Table of Contents
संगणकाच्या भाषा
संगणकाच्या भाषा: संगणकाच्या भाषा किंवा आपण ज्यांना प्रोग्रामिंग भाषा असे म्हणतो, त्यांचा वापर संगणक प्रोग्रामद्वारे संगणकाशी संवाद साधता येतो. आगामी काळातील जिल्हा न्यायालय भरती परीक्षेत संगणकावरील ज्ञान या विषयावर प्रश्न विचारले जाणार आहेत. त्यामुळे आज या लेखात आपण संगणकाच्या भाषा या बद्दल सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.
संगणकाच्या भाषा: विहंगावलोकन
संगणकाच्या भाषा: विहंगावलोकन | |
श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
विषय | संगणक |
उपयोगिता | जिल्हा न्यायालय भरती परीक्षा |
लेखाचे नाव | संगणकाच्या भाषा |
लेख तुम्हाला काय प्रदान करतो? |
|
संगणकाच्या भाषा
संगणक भाषा किंवा प्रोग्रामिंग भाषा ही एक कोडेड वाक्यरचना आहे जी संगणक प्रोग्रामरद्वारे संगणकाशी संवाद साधण्यासाठी वापरली जाते. संगणक भाषा सॉफ्टवेअर प्रोग्राम दरम्यान संवादाचा प्रवाह स्थापित करते. भाषा संगणक वापरकर्त्यास डेटावर प्रक्रिया करण्यासाठी संगणकाने कोणती आज्ञा केली पाहिजे हे सांगण्यास सक्षम करते. या भाषांचे खालील श्रेणींमध्ये वर्गीकरण करता येईल.
1. मशीन भाषा
2. असेंब्ली भाषा
3. उच्च स्तरीय भाषा
मशीन भाषा
मशीन भाषा किंवा मशीन कोड ही मूळ भाषा आहे जी संगणकाच्या सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट किंवा CPU द्वारे थेट समजते. या प्रकारची संगणक भाषा समजण्यास सोपी नाही, कारण ती फक्त बायनरी प्रणाली वापरते, निर्देश तयार करण्यासाठी केवळ एक आणि शून्य असलेल्या संख्यांची मालिका असलेल्या नोटेशनचा घटक.
असेंबली लेव्हल भाषा
असेंबली लेव्हल भाषा हा कोडचा एक संच आहे जो थेट संगणकाच्या प्रोसेसरवर चालू शकतो. ऑपरेटिंग सिस्टीम लिहिण्यासाठी आणि डेस्कटॉप ऍप्लिकेशन्सची देखभाल करण्यासाठी या प्रकारची भाषा सर्वात योग्य आहे. असेंबली लेव्हल लँग्वेजसह, प्रोग्रामरसाठी कमांड परिभाषित करणे सोपे आहे. मशीन लँग्वेजच्या तुलनेत हे समजणे आणि वापरणे सोपे आहे.
उच्च स्तरीय भाषा
उच्च स्तरीय भाषा या वापरकर्ता-अनुकूल भाषा आहेत ज्या शब्द आणि चिन्हांच्या शब्दसंग्रहासह इंग्रजी सारख्या असतात. हे शिकणे सोपे आहे आणि लिहिण्यासाठी कमी वेळ लागतो. ते ‘मशीन’ आधारित नसून समस्या देणारे आहेत. उच्च-स्तरीय भाषेत लिहिलेला प्रोग्राम अनेक मशीन भाषांमध्ये अनुवादित केला जाऊ शकतो आणि म्हणून कोणत्याही संगणकावर चालू शकतो ज्यासाठी योग्य अनुवादक अस्तित्वात आहे.
कंपाइलर आणि इंटरप्रिटर
हे असे प्रोग्राम आहेत जे उच्च-स्तरीय भाषेत लिहिलेल्या सूचना कार्यान्वित करतात. उच्च-स्तरीय भाषेत लिहिलेले प्रोग्राम चालवण्याचे दोन मार्ग आहेत. सर्वात सामान्य म्हणजे प्रोग्राम संकलित करणे; दुसरी पद्धत म्हणजे दुभाष्याद्वारे प्रोग्राम पास करणे.
कंपाइलर
कंपाइलर हा एक विशेष प्रोग्राम आहे जो स्त्रोत कोड म्हणून ओळखल्या जाणार्या विशिष्ट प्रोग्रामिंग भाषेत लिहिलेल्या विधानांवर प्रक्रिया करतो आणि त्यांना मशीन भाषेत किंवा संगणकाचा प्रोसेसर वापरत असलेल्या “मशीन कोड” मध्ये रूपांतरित करतो. कंपाइलर उच्च स्तरीय भाषा प्रोग्राम्सचे थेट मशीन लँग्वेज प्रोग्राममध्ये भाषांतर करतो. या प्रक्रियेला संकलन म्हणतात.
इंटरप्रिटर
इंटरप्रिटर उच्च-स्तरीय सूचनांचे मध्यवर्ती स्वरूपात भाषांतर करतो, ज्या नंतर तो कार्यान्वित करतो. संकलित केलेले प्रोग्राम सामान्यत: इंटरप्रिटेड प्रोग्राम्सपेक्षा वेगाने चालतात. इंटरप्रिटरचा फायदा हा आहे की, त्याला संकलनाच्या टप्प्यातून जाण्याची आवश्यकता नाही ज्या दरम्यान मशीन सूचना व्युत्पन्न केल्या जातात. कार्यक्रम लांबल्यास ही प्रक्रिया वेळखाऊ ठरू शकते.
सर्वात लोकप्रिय प्रोग्रामिंग भाषा –
- C
- Python
- C++
- Java
- SCALA
- C#
- R
- Ruby
- Go
- Swift
- JavaScript
प्रोग्रामिंग भाषेची वैशिष्ट्ये –
- प्रोग्रामिंग भाषा सोपी, शिकण्यास आणि वापरण्यास सोपी, चांगली वाचनीयता आणि मानवी ओळखण्यायोग्य असणे आवश्यक आहे.
- अॅब्स्ट्रॅक्शन ही प्रोग्रॅमिंग भाषेसाठी अत्यावश्यक वैशिष्ट्ये असणे आवश्यक आहे ज्यामध्ये जटिल रचना परिभाषित करण्याची क्षमता आणि नंतर त्याची उपयोगिता येते.
- पोर्टेबल प्रोग्रामिंग भाषेला नेहमी प्राधान्य दिले जाते.
- प्रोग्रामिंग भाषेची कार्यक्षमता जास्त असणे आवश्यक आहे जेणेकरून ते सहजपणे मशीन कोडमध्ये रूपांतरित केले जाऊ शकते आणि त्याची अंमलबजावणी मेमरीमध्ये कमी जागा वापरते.
- प्रोग्रामिंग भाषा चांगली रचना आणि दस्तऐवजीकरण केलेली असावी जेणेकरून ती अनुप्रयोग विकासासाठी योग्य असेल.
- प्रोग्रामचा विकास, डीबगिंग, चाचणी, देखभाल यासाठी आवश्यक साधने प्रोग्रामिंग भाषेद्वारे प्रदान केली जाणे आवश्यक आहे.
- प्रोग्रामिंग लँग्वेजने एकात्मिक विकास पर्यावरण (IDE) म्हणून ओळखले जाणारे एकल वातावरण प्रदान केले पाहिजे.
- प्रोग्रामिंग भाषा सिंटॅक्स आणि सिमेंटिक्सच्या बाबतीत सुसंगत असणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.