Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 20-May-2022

राज्य बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

1. पंजाब मंत्रिमंडळाने तांदूळ तंत्रज्ञानाच्या थेट बियाण्यांचा वापर करून भात पिकवणार्‍या शेतकर्‍यांना प्रति एकर रु. 1,500 प्रोत्साहन देण्यास मान्यता दिली आहे.

• पंजाब मंत्रिमंडळाने तांदूळ तंत्रज्ञानाच्या थेट बियाण्यांचा वापर करून भात पिकवणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रति एकर 1,500 रुपये प्रोत्साहनपर मान्यता दिली आहे. कमी पाणी वापरणाऱ्या आणि अधिक किफायतशीर असलेल्या DSR (डायरेक्ट सीडिंग ऑफ राईस) तंत्राला प्रोत्साहन देणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी एकूण 450 कोटी रुपये ठेवण्यात आले आहेत . मुख्यमंत्री भगवंत मान यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत मंत्रिमंडळाने प्रोत्साहन योजनेला मंजुरी दिली.

2. केरळ भारतातील पहिले सरकारी मालकीचे OTT प्लॅटफॉर्म ‘CSpace’ आणणार आहे.

• केरळ सरकार 1 नोव्हेंबर रोजी राज्य-मालकीचे ओव्हर-द-टॉप (OTT) प्लॅटफॉर्म लॉन्च करणार आहे, जे चित्रपट प्रेमींना त्यांच्या आवडीचे चित्रपट, लघुपट आणि माहितीपट ऑफर करेल. सरकारी मालकीचे OTT प्लॅटफॉर्म असणारे केरळ हे भारतातील पहिले राज्य बनेल. केरळचे सांस्कृतिक कार्य मंत्री साजी चेरियान यांनी OTT प्लॅटफॉर्मचे नाव CSPACE असे घोषित केले.

उपक्रमातील महत्त्वाचे मुद्दे:

• CPSACE हा राज्य सरकारच्या वतीने केरळ राज्य चित्रपट विकास महामंडळ (KSFDC) चा एक उपक्रम आहे.
• OTT प्लॅटफॉर्म आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त आणि पुरस्कारप्राप्त चित्रपटांसह, वार्षिक आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव (IFFK) मध्ये प्रदर्शित केलेले सर्वोत्कृष्ट चित्रपट आणि लघुपट आणि माहितीपटांसह बॉक्स ऑफिसवर त्यांच्या कामगिरीकडे दुर्लक्ष करून कलात्मक मूल्य असलेले चित्रपट प्रदर्शित करेल. सीएसस्पेसवर प्रदर्शित होणाऱ्या चित्रपटांची नोंदणी १ जूनपासून सुरू होईल.

3. पंजाबचे मुख्यमंत्री भगवंत मान यांनी सार्वजनिक तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी ‘लोक मिलनी’ योजना सुरू केली.

• पंजाबचे मुख्यमंत्री, भगवंत मान यांनी राज्यातील लोकांच्या तक्रारी ऐकल्या आणि ‘लोक मिलनी’ या पहिल्या प्रकारच्या जनसंवाद कार्यक्रमात त्यांचे निवारण करण्याचे निर्देश दिले. राज्यातील जनतेला त्यांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी एकच खिडकी व्यासपीठ उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने हा संवादी कार्यक्रम सुरू करण्यात आला. या कार्यक्रमाला उपस्थित राहण्यासाठी राज्यातील जनतेने राज्य सरकारकडे मागील दोन महिन्यांत विविध तक्रारी व तक्रारी मांडल्या होत्या..

चालू घडामोडी (Daily Current Affairs) 2022 | 19-May-2022

आंतरराष्ट्रीय बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

4. गव्हाच्या निर्यातीवरील निर्बंधांबद्दल टीका झाल्यानंतर, भारताने कोविड-19 विरोधी लसीकरणाच्या बाबतीत पश्चिमेकडील तत्त्वांकडे दुर्लक्ष केल्याचा आरोप केला.

• गव्हाच्या निर्यातीवरील निर्बंधांबद्दल टीका झाल्यानंतर, भारताने कोविड-19 विरोधी लसीकरणाच्या बाबतीत न्याय, परवडणारीता आणि प्रवेशयोग्यता या तत्त्वांकडे दुर्लक्ष केल्याचा आरोप पश्चिमेवर केला आणि अन्नधान्याच्या बाबतीत पुन्हा असे न करण्यास सांगितले. संयुक्त राष्ट्रांचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस हे संयुक्त राष्ट्रांच्या मुख्यालयात झालेल्या बैठकीला उपस्थित होते. युनायटेड स्टेट्स आणि इतर G-7 राष्ट्रांनी मागील सरकारच्या मंजुरीशिवाय गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घातल्यानंतर नवी दिल्लीला फटकारले.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• व्ही मुरलीधरन, परराष्ट्र राज्यमंत्री, यांनी रशिया-युक्रेन संघर्षाचा परिणाम आणि परिणामी पुरवठा व्यत्यय यावर चर्चा करण्यासाठी न्यूयॉर्कमध्ये अमेरिकेचे परराष्ट्र मंत्री अँटोनी ब्लिंकन यांनी आयोजित केलेल्या मंत्रिस्तरीय परिषदेत भारताचे प्रतिनिधित्व केले.
• जेव्हा अन्नधान्याचा प्रश्न येतो, तेव्हा प्रत्येकाने समानता, परवडणारीता आणि सुलभतेचे महत्त्व समजून घेणे आवश्यक आहे असे त्यांचे मत आहे.
• कोविड-19 लसीकरणाच्या उदाहरणात या तत्त्वांकडे प्रचंड खर्च करून कसे दुर्लक्ष केले गेले हे जगाने पाहिले आहे. खुल्या बाजाराचे औचित्य अन्याय आणि भेदभावाचे समर्थन करण्यासाठी वापरले जाऊ नये. अमेरिकेने आयोजित केलेल्या मंत्रिस्तरीय बैठकीत मुरलीधरन यांनी सांगितले की, नवी दिल्लीतील पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सरकारने जागतिक गव्हाच्या किमतीत अचानक झालेली वाढ लक्षात घेतली आहे, ज्यामुळे भारताच्या अन्नधान्याचे नुकसान झाले आहे. सुरक्षा, तसेच त्याच्या शेजारी आणि इतर असुरक्षित देशांची सुरक्षा धोक्यात आहे.

नियुक्ती बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

5. इंडिगोने पीटर एल्बर्स यांची सीईओ म्हणून नियुक्ती केली.

• इंटरग्लोब एव्हिएशन लिमिटेड (इंडिगो) च्या संचालक मंडळाने पीटर एल्बर्स यांची मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून नियुक्ती केली. ते 1 ऑक्टोबर 2022 रोजी किंवा त्यापूर्वी इंडिगोमध्ये सामील होतील. ते रोनोजॉय दत्ताचे उत्तराधिकारी आहेत ज्यांनी 30 सप्टेंबर 2022 रोजी निवृत्त होण्याचा निर्णय घेतला आहे. एल्बर्स यांनी 2014 पासून केएलएम रॉयल डचचे अध्यक्ष आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून काम केले आहे

अर्थव्यवस्था बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

6. PNB MetLife ने भारतातील पहिली दंत आरोग्य विमा योजना सुरू केली आहे.

• PNB MetLife India Insurance Company ने भारतातील पहिली दंत आरोग्य विमा योजना सुरू केली आहे. भारतातील ही पहिली विमा योजना आहे जी निश्चित-लाभ देणारे बाह्यरुग्ण खर्च कव्हर करते आणि एकूण दंत आरोग्याशी संबंधित खर्चासह आर्थिक सहाय्य प्रदान करेल.
• PNB MetLife ची नवीन डेंटल केअर योजना ग्राहकांना त्यांचे दंत आरोग्य व्यवस्थापित करण्यात मदत करेल आणि दंत उपचारांसाठी जागा मिळवण्यासाठी त्यांना त्यांच्या बचतीमध्ये डुबकी मारावी लागणार नाही किंवा त्यांचा आवश्यक खर्च कमी करावा लागणार नाही.

सर्व स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• PNB MetLife ची स्थापना: 2001
• PNB MetLife मुख्यालय: मुंबई, महाराष्ट्र
• पीएनबी मेटलाइफचे अध्यक्ष: किशोर पोन्नावोलू
• PNB MetLife MD आणि CEO: आशिष कुमार श्रीवास्तव

7. FY22 मध्ये सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांची फसवणूक 51% कमी होऊन 40,295 कोटी रुपये झाली.

• रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने म्हटले आहे की सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनी 2021-22 (FY22) या आर्थिक वर्षात फसवणुकीच्या रकमेत 51 टक्क्यांहून अधिक घसरण नोंदवून 40,295.25 कोटी रुपयांची नोंद केली आहे. 2020-21 च्या आधीच्या आर्थिक वर्षात तब्बल 12 PSBs (सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनी) 81,921.54 कोटी रुपयांची फसवणूक केली होती, असे केंद्रीय बँकेने माहिती अधिकार (RTI) कायद्यांतर्गत एका अर्जाला उत्तर देताना सांगितले.

अहवालातील महत्त्वाचे मुद्दे:

• FY22 मध्ये PSBs द्वारे सर्व श्रेणींमध्ये नोंदवलेल्या फसवणुकीच्या RBI डेटानुसार, शहर-आधारित पंजाब नॅशनल बँकेने ( PNB) सर्वाधिक 9,528.95 कोटी रुपयांची नोंद केली आहे, ज्यामध्ये अशा 431 घटनांचा समावेश आहे.
• देशातील सर्वात मोठी कर्जदार स्टेट बँक ऑफ इंडियाने तब्बल 4,192 प्रकरणांमध्ये 6,932.37 कोटी रुपयांच्या फसवणुकीची नोंद केली – मोठ्या प्रमाणात लहान मूल्याच्या फसवणुकीच्या घटना दर्शवितात.
• बँक ऑफ इंडियाने 5,923.99 कोटी रुपयांची फसवणूक केली (209 घटना), त्यानंतर बँक ऑफ बडोदा 3,989.36 कोटी (280); युनियन बँक ऑफ इंडिया रु. 3,939 कोटी (627), तर कॅनरा बँकेने केवळ 90 प्रकरणांमध्ये रु. 3,230.18 कोटी रुपयांची फसवणूक नोंदवली – हे व्यवहार उच्च-मूल्याच्या फसवणुकीचे होते.

8. एप्रिल 2022 मध्ये WPI महागाई 15.08% च्या विक्रमी उच्चांकावर आहे.

• भारतातील घाऊक महागाई एप्रिलमध्ये तीन दशकांच्या उच्चांकावर पोहोचली कारण उच्च वस्तूंच्या किमती आणि पुरवठा-साखळीतील व्यत्ययांमुळे उत्पादकांसाठी इनपुट खर्च वाढला. एप्रिल 2021 मध्ये 10.74% च्या तुलनेत एप्रिल 2022 (YoY) महिन्यासाठी महागाईचा वार्षिक दर 15.08% (तात्पुरता) होता. WPI अन्न निर्देशांकावर आधारित चलनवाढीचा दर मार्च 2022 मध्ये 8.71% वरून 8.88% वर किरकोळ वाढला.

9. जागतिक बँकेने गुजरातला SRESTHA-G प्रकल्पासाठी USD 350 दशलक्ष मंजूर केले.

• जागतिक बँकेने सिस्टीम रिफॉर्म एन्डेव्हर्स फॉर ट्रान्सफॉर्म्ड हेल्थ अचिव्हमेंट इन गुजरात (SRESTHA-G) प्रकल्पासाठी USD 350 दशलक्ष आर्थिक मदत मंजूर केली आहे. SRESTHA-G प्रकल्प USD 500 दशलक्ष किमतीचा असेल, जागतिक बँक USD 350 दशलक्ष योगदान देईल. या प्रकल्पामध्ये राज्यातील प्रमुख आरोग्य वितरण प्रणालींमध्ये परिवर्तनाचा समावेश असेल.

SRESTHA-G प्रकल्पाचे महत्त्वाचे मुद्दे:

• गुजरातचे मुख्यमंत्री भूपेंद्र पटेल यांनी SRESTHA-G प्रकल्पाला मंजुरी दिली, त्यानंतर हा प्रस्ताव केंद्रीय अर्थ मंत्रालयाकडे पाठवण्यात आला. गुजरात सरकार आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण विभाग (HFWD) मार्फत हा कार्यक्रम राबवणार आहे.
• प्राथमिक आरोग्य सेवेची गुणवत्ता, समानता आणि सर्वसमावेशकता, किशोरवयीन मुलींसाठी सेवा वितरण मॉडेल सुधारणे आणि रोग निगराणी प्रणालीची क्षमता वाढवून गुजरातमधील सेवा वितरण सुधारणे हा कार्यक्रम विकासाचा उद्देश आहे.

पुरस्कार बातम्या (Daily Current Affairs for Maharashtra state exams)

10. वेस्ली मॉर्गन यांना त्यांच्या ‘द हार्डेस्ट प्लेस’ या पुस्तकासाठी विल्यम ई. कोल्बी पुरस्कार मिळाला.

• लेखक आणि पत्रकार, वेस्ली मॉर्गन यांनी त्यांच्या लष्करी आणि गुप्तचर लेखनासाठी विल्यम ई. कोल्बी पुरस्कार 2022 जिंकला आहे. त्याच्या “The Hardest Place: The American Military Adrift in Afghanistan’s Pech Valley” या पुस्तकासाठी त्याचा उल्लेख करण्यात आला. कोल्बी अवॉर्ड, माजी राजदूत आणि CIA संचालक विल्यम ई. कोल्बी यांच्या नावाचा $5,000 बक्षीस, “लष्करी इतिहास, गुप्तचर ऑपरेशन्स किंवा आंतरराष्ट्रीय घडामोडी समजून घेण्यात मोठे योगदान दिल्याबद्दल” दिला जातो. नॉर्थफिल्ड, व्हरमाँट येथील नॉर्विच विद्यापीठाद्वारे कोल्बी पुरस्कार प्रदान केला जातो. कोल्बी पुरस्काराची स्थापना 1999 मध्ये झाली.

क्रीडा बातम्या (Daily Current Affairs in Marathi)

11. निखत जरीनने महिलांच्या जागतिक बॉक्सिंग चॅम्पियनशिपमध्ये सुवर्णपदक जिंकले.

• निखत जरीनने चमकदार कामगिरी करत थाई ऑलिम्पियन जुतामास जितपॉन्गचा 5-0 असा पराभव केला आणि महिला जागतिक अजिंक्यपद, इस्तंबूल येथे जागतिक विजेतेपद जिंकणारी पाचवी भारतीय महिला ठरली. अशा प्रकारे जागतिक स्पर्धेत सुवर्णपदक जिंकणारी मेरी कोम, सरिता देवी, जेनी आरएल आणि लेखा केसी यांच्यानंतर निखत ही केवळ पाचवी भारतीय महिला बॉक्सर ठरली आहे. २५ वर्षीय जरीन ही माजी ज्युनियर युथ वर्ल्ड चॅम्पियन आहे.