Table of Contents
अर्थशास्त्राचे जनक
ॲडम स्मिथ यांना अर्थशास्त्रात “फादर ऑफ इकॉनॉमिक्स” म्हणून ओळखले जाते. समकालीन आर्थिक विचारांवर त्यांचा सखोल प्रभाव “ॲन इन्क्वायरी इन द नेचर अँड कॉसेस ऑफ द वेल्थ ऑफ नेशन्स” आणि “द थिअरी ऑफ मॉरल सेंटिमेंट्स” यांसारख्या प्रभावशाली कामांमधून दिसून येतो. या लेखनाने मूलभूत तत्त्वे स्थापित केली ज्यामुळे आपल्या आर्थिक संकल्पनांमध्ये मोठ्या प्रमाणात सुधारणा झाली. या लेखात अर्थशास्त्राच्या जनकाची सविस्तर चर्चा केली आहे.
अर्थशास्त्राचे जनक: विहंगावलोकन
खालील तक्त्यात अर्थशास्त्राचे जनक या विषयी विहंगावलोकन दिले आहे.
| अर्थशास्त्राचे जनक : विहंगावलोकन |
|
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | पोलीस भरती 2024 |
| विषय | भारतीय अर्थव्यवस्था |
| टॉपिकचे नाव | अर्थशास्त्राचे जनक |
| लेखातील प्रमुख मुद्दे |
|
ॲडम स्मिथचे प्रारंभिक जीवन आणि शैक्षणिक कारकीर्द :
- ॲडम स्मिथचा जन्म 16 जून 1723 रोजी किर्ककॅल्डी, स्कॉटलंड येथे झाला.
- त्यांचा बौद्धिक प्रवास लहान वयातच सुरू झाला.
- ग्लासगो विद्यापीठ आणि ऑक्सफर्डच्या बॅलिओल कॉलेजमध्ये शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी शैक्षणिक शोधाचा मार्ग पत्करला.
- फ्रान्सिस हचेसन आणि डेव्हिड ह्यूम सारख्या प्रभावशाली विचारवंतांसोबतच्या त्यांच्या संवादामुळे त्यांची जिज्ञासा वाढली, ज्यामुळे त्यांच्या क्रांतिकारी आर्थिक सिद्धांतांचा विकास झाला.
“राष्ट्राची संपत्ती” आणि त्याचे परिणाम :
- ॲडम स्मिथचे सर्वात उल्लेखनीय आणि प्रसिद्ध पुस्तक, “ॲन इन्क्वायरी इन द नेचर अँड कॉसेस ऑफ द वेल्थ ऑफ नेशन्स”, सामान्यतः “द वेल्थ ऑफ नेशन्स” म्हणून ओळखले जाते, 1776 मध्ये ते प्रकाशित झाले. या पुस्तकात त्यांनी त्यांचे विचार सविस्तरपणे मांडले आहेत.
- या पुस्तकाने आर्थिक व्यवस्थेच्या गतिशीलतेचे बारकाईने विश्लेषण केले आणि आधुनिक भांडवलशाहीचा पाया बनवणाऱ्या तत्त्वांचे समर्थन केले.
ॲडम स्मिथचे मूळ योगदान आणि सिद्धांत :
अर्थशास्त्राचे जनक ॲडम स्मिथ यांनी दिलेले सिद्धांत येथे आहेत:
- श्रम विभागणीची स्मिथची संकल्पना व्यक्ती जेव्हा विशिष्ट कार्यांमध्ये पारंगत असते तेव्हा प्राप्त केलेल्या कौशल्यांवर प्रकाश टाकते. हे तत्त्व उत्पादकता कशी नाटकीयरित्या वाढवू शकते हे स्पष्ट करण्यासाठी त्यांनी पिन कारखान्याचे उदाहरण वापरले.
- स्मिथच्या सर्वात चिरस्थायी कल्पनांपैकी एक, “अदृश्य हात,” असे सुचविते की स्पर्धात्मक बाजारपेठेतील वैयक्तिक स्वार्थ साधण्याचा शेवटी संपूर्ण समाजाचा फायदा होतो.
- फायद्याचा पाठलाग, यामधून, संसाधनांचे कार्यक्षम वाटप आणि ग्राहकांच्या गरजा पूर्ण करणाऱ्या वस्तू आणि सेवांचे उत्पादन चालवते.
- अर्थव्यवस्थेत किमान सरकारी हस्तक्षेपासाठी स्मिथच्या समर्थनामुळे मुक्त बाजाराच्या सामर्थ्यावर त्याच्या विश्वासावर जोर देण्यात आला.
- त्यांनी असा युक्तिवाद केला की वैयक्तिक निर्णय, स्वार्थापोटी घेतलेले, एकत्रितपणे बाजाराला इष्टतम समतोल बनवतात.
- स्मिथचा मूल्याचा सिद्धांत श्रम या संकल्पनेवर आधारित होता.
- त्यांनी असा प्रस्ताव मांडला की, उत्पादनाचे मूल्य हे उत्पादन करण्यासाठी लागणाऱ्या श्रमाच्या प्रमाणात ठरवले जाते.
- ॲडम स्मिथच्या कल्पनांनी आर्थिक विचारसरणीला आकार दिला आणि आधुनिक आर्थिक सिद्धांताची पायरी तयार केली. त्याच्या कार्याने भांडवलशाही, वैयक्तिक प्रोत्साहन आणि बाजारातील गतिशीलता यांचा पाया घातला.
- “द वेल्थ ऑफ नेशन्स” ने अर्थशास्त्रज्ञ, धोरणकर्ते आणि विचारवंतांच्या पिढ्यांना प्रेरणा दिली ज्यांनी आर्थिक वाढ आणि समृद्धी चालविणाऱ्या शक्तींना समजून घेण्याचा आणि त्यांचा उपयोग करण्याचा प्रयत्न केला.
पोलीस भरती 2024 : अभ्यास साहित्य योजना
| विषय | वेब लिंक | अँप लिंक |
|
आधुनिक भारताचा व महाराष्ट्राचा इतिहास |
|
|
| भारतीय राज्यघटना |
|
|
| भारतीय अर्थव्यवस्था |
|
|
| सामान्य विज्ञान |
|
|
| भारताचा व महाराष्ट्राचा भूगोल |
|
|
|
अंकगणित व बौद्धिक क्षमता चाचणी |
|
|
| मराठी व्याकरण |
|
|
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
