Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 06 January 2023

राष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

1. पं. दीनदयाल उपाध्याय विभाग हा भारतीय रेल्वेचा सर्वात लांब संपूर्ण एबीएस विभाग बनला आहे.

• पं. दीनदयाल उपाध्याय विभाग (762 किमी) हा भारतीय रेल्वेचा सर्वात लांब पूर्ण स्वयंचलित ब्लॉक सिग्नलिंग विभाग बनला आहे. भारतीय रेल्वेच्या सध्याच्या उच्च घनतेच्या मार्गांवर अधिक गाड्या चालवण्याची क्षमता वाढवण्यासाठी, स्वयंचलित ब्लॉक सिग्नलिंग (ABS) हा एक किफायतशीर उपाय आहे. भारतीय रेल्वे मिशन मोडवर स्वयंचलित ब्लॉक सिग्नलिंग सुरू करत आहे. 2022-23 मध्ये ABS 268 Rkm वर कार्यान्वित करण्यात आले आहे. 31.12.2022 पर्यंत, IR वर 3706 किमी मार्गावर ABS प्रदान केले गेले आहे. ऑटोमॅटिक सिग्नलिंगच्या अंमलबजावणीमुळे, क्षमतेत वाढ होऊन अधिक ट्रेन सेवा शक्य होईल.

2. प्रसार भारतीच्या प्रसारण पायाभूत सुविधा आणि नेटवर्कमध्ये सुधारणा करण्यासाठी केंद्रीय मंत्रीमंडळाने 2,500 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीच्या योजनेला मंजुरी दिली.

• प्रसार भारतीची प्रसारण पायाभूत सुविधा आणि नेटवर्क अपग्रेड करण्याच्या प्रयत्नात, आर्थिक घडामोडींच्या कॅबिनेट समितीने (CCEA) दूरदर्शन आणि ऑल इंडिया रेडिओसाठी 2,500 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीच्या योजनेला मंजुरी दिली. योजनेअंतर्गत, आठ लाख डीडी फ्री डिश डीटीएच सेट टॉप बॉक्स (एसटीबी) देखील दुर्गम, आदिवासी, LWE, सीमावर्ती भागात आणि ‘आकांक्षी’ जिल्ह्यांमध्ये राहणाऱ्या लोकांना वितरित केले जातील.

3. केंद्रीय मंत्री डॉ जितेंद्र सिंह यांनी राष्ट्रीय जीनोम संपादन आणि प्रशिक्षण केंद्राचे (NGETC) उद्घाटन केले.

• केंद्रीय मंत्री डॉ जितेंद्र सिंह यांनी आज नॅशनल अँग्री-फूड बायोटेक्नॉलॉजी इन्स्टिट्यूट (NABI) मोहाली, पंजाब येथे “नॅशनल जीनोम एडिटिंग आणि ट्रेनिंग सेंटर” चे उद्घाटन केले. मंत्र्यांनी त्याच वेळी अन्न आणि पोषण सुरक्षा या 4 दिवसीय आंतरराष्ट्रीय परिषदेचे उद्घाटन केले.
• “नॅशनल जीनोम एडिटिंग अँड ट्रेनिंग सेंटर” (एनजीईटीसी) ही एक छतावरील अत्याधुनिक सुविधा आहे जी CRISPR-Cas9 मध्यस्थ जीनोमसह विविध जीनोम संपादन पद्धती स्वीकारण्यासाठी प्रादेशिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी राष्ट्रीय व्यासपीठ म्हणून काम करेल.

4. संभाव्य संपादनासाठी भारताने अर्जेंटिनामधील दोन लिथियम आणि एक तांब्याच्या खाणीची ओळख पटवली आहे.

• भारत सरकारने जाहीर केले आहे की त्यांनी अर्जेंटिनामध्ये दोन लिथियम खाणी आणि एक तांब्याची खाण ओळखली आहे आणि ते अधिग्रहण किंवा दीर्घकालीन भाडेतत्त्वावर घेण्यासाठी पुढे जात आहेत. भारत सरकारने म्हटले आहे की त्यांनी संभाव्य लिथियम साठ्यांचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि शोधण्यासाठी नोव्हेंबर 2022 मध्ये भूवैज्ञानिकांची एक टीम अर्जेंटिना येथे पाठवली होती. ते दक्षिण अमेरिकन देशात लिथियम आणि तांब्याच्या साठ्यांचे संभाव्य स्त्रोत ओळखण्यात सक्षम झाले आहेत.

5. केरळचे मुख्यमंत्री, पिनाराई विजयन यांनी केरळमधील तिरुअनंतपुरम येथील फोर्ट परिसरात नूतनीकरण केलेल्या सेंट्रल आर्काइव्हज येथे आधुनिक दृकश्राव्य तंत्रज्ञानासह पाम लीफ हस्तलिखित संग्रहालयाचे उद्घाटन केले.

• केरळचे मुख्यमंत्री (CM) पिनाराई विजयन यांनी केरळमधील तिरुवनंतपुरम येथील फोर्ट परिसरात नूतनीकरण केलेल्या सेंट्रल आर्काइव्हज येथे आधुनिक दृकश्राव्य तंत्रज्ञानासह पाम लीफ हस्तलिखित संग्रहालयाचे उद्घाटन केले . “जगातील पहिले पाम-लीफ मॅन्युस्क्रिप्ट म्युझियम” म्हणून प्रसिद्ध झालेले हे संग्रहालय केरळ म्युझियम ऑफ हिस्ट्री अँड हेरिटेज यांच्या संयुक्त विद्यमाने 3 कोटी रुपये खर्चून स्थापन केले आहे.

6. ओडिशाचे मुख्यमंत्री पटनायक यांनी बिरसा मुंडा हॉकी स्टेडियमचे उद्घाटन केले.

• ओडिशाचे मुख्यमंत्री नवीन पटनायक यांनी गुरुवारी राउरकेला येथे पुरुष हॉकी विश्वचषक 2023 च्या आधी भारतातील सर्वात मोठ्या हॉकी स्टेडियमपैकी एकाचे उद्घाटन केले. 261 कोटी रुपये खर्चून बांधलेल्या, सुंदरगढ जिल्ह्यात असलेल्या या स्टेडियमला ​​बिरसा असे नाव देण्यात आले आहे. मुंडा हॉकी स्टेडियम कॉम्प्लेक्स हे 50 एकरमध्ये विक्रमी 15 महिन्यांच्या कालावधीत 20,000 आसनक्षमतेसह बांधले गेले आहे. स्टेडियमला ​​लागूनच प्रमाणित टर्फ आणि प्रकाशयोजना असलेली सराव केंद्रे देखील आहेत. राज्याने नऊ महिन्यांत एक विश्वचषक गावही तयार केले आहे, ज्यामध्ये खेळाडू आणि अधिकारी राहण्यासाठी 225 खोल्या आहेत.

7. तमिळनाडूच्या राज्यपालांनी तंजावर येथे ऑक्टेव्ह 2023 या उत्सवाचे उद्घाटन केले.

• ऑक्टेव्ह 2023 हा ईशान्य भारतातील स्वदेशी कला आणि संस्कृतीचे प्रदर्शन करण्यासाठी साऊथ झोन कल्चर सेंटर, तंजावर, तमिळनाडू यांच्या अंतर्गत आयोजित करण्यात येणारा एक उत्सव आहे. ऑक्टेव्ह 2023 या उत्सवाचे उद्घाटन तामिळनाडूचे राज्यपाल आर एन रवी यांच्या हस्ते करण्यात आले आहे.

आंतरराष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

8. नवीन उपग्रह प्रतिमा युरोपच्या ‘हिवाळी उष्णतेच्या लाटे’ चे परिणाम प्रकट करते.

• नवीन उपग्रह प्रतिमा खंडाच्या हिवाळ्यातील स्कीइंग हंगामाच्या जाडीत युरोपच्या ‘हिवाळी उष्णता’ चे परिणाम प्रकट करतात. युरोपियन युनियनच्या कोपर्निकस प्रोग्रामद्वारे पोस्ट केलेला फोटो स्कीइंग रिसॉर्ट्सच्या जवळ असलेल्या स्विस शहर अल्टडॉर्फच्या आसपास बर्फाचा अभाव दर्शवितो. Altdorf मध्ये, नवीन वर्षाच्या दिवशी तापमान 66.5 °F (19.2 °C) पर्यंत पोहोचले आणि रात्रीच्या वेळी 60.9 °F (16.1 °C) च्या खाली गेले नाही, 1864 मध्ये सेट केलेला पूर्वीचा विक्रम मोडला. पोलंडमधील वॉर्सा येथेही 66° तापमान होते. फॅ (18.9°C), स्वतःचा जानेवारीचा रेकॉर्ड 9°F (5°C) पेक्षा जास्त मोडत आहे

Weekly Current Affairs in Marathi (25 December 22- 31 December 22)

अर्थव्यवस्था बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

9. बंधन बँकेने ‘जहाँ बंधन, वहाँ विश्वास’ अभियान सुरू केले.

• बंधन बँकेने बँकेचे ब्रँड ॲम्बेसेडर सौरव गांगुली यांच्यासोबत ‘जहाँ बंधन, वहाँ विश्वास’ अभियान  सुरू केले आहे. ‘जहाँ बंधन, वहाँ विश्वास’ ही एकात्मिक विपणन मोहीम आहे ज्यामध्ये कंपनीने सात वर्षांच्या कालावधीत बँक म्हणून कमावलेल्या ‘विश्वासावर’ भर दिला आहे.

कराराच्या बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

10. इस्रो आणि मायक्रोसॉफ्टने भारतीय स्पेस टेक इकोसिस्टमला चालना देण्यासाठी सामंजस्य करार केला आहे. 

• इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) आणि मायक्रोसॉफ्ट यांनी भारतीय स्पेस टेक स्टार्ट-अप्सना तंत्रज्ञान टूल्स, गो-टू-मार्केट सपोर्ट आणि त्यांना व्यवसायास तयार होण्याकरिता मदत करण्यासाठी एक सामंजस्य करार (MoU) केला आहे. या सामंजस्य कराराद्वारे, ISRO कडून  ओळखले जाणारे स्पेस टेक स्टार्टअप्स हे मायक्रोसॉफ्ट फॉर स्टार्टअप्स फाऊंडर्स हबमध्ये ऑनबोर्ड केले जातील.

क्रीडा बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

11. सौराष्ट्रच्या जयदेव उनाडकटने रणजी ट्रॉफीचा इतिहास रचला आणि पहिल्या षटकात हॅट्ट्रिक घेणारा पहिला गोलंदाज ठरला.

• सौराष्ट्रच्या जयदेव उनाडकटने रणजी ट्रॉफीचा इतिहास रचला आणि पहिल्या षटकात हॅट्ट्रिक घेणारा पहिला गोलंदाज ठरला. राजकोट येथील एलिट ग्रुप बी सामन्यात कारकिर्दीतील सर्वोत्कृष्ट आठ विकेट्स घेत पुढील षटकात आणखी दोन जोडून डावखुरा वेगवान गोलंदाजाने दिल्लीचा नाश केला. उनाडकटच्या हॅट्ट्रिक बळींमध्ये सलामीवीर ध्रुव शोरे, वैभव रावल आणि दिल्लीचा युवा कर्णधार यश धुल यांचा समावेश होता.

12. ऑस्ट्रेलियाची बेलिंडा क्लार्क ही पहिली महिला क्रिकेटपटू बनली आहे जिने तिच्या सन्मानार्थ पुतळा बसविण्यात आला.

• ऑस्ट्रेलियाची बेलिंडा क्लार्क ही पहिली महिला क्रिकेटपटू बनली आहे जिने तिच्या सन्मानार्थ पुतळा टाकला आहे, सिडनी क्रिकेट ग्राउंडच्या बाहेर अनावरण केलेल्या माजी कर्णधाराच्या कांस्य शिल्पाचे अनावरण करण्यात आले आहे. क्लार्कने 1991-2005 दरम्यान 15 कसोटी आणि 100 पेक्षा जास्त मर्यादित षटकांचे सामने खेळले आणि 1997 मध्ये डेन्मार्क विरुद्ध नाबाद 229 धावांची खेळी करताना वन-डेत द्विशतक झळकावणारी ती पहिली क्रिकेटर बनली.

13. प्रणेश एम भारताचा 79 वा ग्रँडमास्टर ठरला आहे. 

• प्रणेश एम हा भारताचा 79 वा ग्रँडमास्टर बनला आहे, त्याने या स्पर्धेपूर्वी त्याचे तीन नियम पूर्ण केले आहेत. प्रणेश एम हा रिल्टन चषक, FIDE सर्किटच्या पहिल्या स्पर्धेचा विजेता म्हणून उदयास आला. भारताच्या 16 वर्षीय प्रणेशने स्टॉकहोममधील मैदानात क्लीन स्वीप केले, त्याने आठ गेम जिंकले आणि पूर्ण गुण प्राप्त करून IM कान कुकुकसारी (स्वीडन) आणि GM निकिता मेश्कोव्ह (लाटविया) क्रमवारीत यांच्या पुढे गेला.

One Liner Questions on Monthly Current Affairs in Marathi- December 2022

पुरस्कार बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

14. आसाम सरकारने 2022-23 साठी आसामच्या सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्राप्तकर्त्यांची घोषणा केली आहे.

• आसामचे मुख्यमंत्री हिमंता बिस्वा सरमा यांनी आसाम सरकारतर्फे देण्यात येणारे असम वैभव, असम सौरव आणि असम गौरव या श्रेणींमधील पुरस्कारप्राप्त व्यक्तींची नावे जाहिर केली.
• डॉ. तपन सैकिया यांना आसाम सरकार तर्फे दिला जाणारा सर्वोच्च नागरी सन्मान असम वैभव जाहीर झाला आहे.
• डॉ. शशिधर फुकन, कृष्णा रॉय, गिल्बर्ट संगमा आणि डॉ. बिनॉय कुमार सैकिया या चार व्यक्तींची असम सौरव पुरस्कारासाठी निवड करण्यात आली आहे.
• डॉ. देबाजित बर्मन, मांजे ला, रुस्तम बासुमातारी, बिनंदा हाथीबरुआ, अतुल च बरुआ, शिला गोवाला, डॉ. जोगेश देउरी, पंकज लाल गोगोई, सर्वेश्वर बसुमतरी मंथंग हमर, दयाल गोस्वामी, डॉ. सय्यद इफ्तीकार अहमद, आणि ध्रुबज्योती शर्मा यांची असम गौरव पुरस्कारासाठी निवड करण्यात आली आहे.

संरक्षण बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

15. भारताने सुदानमधील यूएन मिशनमध्ये महिला शांती सैनिकांची सर्वात मोठी एकल तुकडी” तैनात केली.

• भारत हा सुदानमधील यूएन मिशनमध्ये महिला शांतीरक्षकांची एक पलटण तैनात करेल. 2007 मध्ये लायबेरियात पहिल्यांदाच सर्व महिलांची तुकडी तैनात केल्यापासून यूएन मिशनमध्ये महिला शांतीरक्षकांची ही भारतातील सर्वात मोठी एकल तुकडी असेल. दोन अधिकारी आणि 25 इतर रँक यांचा समावेश असलेली भारतीय तुकडी एंगेजमेंट प्लाटूनचा भाग बनेल. अबेई मधील तैनातीमुळे शांतीरक्षकांच्या दलातील भारतीय महिलांची संख्या लक्षणीयरीत्या वाढवण्याच्या भारताच्या उद्देशालाही सूचित केले जाईल. या तुकडीला उत्तर आणि दक्षिण दरम्यानच्या फ्लॅशपॉईंट सीमेवर लक्ष ठेवण्याचे आणि मानवतावादी मदत वितरण सुलभ करण्याचे काम देण्यात आले आहे आणि अबेईमधील नागरिक व  मानवतावादी कामगारांच्या संरक्षणाकरिता शक्ती वापरण्यासाठी अधिकृत केले आहे.

शिखर परिषद बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

16. 31 जानेवारी रोजी पुद्दुचेरी येथे G-20 ची पहिली बैठक होणार आहे.

• पुद्दुचेरीचे लेफ्टनंट गव्हर्नर डॉ. तमिलिसाई सौंदर्यराजन यांनी सांगितले की, 31 जानेवारी रोजी पुद्दुचेरी येथे G-20 ची पहिली बैठक होणार आहे. बीच रोड गांधी टायडल येथे आयोजित कार्यक्रमात लेफ्टनंट गव्हर्नर डॉ. तमिलिसाई सौंदर्यराजन यांच्या हस्ते बैठकीचा G20 लोगो जारी करण्यात आला. सर्व राज्यांना G-20 बैठकीचे आयोजन करण्याची संधी दिल्याबद्दल डॉ. तामिसाई यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे आभार मानले.

17. जलशक्ती मंत्रालयाने “वॉटर व्हिजन@2027” या थीमसह “पाण्यावरील पहिली अखिल भारतीय वार्षिक राज्य मंत्री परिषद” आयोजित केली होती. 

• जलशक्ती मंत्रालयाने 5 आणि 6 जानेवारी 2023 रोजी मध्य प्रदेशातील भोपाळ येथे “वॉटर व्हिजन@2047” या थीमसह “पहिल्या अखिल भारतीय वार्षिक राज्य मंत्री परिषदेचे” आयोजन केले होते.

पुस्तके आणि लेखक बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

18. मध्य प्रदेशचे राज्यपाल श्री मंगुभाई पटेल यांच्या हस्ते हिंदीतील मानव शारीर रचना विज्ञान या वैद्यकीय पुस्तकाचे प्रकाशन करण्यात आले.

• मध्य प्रदेशचे राज्यपाल श्री मंगुभाई पटेल यांच्या हस्ते हिंदीतील मानव शरीरशास्त्र या वैद्यकीय पुस्तकाचे प्रकाशन समारंभात करण्यात आले जे डॉ. ए.के. द्विवेदी यांनी लिहिलेल्या वैद्यकीय शिक्षणाशी संबंधित सर्व अभ्यासक्रमांच्या वैद्यकीय विद्यार्थ्यांसाठी अतिशय उपयुक्त पुस्तक आहे. डॉ ए के द्विवेदी हे इंदूरचे होमिओपॅथिक डॉक्टर आहेत प्रोफेसर आणि एचओडी फिजियोलॉजी SKRP गुजराती होमिओपॅथिक मेडिकल कॉलेज इंदौर आणि केंद्रीय आयुष मंत्रालय (भारत सरकार) होमिओपॅथी संशोधन परिषदेच्या वैज्ञानिक सल्लागार मंडळाचे सदस्य आहेत.

महत्वाचे दिवस (Daily Current Affairs in Marathi)

19. युद्धातील अनाथ मुलांबद्दल जागरुकता निर्माण करण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी 6 जानेवारी रोजी जागतिक युद्ध अनाथ दिवस पाळल्या जातो.

• युद्धातील अनाथ मुलांबद्दल जागरुकता निर्माण करण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी 6 जानेवारी रोजी जागतिक युद्ध अनाथ दिवस पाळला जातो. या मुलांना त्यांच्या काळजीवाहू गमावल्यानंतर शारीरिक दुर्लक्ष करण्यापेक्षा जास्त त्रास सहन करावा लागतो.
• हा दिवस साजरा करण्याचे सर्वात महत्त्वाचे कारण म्हणजे युद्धाच्या कमकुवत परिणामांवर प्रकाश टाकणे. विशेषत: अनाथ आणि त्यांची दुर्दशा यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. ज्या मुलांचा युद्धात प्रत्यक्ष सहभाग नसतो, त्यांना बहुतेकदा सर्वात जास्त त्रास सहन करावा लागतो. युद्धे किती विध्वंसक असू शकतात आणि त्यामुळे होणारे नुकसान याचा संपूर्ण परिणाम समजून घेणे हे या दिवसाचे उद्दिष्ट आहे.

Monthly Current Affairs in Marathi- December 2022.

विविध बातम्या (Daily Current Affairs for MPSC Exams)

20.TRF LeT प्रॉक्सीला दहशतवादी संघटना म्हणून घोषित केले आहे.

• TRF 2019 मध्ये लष्कर-ए-तैयबा या प्रतिबंधित दहशतवादी संघटनेची प्रॉक्सी संघटना म्हणून अस्तित्वात आली होती. गृह मंत्रालयाने सांगितले आहे की, TRF ही दहशतवादी कारवायांना चालना देण्यासाठी ऑनलाइन माध्यमातून तरुणांची भरती करत आहे. केंद्राने बेकायदेशीर क्रियाकलाप (प्रतिबंध) कायदा, UAPA अंतर्गत द रेझिस्टन्स फ्रंट (TRF) ला दहशतवादी संघटना म्हणून घोषित केले आहे.