दैनिक चालू घडामोडी: 21 जून 2023

राष्ट्रीय बातम्या

1. 9 वा आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करण्यासाठी UNHQ येथे पंतप्रधान मोदींनी ऐतिहासिक योग सत्राचे नेतृत्व केले.

• 9 व्या आंतरराष्ट्रीय योग दिनानिमित्त पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बुधवारी संयुक्त राष्ट्रांच्या मुख्यालयात एका अनोख्या योग सत्राचे नेतृत्व केले. या ऐतिहासिक सोहळ्यात यूएनचे सर्वोच्च अधिकारी, जगभरातील राजदूत आणि प्रमुख व्यक्तींचा सहभाग होता. योगाच्या सरावाद्वारे विरोधाभास आणि अडथळे दूर करण्याच्या आवाहनासह, विविधतेला एकत्र आणणाऱ्या आणि स्वीकारणाऱ्या परंपरांचे पालनपोषण करण्याची भारताची वचनबद्धता या कार्यक्रमाने दर्शविली.

2. अमित शहा यांच्या हस्ते अहमदाबादमध्ये क्रेडाई गार्डन-पीपल्स पार्कचे उद्घाटन करण्यात आले.

• जगन्नाथ रथयात्रेच्या शुभ मुहूर्तावर, केंद्रीय गृहमंत्री आणि सहकार मंत्री श्री अमित शहा यांनी अहमदाबादमध्ये विविध विकास कामांचे उद्घाटन केले आणि भूमिपूजन केले. CREDAI ने सर्व स्तरातील लोकांसाठी आरामदायक आणि पर्यावरणास अनुकूल जागा उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने बांधलेले एक सुंदर उद्यान होते.

दैनिक चालू घडामोडी: 20 जून 2023

राज्य बातम्या

3. कर्नाटक सरकारने अलीकडेच त्यांची गृह ज्योती योजना सुरू केली.

• कर्नाटक सरकारने अलीकडेच त्यांची गृह ज्योती योजना सुरू केली, ज्याचा उद्देश राज्यातील गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना परवडणारी घरे उपलब्ध करून देणे आहे. ही योजना राज्याच्या महत्त्वाकांक्षी “सर्वांसाठी घरे” योजनेचा एक भाग आहे आणि पुढील पाच वर्षांत सुमारे 4.5 लाख कुटुंबांना घरे उपलब्ध करून देण्याचे उद्दिष्ट आहे.

आंतरराष्ट्रीय बातम्या

4. एस्टोनियाच्या संसदेने समलिंगी विवाहाला कायदेशीर मान्यता देणारा कायदा संमत केला.

• एस्टोनियाच्या संसदेने समलिंगी विवाहाला कायदेशीर मान्यता देणारा कायदा संमत केला आणि असे करणारे ते पहिले मध्य युरोपीय राष्ट्र बनले. बहुतेक पश्चिम युरोपने समलैंगिक विवाहाला आधीच कायदेशीर मान्यता दिली आहे, परंतु सोव्हिएत-नेतृत्वाखालील वॉर्सा कराराचा भाग असलेल्या अनेक माजी कम्युनिस्ट मध्य युरोपीय देशांमध्ये ते प्रतिबंधित आहे.

5. फिनलंडच्या संसदेने देशाचे नवे पंतप्रधान म्हणून पेटेरी ऑरपो यांची निवड केली.

• फिनलंडमधील पुराणमतवादी पक्षाचे नेते पेटेरी ऑरपो यांची संसदेने देशाच्या पंतप्रधानपदी निवड केली आहे. ऑर्पो चार पक्षांचा समावेश असलेल्या युती सरकारचे नेतृत्व करेल, ज्यात अतिउजव्या फिन्स पार्टीचा समावेश आहे, ज्याचा इमिग्रेशनवर कठोर उपाय लागू करण्याचा मानस आहे. 107 सदस्यांच्या बाजूने, 81 विरोधात, आणि 11 अनुपस्थित, संसदेने एप्रिल निवडणुकीत विजयी झालेल्या ऑर्पोला पाठिंबा दर्शविला.

अर्थव्यवस्था बातम्या

6. भारत सरकारने स्वामिनाथन जानकीरामन यांची भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) चे डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून नियुक्ती केली आहे.

• भारत सरकारने स्वामिनाथन जानकीरामन यांची भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) चे डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून नियुक्ती केली आहे. अधिकृत अधिसूचनेनुसार, जानकीरामन यांची नियुक्ती रुजू झाल्याच्या तारखेपासून किंवा पुढील आदेश जारी होईपर्यंत तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी आहे. ते महेश कुमार जैन यांची जागा घेतील, ज्यांचा कार्यकाळ 22 जून रोजी संपत आहे.

साप्ताहिक चालू घडामोडी (11 ते 17 जून 2023)

नियुक्ती बातम्या

7. आलोक कुमार यांची आशियाई विकास बँकेच्या विकासासाठी डिजिटल तंत्रज्ञानावरील उच्च-स्तरीय सल्लागार गटाचे सदस्य म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. 

• आलोक कुमार, कॉर्पोरेट अधिकारी आणि वरिष्ठ उपाध्यक्ष, NEC कॉर्पोरेशनचे ग्लोबल स्मार्ट सिटी बिझनेसचे प्रमुख आणि NEC कॉर्पोरेशन इंडियाचे अध्यक्ष आणि सीईओ यांची आशियाई विकास बँकेच्या (ADB) उच्च-स्तरीय सल्लागार गटाचे सदस्य म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

अर्थव्यवस्था बातम्या

8. युनियन बँकेने महिला, सेवानिवृत्त आणि सहकारी यांच्यासाठी 4 नवीन विशेष बँक खाती सुरु केली.

• युनियन बँक ऑफ इंडियाने महिला, महिला उद्योजक आणि व्यावसायिक, पेन्शनधारक आणि सहकारी गृहनिर्माण संस्था या लोकसंख्येच्या विविध विभागांसाठी चार विशेष बँक खाती सुरू केली आहेत. युनियन उन्नती नावाचे पहिले खाते, विशेषत: महिला उद्योजिका आणि व्यावसायिकांसाठी डिझाइन केलेले चालू खाते आहे, जे मोफत कॅन्सर केअर कव्हरेज, वैयक्तिक अपघात कवच, कर्ज व्याजदरात सूट, किरकोळ कर्ज प्रक्रिया शुल्क आणि किमान सेवा शुल्क प्रदान करते.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे:

• युनियन बँक ऑफ इंडियाचे सीईओ: ए. मणिमेखलाई
• युनियन बँक ऑफ इंडियाचे अध्यक्ष: श्रीनिवासन वरदराजा
• युनियन बँक ऑफ इंडियाची स्थापना: 11 नोव्हेंबर 1919

कराराच्या बातम्या

9. भारत आणि श्रीलंका गॅले जिल्ह्यात डिजिटल शिक्षणाला गती देतील.

• श्रीलंकेतील भारताचे उच्चायुक्त गोपाल बागले आणि श्रीलंकेच्या शिक्षण मंत्रालयाचे सचिव MN रणसिंघे यांनी श्रीलंकेच्या गाले जिल्ह्यात डिजिटल शिक्षण प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीबाबत राजनैतिक नोट्सची देवाणघेवाण केली. या सहयोगी प्रयत्नाचा उद्देश शैक्षणिक संधी वाढवणे आणि या क्षेत्रातील वंचित विद्यार्थ्यांमध्ये डिजिटल साक्षरता वाढवणे आहे.

व्यवसाय बातम्या

10. रिलायन्स भारतातील सर्वात मौल्यवान खाजगी कंपनी म्हणून उदयास आली.

• अलीकडेच प्रसिद्ध झालेली हुरुन इंडियाची ‘2022 बरगंडी प्रायव्हेट हुरुन इंडिया 500’ यादी भारतातील टॉप 500 कंपन्यांच्या मूल्यांकनातील बदलांवर प्रकाश टाकते. अहवालानुसार, मुकेश अंबानी यांच्या नेतृत्वाखालील रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेडने भारतातील सर्वात मौल्यवान खाजगी क्षेत्रातील कंपनीचा दावा केला आहे.

पुरस्कार बातम्या

11. सलमान रश्दी यांनी प्रतिष्ठित जर्मन शांतता पुरस्कार 2023 मिळला.

• 2023 चा जर्मन बुक ट्रेडचा शांतता पुरस्कार ब्रिटिश-अमेरिकन लेखक सलमान रश्दी यांना “त्यांच्या अदम्य भावनेबद्दल, त्यांच्या जीवनाची पुष्टी आणि कथाकथनाच्या प्रेमाने आपल्या जगाला समृद्ध केल्याबद्दल” प्रदान करण्यात आला आहे. रश्दी यांचा जन्म 19 जून 1947 रोजी बॉम्बे (आता मुंबई) येथे झाला होता, अहमद सलमान रश्दी यांचे नाव त्यांच्या 1988 मधील द सॅटॅनिक व्हर्सेस या कादंबरीसाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे.

12. अरुंधती रॉय ने ‘आजादी’ साठी जीता 45 वां यूरोपीय निबंध पुरस्कार मिळाला.

• लेखिका आणि कार्यकर्त्या अरुंधती रॉय यांना त्यांच्या ‘आझादी’ या नवीनतम निबंधाच्या फ्रेंच अनुवादाच्या निमित्ताने आजीवन कामगिरीसाठी 45 व्या युरोपियन निबंध पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे

संरक्षण बातम्या

13. भारताने व्हिएतनामला कॉर्व्हेट क्षेपणास्त्र INS किरपान भेट दिले.

• संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह आणि व्हिएतनामी जनरल फान व्हॅन गँग यांच्यात झालेल्या बैठकीदरम्यान, व्हिएतनाम पीपल्स नेव्हीला 1991 मध्ये सुरू करण्यात आलेली खुकरी वर्गाची आयएनएस किरपाण ही युद्धनौका लवकरच मिळणार असल्याचे उघड झाले. राजनाथ सिंह यांनी ही घोषणा केली होती. नौदल क्षमता वाढवण्यासाठी जहाज व्हिएतनामला हस्तांतरित करण्याचा हेतू आहे.

14. बहुराष्ट्रीय शांतता संयुक्‍त सराव “एक्स खान क्वेस्ट 2023” मंगोलियामध्ये सुरू झाला आहे.

• बहुराष्ट्रीय शांतता संयुक्‍त सराव “एक्स खान क्वेस्ट 2023” मंगोलियामध्ये सुरू झाला आहे, ज्यात 20 हून अधिक देशांतील लष्करी तुकडी आणि निरीक्षक सहभागी झाले आहेत. या 14-दिवसीय सरावाचे उद्दिष्ट संयुक्त राष्ट्रांच्या शांतता अभियानासाठी आंतरकार्यक्षमता वाढवणे आणि गणवेशधारी कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षित करणे हा आहे.
• “एक्स खान क्वेस्ट 2023” मंगोलियन सशस्त्र दल (MAF) आणि युनायटेड स्टेट्स आर्मी पॅसिफिक कमांड (USARPAC) द्वारे सह-प्रायोजित आहे. हे सहकार्य प्रादेशिक सुरक्षा आणि स्थिरतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी मंगोलिया आणि युनायटेड स्टेट्स यांच्यातील मजबूत भागीदारी दर्शवते.

ज्ञानकोश मासिक चालू घडामोडी – मे 2023

महत्वाचे दिवस

15. दरवर्षी 21 जून रोजी आंतरराष्ट्रीय योग दिवस साजरा केला जातो.

• योगाभ्यासाच्या असंख्य फायद्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी 21 जून रोजी आंतरराष्ट्रीय योग दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस योगाद्वारे प्रदान केलेल्या कल्याणासाठी सर्वांगीण दृष्टिकोनाबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी एक व्यासपीठ म्हणून काम करतो. या वर्षीच्या आंतरराष्ट्रीय योग दिन 2023 साठी निवडलेली थीम वसुधैव कुटुंबकम्साठी योग आहे.

16. दरवर्षी जागतिक संगीत दिवस 21 जून रोजी साजरा केल्या जातो.

• जागतिक संगीत दिवस, ज्याला Fête de la Musique असेही संबोधले जाते, हा 21 जून रोजी आयोजित केलेला वार्षिक स्मरणोत्सव आहे जो संगीताच्या प्रभावाचा आणि लोकांना जोडण्याच्या त्याच्या सार्वत्रिक क्षमतेचा पुरस्कार करतो.

17. दरवर्षी जागतिक सिकलसेल जागरूकता दिवस 19 जून रोजी साजरा केल्या जातो.

• सिकलसेल रोग (SCD) आणि त्याचा जगभरातील व्यक्ती, कुटुंब आणि समुदायांवर होणारा गंभीर परिणाम याबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी 19 जून रोजी जागतिक सिकलसेल जागरूकता दिवस साजरा केला जातो. सिकल सेल रोग हा एक अनुवांशिक रक्त विकार आहे जो असामान्य लाल रक्तपेशींद्वारे दर्शविला जातो ज्याचा चंद्रकोर किंवा सिकल आकार असतो. या अनियमित आकाराच्या पेशी रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळे निर्माण करू शकतात, ज्यामुळे आरोग्याच्या अनेक गुंतागुंत निर्माण होतात.