दैनिक चालू घडामोडी: 12 जुलै 2023

नियुक्ती बातम्या

3. ITC बोर्डाने संजीव पुरी यांची अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून पुनर्नियुक्ती केली.

• एका महत्त्वपूर्ण घडामोडीत, ITC Ltd च्या बोर्डाने संजीव पुरी यांची पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी कंपनीचे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून पुनर्नियुक्ती केली आहे. समितीच्या शिफारशीनुसार हा निर्णय 22 जुलै 2024 पासून लागू होणार आहे . ITC लिमिटेड ही एक प्रख्यात भारतीय समूह आहे, जी देशातील सर्वात मोठ्या कंपन्यांमध्ये एक प्रमुख स्थान धारण करते. तंबाखू उत्पादन, अन्न प्रक्रिया, किरकोळ विक्री आणि आर्थिक सेवा यासारख्या विविध प्रकारच्या व्यवसाय क्षेत्रांचा समावेश त्याच्या ऑपरेशन्समध्ये आहे.

स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

• ITC चे पूर्ण रूप: इंडियन टोबॅको कंपनी
• ITC ची स्थापना: 24 ऑगस्ट 1910

4. SBI ने SBI कार्डचे CEO म्हणून अभिजित चक्रवर्ती यांची नियुक्ती केली.

• SBI कार्ड्स आणि पेमेंट सर्व्हिसेस (SBI कार्ड), देशातील सर्वात मोठी प्युअर-प्ले क्रेडिट कार्ड जारीकर्ता, अभिजित चक्रवर्ती यांची MD आणि CEO म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. चक्रवर्ती, जे सध्या SBI मध्ये उपव्यवस्थापकीय संचालक आहेत, ते 12 ऑगस्ट रोजी त्यांच्या नवीन भूमिकेचा कार्यभार स्वीकारतील, असे SBI कार्डने स्टॉक एक्स्चेंजमध्ये दाखल केलेल्या माहितीत म्हटले आहे. त्यांची दोन वर्षांसाठी SBI कार्डचे MD आणि CEO म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (18 ते 24 जून 2023)

अर्थव्यवस्था बातम्या

5. 50 व्या GST कौन्सिलच्या बैठकीत GST कर दरांमधील बदल करण्यात आला.

• केंद्रीय वित्त आणि कॉर्पोरेट व्यवहार मंत्री निर्मला सीतारामन यांच्या नेतृत्वाखाली GST परिषदेची 50 वी बैठक वस्तू आणि सेवा कर (GST) च्या प्रवासात एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरली. परिषदेने चर्चा केली आणि GST कर दरांमध्ये बदल, व्यापार सुलभ करण्यासाठी उपाय आणि अनुपालन प्रक्रिया सुव्यवस्थित करण्याची शिफारस केली.

6. रिजर्व्ह बँक CBDC व्यवहारांसाठी UPI QR कोड सादर करणार आहे.

• रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) डेप्युटी गव्हर्नर टी. रबी शंकर यांच्या म्हणण्यानुसार, या महिन्याच्या अखेरीस केंद्रीय बँक डिजिटल चलन (CBDC) आणि युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) यांच्यात इंटरऑपरेबिलिटी लागू करण्यासाठी सज्ज आहे. या हालचालीमुळे ग्राहकांना डिजिटल चलन वापरून व्यवहार करण्यासाठी UPI QR कोड वापरता येणार आहेत . RBI ने वर्षाच्या अखेरीस दररोज 1 दशलक्ष CBDC व्यवहार साध्य करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे, ज्यामुळे सध्याच्या व्यवहाराच्या प्रमाणात लक्षणीय वाढ होईल.

व्यवसाय बातम्या

7. लाचलुचपत प्रतिबंधक व्यवस्थापन प्रणाली प्रमाणन प्राप्त करणारी ONGC ही भारतातील पहिली PSU बनली आहे.

• ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन (ONGC) ने अलीकडेच लाचलुचपत प्रतिबंधक व्यवस्थापन प्रणाली (ABMS) साठी प्रमाणपत्र प्राप्त करणारे भारतातील पहिले केंद्रीय सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम (CPSE) बनून इतिहास रचला आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त प्रमाणन संस्था इंटरसर्ट यूएसए द्वारे हे प्रमाणपत्र प्रदान करण्यात आले. लाचखोरीचा सामना करण्यासाठी ओएनजीसीची वचनबद्धता यापूर्वी 2005 मध्ये प्रदर्शित झाली होती जेव्हा ती ट्रान्सपरन्सी इंटरनॅशनलने सुरू केलेला इंटिग्रिटी पॅक्ट (IP) स्वीकारणारी भारतातील पहिली संस्था बनली होती.

8. एमएसएमई फार्मा फर्मसाठी शेड्यूल एम अनिवार्य केले जाईल.

• भारतातील सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग (MSME) क्षेत्रातील लहान औषध निर्मात्यांना लवकरच औषध आणि सौंदर्य प्रसाधने कायद्याच्या शेड्यूल एम मध्ये नमूद केलेल्या चांगल्या उत्पादन पद्धतींचे पालन करणे आवश्यक आहे. आरोग्य मंत्री मनसुख मांडविया यांनी उद्योग प्रतिनिधींशी संवाद साधल्यानंतर गुणवत्ता हमी आणि अनुपालनाचे ओझे कमी करण्याच्या गरजेवर भर दिल्यानंतर हा निर्णय जाहीर केला. औषध उत्पादनातील सर्वोच्च मानके सुनिश्चित करून जगातील फार्मसी म्हणून भारताचा लौकिक कायम ठेवण्याचा या उपक्रमाचा उद्देश आहे.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – जून 2023

क्रीडा बातम्या

9. वानिंदू हसरंगा, अँशले गार्डनर यांनी आयसीसीचा ‘प्लेअर ऑफ द मंथ’ पुरस्कार जिंकला.

• आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेने (ICC) श्रीलंकेचा फिरकीपटू वानिंदू हसरंगा आणि ऑस्ट्रेलियन महिला संघाची अष्टपैलू खेळाडू अँशलेग गार्डनर यांना जूनमधील त्यांच्या उल्लेखनीय कामगिरीसाठी ‘प्लेअर ऑफ द मंथ’ पुरस्कार प्राप्तकर्ता म्हणून घोषित केले. हसरंगाने झिम्बाब्वे येथे विश्वचषक पात्रता सामन्यांमध्ये केलेल्या उत्कृष्ट कामगिरीसाठी हा सन्मान मिळवला, जिथे त्याने नवीन विक्रम प्रस्थापित केले. महिला ऍशेसचा नायक, अँशलेग गार्डनर, तीन वेळा प्लेयर-ऑफ-द-मंथ पुरस्कार जिंकणारी पहिली खेळाडू ठरली.

10. भारताने 34 वे आंतरराष्ट्रीय जीवशास्त्र ऑलिम्पियाड जिंकले.

• उल्लेखनीय कामगिरीमध्ये, 2-11 जुलै दरम्यान अल ऐन, UAE येथे झालेल्या 34 व्या आंतरराष्ट्रीय जीवशास्त्र ऑलिम्पियाड (IBO) मध्ये भारत एकंदरीत विजेता म्हणून उदयास आला आहे. भारतीय विद्यार्थी संघाने प्रथमच पदकतालिकेत अव्वल स्थान मिळवून अभूतपूर्व सर्व सुवर्ण कामगिरी केली.

विजेत्यांची यादी आणि ते कोणत्या राज्याचे आहेत

अ. क्र	नाव	पदक	राज्य
1	ध्रुव अडवाणी	सृवर्ण	बेंगळुरू, कर्नाटक
2	इशान पेडणेकर	सृवर्ण	कोटा, राजस्थान
3	मेघ छाबडा	सृवर्ण	जालना, महाराष्ट्र
4	रोहित पांडा	सृवर्ण	रिसाली, छत्तीसगड

स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

• आंतरराष्ट्रीय जीवशास्त्र ऑलिम्पियाड 2024 चे यजमान: कझाकस्तान
• संयुक्त अरब अमिरातीमधील शिक्षण मंत्री: अहमद बेलहौल अल फलासी

11. जागतिक तिरंदाजी युवा चॅम्पियनशिप 2023 मध्ये भारताने 11 पदके जिंकली.

• आयर्लंडमधील लिमेरिक येथे नुकत्याच पार पडलेल्या द्विवार्षिक 2023 वर्ल्ड आर्चरी युथ चॅम्पियनशिपमध्ये सहा सुवर्ण, एक रौप्य आणि चार कांस्यांसह 11 पदकांसह भारताने दुसरे स्थान पटकावले आहे. पार्थ साळुंखे या उदयोन्मुख भारतीय तिरंदाजने रिकर्व्ह प्रकारात युवा विश्व चॅम्पियनशिप जिंकणारा पहिला भारतीय पुरुष तिरंदाज बनून इतिहास रचला. 58 वेगवेगळ्या देशांतील एकूण 518 तिरंदाजांनी (277 पुरुष आणि 241 महिलांचा समावेश आहे) वैयक्तिक आणि सांघिक अशा दोन्ही स्पर्धांमध्ये भाग घेतला.

स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

• 2025 तिरंदाजी युवा चॅम्पियनशिप विनिपेग, कॅनडा येथे होणार आहे

12. 12 जुलै रोजी जागतिक पेपर बॅग दिवस साजरा केल्या जातो.

• प्लॅस्टिकऐवजी कागदी पिशव्या वापरण्याचे महत्त्व वाढविण्यासाठी 12 जुलै रोजी जागतिक कागदी पिशव्या दिवस साजरा केला जातो. हे पालन आपल्या दैनंदिन जीवनात पर्यावरणाच्या दृष्टीने जागरूक निवडींना प्राधान्य देण्यासाठी एक स्मरणपत्र म्हणून काम करते आणि व्यक्ती आणि व्यवसायांना अधिक शाश्वत पर्यायांचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहित करते.

13. नॅशनल बँक फॉर अँग्रिकल्चर अँड रुरल डेव्हलपमेंट (NABARD) ने 12 जुलै 2023 रोजी आपला 42 वा स्थापना दिवस साजरा केला.

• नॅशनल बँक फॉर अँग्रिकल्चर अँड रुरल डेव्हलपमेंट (नाबार्ड) ने 12 जुलै 2023 रोजी आपला 42 वा स्थापना दिवस साजरा केला. हा दिवस देशभरातील कार्यक्रमांच्या मालिकेद्वारे साजरा करण्यात आला, ज्यामध्ये “NABARD: 42 Years of Rural Transformation” या थीमवर वेबिनारचा समावेश होता

विविध बातम्या

14. तिसर्‍या G20 CWC बैठकीत लंबानी आर्टने गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड केला.

• भारताच्या G-20 अध्यक्षांनी अलीकडेच एक नवीन गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड प्रस्थापित करून उल्लेखनीय पाऊल उचलले आहे. या रेकॉर्डब्रेकमध्ये भारताच्या समृद्ध वारशाचे प्रदर्शन करणाऱ्या लंबानी वस्तूंचे सर्वात मोठे प्रदर्शन होते. या सांस्कृतिक कार्यगटाच्या बैठकीचे शीर्षक ‘थ्रेड्स ऑफ युनिटी’ असे होते.
  तिसर्‍या G20 कल्चर वर्किंग ग्रुपमध्ये एकूण 1755 वस्तू प्रदर्शनात होत्या.

15. ओडिशा टीव्ही या ओडिया-आधारित न्यूज स्टेशनने भारतातील पहिली प्रादेशिक AI न्यूज अँकर “लिसा” चे अनावरण केले आहे.

• AI उद्योगासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा गाठताना, Odisha TV, Odia-आधारित न्यूज स्टेशन, ने “Lisa” चे अनावरण केले आहे, जी भारताची पहिली प्रादेशिक AI न्यूज अँकर आहे. लिसाचा परिचय हा उद्योगात क्रांती घडवण्याच्या क्षमतेसह टीव्ही प्रसारण आणि पत्रकारितेतील एक महत्त्वाचा क्षण आहे. भारताची पहिली प्रादेशिक AI न्यूज अँकर म्हणून लिसा उदयास आल्याने, मीडिया उद्योगातील AI च्या सीमा पुढे ढकलल्या जात आहेत, विविध भाषा आणि प्रादेशिक संदर्भांमध्ये आकर्षक आणि गतिमान बातम्या सादरीकरणासाठी नवीन शक्यता उघडत आहेत.