Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 12 October 2022

1. केंद्राने इथेनॉल ब्लेंडिंग प्रोग्राम व्याज अनुदान योजनेंतर्गत कर्ज वितरणाची मुदत ३१ मार्चपर्यंत वाढवली आहे.

• अन्न मंत्रालयाने 6 ऑक्टोबर रोजी एक अधिसूचना जारी केली ज्या अर्जदारांनी योजनेच्या अधिसूचनेच्या तारखेनंतर DFPD कडे अर्ज सादर केले आहेत परंतु अधिसूचनेत विहित केलेल्या कट-ऑफ तारखेच्या आत. DFPD च्या तत्वतः मंजुरीपूर्वी त्यांना कर्ज वितरित केले गेले होते , ते योजनेअंतर्गत व्याज सवलतीसाठी देखील पात्र असतील. अर्जदारांना त्यांचा पहिला हप्ता मिळाल्यानंतर त्यांचे प्रकल्प अडीच वर्षांत पूर्ण करण्यास सांगण्यात आले आहे.
• केंद्राने 2018-2021 या कालावधीत इथेनॉलचे उत्पादन आणि इथेनॉल ब्लेंडेड विथ पेट्रोल (EBP) कार्यक्रमांतर्गत त्याचा पुरवठा वाढविण्याच्या उद्देशाने साखर कारखान्यांसाठी आणि डिस्टिलरीजसाठी विविध व्याज अनुदान योजना अधिसूचित केल्या आहेत

2. केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने जागतिक मानसिक आरोग्य दिनानिमित्त Tele-MANAS उपक्रम सुरू केला.

• केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने जागतिक मानसिक आरोग्य दिनानिमित्त टेली मेंटल हेल्थ असिस्टन्स अँड नेटवर्किंग अँक्रॉस स्टेट्स (Tele-MANAS) लाँच केले. श्री थावर चंद गहलोत यांनी या उपक्रमाचे व्हार्चुअली उद्घाटन केले.

Tele-MANAS शी संबंधित महत्त्वाचे मुद्दे

• Tele-MANAS चे उद्दिष्ट संपूर्ण देशभरात 24 तास मोफत टेली-मानसिक आरोग्य सेवा पुरवण्याचे आहे.
• हे विशेषत: दुर्गम किंवा कमी सेवा असलेल्या भागातील लोकांची पूर्तता करण्याचा उद्देश आहे.
• कार्यक्रमात उत्कृष्टतेच्या 23 टेली-मानसिक आरोग्य केंद्रांचे नेटवर्क समाविष्ट आहे, ज्यामध्ये NIMHANS हे नोडल केंद्र आहे आणि इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी-बंगलोर (IIITB).
• इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी बंगलोर आणि नॅशनल हेल्थ सिस्टम्स रिसोर्सेस सेंटर (NHRSC) द्वारे तांत्रिक सहाय्य प्रदान केले जाईल.
• प्रत्येक राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशात किमान एक Tele MANAS सेल उघडण्याचे केंद्र सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
• देशभरात एक टोल-फ्री क्रमांक स्थापित करण्यात आला आहे ज्याद्वारे कॉलर सेवांचा लाभ घेण्यासाठी पसंतीची भाषा निवडू शकतात.
• Tele MANAS दोन-स्तरीय प्रणालीमध्ये आयोजित केले जाईल , टियर 1 मध्ये राज्य Tele MANAS पेशींचा समावेश आहे ज्यात प्रशिक्षित समुपदेशक आणि मानसिक आरोग्य तज्ञांचा समावेश आहे.

3. कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (MSDE) आणि अल्पसंख्याक कार्य मंत्रालयाने “बेटियां बनेन कुशल” चे आयोजन केले होते.

• कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालय (MSDE) आणि अल्पसंख्याक कार्य मंत्रालयाने “बेटियां बनेन कुशल” चे आयोजन केले. आंतरराष्ट्रीय बालिका दिनानिमित्त किशोरवयीन मुलींसाठी ही अपारंपरिक उपजीविका (NTL) वरील आंतर-मंत्रालय परिषद आहे.

महत्त्वाचे मुद्दे

• 2015 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बेटी बचाओ बेटी पढाओ अभियान सुरू केले होते.
• लिंग भेदांची पर्वा न करता मुलींना त्यांच्या आवडीच्या व्यवसायाचा पाठपुरावा करण्यासाठी प्रोत्साहन आणि सक्षम करण्यासाठी सरकारने सतत प्रयत्न केले आहेत.
• हिला आणि बाल विकास मंत्रालय मुलींना शालेय शिक्षणानंतर शैक्षणिक प्रवाह निवडण्यासाठी आणि बाल संगोपन संस्थांमध्ये कौशल्य संच उपलब्ध करून देण्यासाठी त्यांचे आर्थिक स्वातंत्र्य आणि सक्षमीकरण करण्यासाठी काम करेल.

4. अहमदाबादमधील गरजू विद्यार्थ्यांसाठी शैक्षणिक संकुल असलेल्या मोदी शैक्षणिक संकुलाच्या पहिल्या टप्प्याचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी उद्घाटन केले.

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अहमदाबादमधील गरजू विद्यार्थ्यांसाठी शैक्षणिक संकुल असलेल्या मोदी शैक्षणिक संकुलच्या पहिल्या टप्प्याचे उद्घाटन केले. या प्रकल्पाचा उद्देश विद्यार्थ्यांना सर्वांगीण विकासासाठी सुविधा उपलब्ध करून देणे हा आहे. पुढील शिक्षणासाठी मेडिसिन, इंजिनीअरिंग आणि इतर अशा विषयांना मुख्य प्रवाह म्हणून घेणाऱ्या तरुण विद्यार्थ्यांवर पंतप्रधानांनी भर दिला.

5. अमित शहा यांच्या हस्ते लोकनायक जयप्रकाश नारायण यांच्या 14 फूट उंच पुतळ्याचे अनावरण

• केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी बिहारमधील सारण जिल्ह्यातील सीताबदियारा येथे लोकनायक जयप्रकाश नारायण यांच्या 14 फूट उंच पुतळ्याचे अनावरण केले. त्यांनी समाजवादी विचारवंत जयप्रकाश नारायण यांना त्यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या वडिलोपार्जित गावात सीताबदियारा येथे पुष्पहार अर्पण केला. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी केंद्र सरकारच्या कल्याणकारी योजनांवर प्रकाश टाकला.
• जयप्रकाश नारायण हे जेपी किंवा लोकनायक म्हणून प्रसिद्ध आहेत. ते एक स्वतंत्र कार्यकर्ते, सिद्धांतवादी, समाजवादी आणि राजकीय नेते होते. त्यांचा जन्म 11 ऑक्टोबर 1902 रोजी बिहारमधील बलिया जिल्ह्यातील सिताबदियारा गावात झाला. त्यांना 1999 मध्ये (मरणोत्तर) भारतरत्न पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

चालू घडामोडी (Daily Current Affairs) 2022 | 11-October-2022

महाराष्ट्र राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

6. संत गाडगेबाबा ग्राम स्वच्छता अभियान 2022 सुरु करण्यात आले.

• ग्रामीण भागातील जनतेचे आरोग्यमान, जीवनस्तर उंचावण्यासाठी राज्य शासनाकडून विविध अभियान राबविण्यात येतात. परिसर स्वच्छता आणि नागरिकांच्या सक्रिय सहभागातून संत गाडगेबाबा ग्रामस्वच्छता अभियान पुन्हा अधिक जोमाने राबविण्यात येणार असून दिनांक 11 ऑक्टोबर पासून या अभियानाची सुरुवात झाली असून येत्या 15 नोव्हेंबर पर्यंत हे अभियान राबविण्यात येणार आहे.
• या अभियानामध्ये निर्माण होणाऱ्या स्वच्छतेसंबंधी गावांमध्ये तयार होणाऱ्या स्वच्छतेच्या नव्या सुविधा, नागरिकांचे स्वच्छतेबाबतीत होणारे मत परिर्वतन व गावांगावांतून सुरु असलेल्या स्वच्छतेच्या चळवळीत ग्रामीण भागातील सर्व नागरिक, ग्रामस्थांचा सक्रिय व सातत्यपूर्ण सहभाग घेवून, त्यांच्या वेगवेगळ्या ग्रामपंचायती, तालुके व जिल्ह्यांत स्वच्छतेच्या विविध पैलूंतील प्रगतीबाबत एक सर्वसमावेशक स्पर्धा राबवून व त्या माध्यमातून ग्रामस्थांना प्रोत्साहित करून, स्वच्छतेच्या कार्यक्रमाचा आपलेपणा व महत्त्व पटवून देण्याकरिता, राज्यात संत गाडगेबाबा ग्राम स्वच्छता अभियान राबविण्यात येत आहे.

• SEBI ची स्थापना: 12 एप्रिल 1992;
• सेबी सेक्टर: सिक्युरिटीज मार्केट
• SEBI मुख्यालय: मुंबई;
• सेबी चेअरपर्सन: माधबी पुरी बुच.

10. केंद्र सरकारने जम्मू आणि काश्मीर, लडाख आणि कर्नाटकमधील उच्च न्यायालयांचे मुख्य न्यायाधीश म्हणून दोन न्यायाधीशांची नियुक्ती जाहीर केली.

• केंद्र सरकारने जम्मू आणि काश्मीर, लडाख आणि कर्नाटकमधील उच्च न्यायालयांचे मुख्य न्यायाधीश म्हणून दोन न्यायाधीशांची नियुक्ती जाहीर केली. तसेच जम्मू-काश्मीर उच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीशांची राजस्थान उच्च न्यायालयात बदली करण्याची घोषणा केली. यासंदर्भात कायदा मंत्रालयाच्या न्याय विभागाकडून अधिसूचना जारी करण्यात आली आहे.
• राज्यघटनेतील तरतुदींनुसार, न्यायमूर्ती प्रसन्ना बी. वराळे यांची कर्नाटक उच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीशपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.
• न्यायमूर्ती एएम मॅग्रे यांची जम्मू-काश्मीर आणि लडाखच्या मुख्य न्यायाधीशपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• केंद्रीय कायदा आणि न्याय मंत्री: किरेन रिजिजू
• राजस्थानचे मुख्यमंत्री: अशोक गेहलोत
• कर्नाटकचे मुख्यमंत्री: बसवराज बोम्मई
• जम्मू-काश्मीरचे राज्यपाल: मनोज सिन्हा
• लडाखचे राज्यपाल: राधाकृष्ण माथूर

11. CJI उदय ललित यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांची भारताचे पुढील सरन्यायाधीश म्हणून शिफारस केली आहे.

• भारताचे सरन्यायाधीश उदय उमेश ललित यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांचे उत्तराधिकारी म्हणून नाव दिले आहे. त्यांनी न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांना पुढील मुख्य न्यायाधीश म्हणून नियुक्त करणारे पत्र सुपूर्द केले. सर्वोच्च न्यायालयाच्या अन्य न्यायाधीशांच्या उपस्थितीत हे पत्र सुपूर्द करण्यात आले.

समिट आणि कॉन्फरन्स बातम्या (Daily Current Affairs for MPSC Exams)

15. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी UN वर्ल्ड जिओस्पेशियल इंटरनॅशनल काँग्रेसला संबोधित केले.

• दुसऱ्या युनायटेड नेशन्स वर्ल्ड जिओस्पेशिअल इंटरनॅशनल काँग्रेसला व्हिडिओ संदेशाद्वारे संबोधित करताना, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की, गेल्या काही वर्षांत भारताने उचललेली पावले “लास्ट पर्सन अँट लास्ट माईल” च्या सशक्तीकरणाची आहे.

क्रीडा बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra Exams)

16. महेंद्रसिंग धोनीने तमिळनाडूच्या होसूर येथील एमएस धोनी ग्लोबल स्कूलमध्ये सुपर किंग्ज अकादमीचे उद्घाटन केले.

• भारताचा माजी कर्णधार आणि चेन्नई सुपर किंग्जचा कर्णधार महेंद्रसिंग धोनी याने तामिळनाडूतील होसूर येथील एमएस धोनी ग्लोबल स्कूलमध्ये सुपर किंग्ज अकादमीचे उद्घाटन केले. एमएस धोनी ग्लोबल स्कूल ही भारतातील पहिली फ्रेंचायझी मालकीची सुपर किंग्स अकादमी आहे. आयपीएल फ्रँचायझीची तिसरी अकादमी असलेल्या एमएस धोनी ग्लोबल स्कूलमध्ये ही अकादमी सुरू करण्यात आली आहे. इतर दोन केंद्रे चेन्नई आणि सेलम येथे आहेत. खुद्द एमएस धोनीच्या हस्ते या लॉन्चचे उद्घाटन करण्यात आले.

17. FIFA ने, AIFF च्या भागीदारीत आणि केंद्र सरकारच्या पाठिंब्याने, देशात शाळांसाठी फुटबॉल प्रकल्प सुरू केला.

• इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ असोसिएशन फुटबॉल (FIFA), ऑल इंडिया फुटबॉल फेडरेशन (AIFF) च्या भागीदारीमध्ये आणि केंद्र सरकारच्या पाठिंब्याने, देशात शाळांसाठी फुटबॉल प्रकल्प सुरू केला आहे, ज्याचा उद्देश सर्वांत सुंदर खेळाचा व्यापक आधार आहे.