुख्यालय: नाशिक
- क्षेत्रफळ : 57493 चौ.कि.मी. (18.70%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 5
- जिल्ह्यांची नावे: नाशिक, अहमदनगर, जळगाव, धुळे, नंदुरबार
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 54
- सर्वांत मोठा जिल्हा : अहमदनगर
3. पुणे विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: पश्चिम महाराष्ट्र
- मुख्यालय: पुणे
- क्षेत्रफळ : 57275 चौ.कि.मी. (16.60%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 5
- जिल्ह्यांची नावे: पुणे, सातारा, कोल्हापूर, सांगली, सोलापूर
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 58
- सर्वात मोठा जिल्हा : पुणे
4. औरंगाबाद विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: मराठवाडा
- मुख्यालय: औरंगाबाद
- क्षेत्रफळ : 64813 चौ.कि.मी. (21.06%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 8
- जिल्ह्यांची नावे: औरंगाबाद, जालना, बीड, नांदेड, उस्मनाबाद, लातूर, परभणी, हिंगोली
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 76
- सर्वांत मोठा जिल्हा : बीड
5. अमरावती विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: विदर्भ
- मुख्यालय: अमरावती
- क्षेत्रफळ : 46027चौ.कि.मी. (14.95%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 5
- जिल्ह्यांची नावे: अमरावती, बुलढाणा, अकोला,वाशिम, यवतमाळ
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 56
- सर्वांत मोठा जिल्हा : यवतमाळ
6. नागपूर विभाग :
- भौगोलिक विभागाचे नाव: विदर्भ
- मुख्यालय: नागपूर
- क्षेत्रफळ : 51377 चौ.कि.मी. (16.69%)
- एकूण जिल्ह्यांची संख्या: 6
- जिल्ह्यांची नावे: नागपूर, वर्धा, चंद्रपूर, गोंदिया,भंडारा, गडचिरोली
- एकूण तालुक्यांची संख्या : 64
- सर्वांत मोठा जिल्हा : गडचिरोली
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
YouTube channel- Adda247 Marathi
प्रशासकीय विभागाची क्षेत्रफळानुसार क्रमवारी :
- औरंगाबाद 64813 (चौ.कि.मी.)
- नाशिक 57493 (चौ.कि.मी.)
- पुणे 57275 (चौ.कि.मी.)
- नागपूर 51377 (चौ.कि.मी.)
- अमरावती 46027 (चौ.कि.मी.)
- कोकण 30728 (चौ.कि.मी.)
क्षेत्रफळानुसार सर्वात मोठे 05 जिल्हे:-
- अहमदनगर : 17048चौ.कि.मी
- पुणे : 15643 चौ.कि.मी
- नाशिक : 15530 चौ.कि.मी
- सोलापूर : 14895 चौ.कि.मी
- गडचिरोली : 14412 चौ.कि.मी
क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात लहान शेवटचे पाच जिल्हे :-
- मुंबई शहर : 157 चौ.कि.मी
- मुंबई उपनगर : 446 चौ.कि.मी
- भंडारा : 3896 चौ.कि.मी
- ठाणे : 4214 चौ.कि.मी
- हिंगोली : 4524 चौ.कि.मी
नवीन जिल्हे आणि त्यांची निर्मिती:
मूळ जिल्हा |
नविन जिल्हा | निर्मिती |
रत्नागिरी | सिंधूदुर्ग | 1 मे 1981 |
औरंगाबाद | जालना | |
उस्मनाबाद | लातूर | 15 ऑगस्ट 1982 |
चंद्रपूर | गडचिरोली | 26 ऑगस्ट 1982 |
बृहन्मुबई | मुंबई उपनगर | 4 ऑक्टोंबर 1990 |
अकोला | वाशिम | 1 जुलै 1998 |
धुळे | नंदुरबार | |
भंडारा | गोंदिया | 1 मे 1999 |
हिंगोली | परभणी | |
ठाणे | पालघर | 1 ऑगस्ट 2014 |
महाराष्ट्रातील सर्वाधिक तालूक्यांची संख्या असणारे जिल्हे:
- नांदेड व यवतमाळ : प्रत्येकी 16 तालुके
- नाशिक, जळगाव, चंद्रपुर, रायगड: प्रत्येकी 15 तालुके
- पुणे, अहमदनगर, नागपूर : प्रत्येकी 14 तालुके
- कोल्हापूर व गडचिरोली : प्रत्येकी 12 तालुके
महाराष्ट्रातील समान नावाचे तालुके असणारे जिल्हे :-
- नांदगाव: नाशिक-अमरावती
- शिरूर: बीड-पुणे
- आष्टी: बीड-वर्धा
- खेड: पुणे-रत्नागिरी
- कळंब: यवतमाळ-उस्मानाबाद
- मालेगाव: नाशिक-वाशिम
- कारंजा: वाशिम-वर्धा
- कर्जत: अहमदनगर-रायगड
- सेलू: परभणी-वर्धा
Maharashtra State GK PYQ PDF Part-4 in Marathi
Maharashtra State GK PYQ PDF Part-5 in Marathi
Weekly Current Affairs PDF in Marathi | 12 June to 18 June 2021
Weekly Current Affairs PDF in Marathi | 5 June to 11 June 2021
केवळ सरावच परीक्षेत चांगले गुण मिळण्यास मदत करू शकतो
आता सगळे अपडेट्स आपल्या Adda-247-मराठी App वर
अँप डाउनलोड करण्यासाठी
मासिक चालू घडामोडी मराठी मध्ये, Download करा