Table of Contents
जागतिक वायु प्रदूषण अहवाल 2024 |Global Air Pollution Report 2024
Title | Link | Link |
MPSC परीक्षा 2024 – अभ्यास योजना | MPSC Exam 2024 – Study Plan | अँप लिंक | वेब लिंक |
वायू प्रदूषणात भारताची स्थिती
- वायू प्रदूषणामुळे भारतात 2.1 दशलक्ष मृत्यूची नोंद झाली आहे.
- या लोकसंख्याशास्त्रात कमीत कमी 169,400 मृत्यूंसह भारतात पाच वर्षांखालील मुलांमध्ये प्रदूषण-संबंधित मृत्यूची सर्वाधिक संख्या नोंदवली गेली.
- भारतातील वायू प्रदूषण ही कायमची समस्या आहे, विशेषत: हिवाळ्यात जेव्हा देशाच्या मोठ्या भागांमध्ये धुके पसरलेले असते तेव्हा लक्षात येते.
अपुरी उपाययोजना
- धूळ कमी करण्यासाठी पाण्याची फवारणी करणे आणि सम-विषम वाहन योजना लागू करणे यासारखे भारतातील वायू प्रदूषणाचा मुकाबला करण्याचे प्रयत्न मोठ्या प्रमाणात प्रतिक्रियाशील आणि अपुरे आहेत.
- अनेक शहरांमध्ये स्वच्छ हवा योजना असूनही, प्रदूषणाचा सार्वजनिक आरोग्याशी पुरेसा संबंध जोडण्यात अयशस्वी झाले आहे, ज्यामुळे अपुरी दीर्घकालीन धोरणे आहेत.
मुलांवर परिणाम
- शरीराचे वजन प्रति किलोग्रॅम जास्त हवेचे सेवन, विकसनशील अवयव आणि कमकुवत संरक्षण यंत्रणा यामुळे मुले विशेषत: वायू प्रदूषणास बळी पडतात.
- प्रदूषकांच्या संपर्कात आल्याने मुलांमध्ये दमा, वरच्या श्वसनमार्गाचे संक्रमण, बालपणातील ल्युकेमिया आणि उच्च रक्तदाब यांसारख्या आजारांचा धोका वाढतो.
तथ्ये |
|
आशा आणि प्रगती
- 2000 पासून, पाच वर्षाखालील मुलांमधील वायू प्रदूषणामुळे जागतिक मृत्यूदर 53% ने कमी झाला आहे.
- या कपातीचे श्रेय स्वच्छ स्वयंपाक ऊर्जा, उत्तम आरोग्यसेवा, सुधारित पोषण आणि वाढीव जागरुकता यांचा वाढता प्रवेश आहे.
- आफ्रिका, लॅटिन अमेरिका आणि आशिया यांसारख्या प्रदेशांमध्ये कडक हवा गुणवत्ता धोरणे आणि हायब्रीड आणि इलेक्ट्रिक वाहनांच्या जाहिरातीमुळे मोजता येण्याजोगे फायदे दिसून आले आहेत.
भारतासाठी धडा
- जागतिक स्तरावर सर्वाधिक प्रदूषित ५० पैकी ४२ शहरे असल्याने भारतासमोर एक महत्त्वाचे आव्हान आहे.
- 2022 च्या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की भारतातील पालिका कर्मचाऱ्यांमध्ये देखील वायू प्रदूषणाचा कर्करोग आणि हृदयविकारांसारख्या गंभीर आरोग्य परिस्थितीशी संबंध असल्याबद्दल कमी जागरूकता आहे.
- या समस्येचे प्रभावीपणे निराकरण करण्यासाठी, भारताने प्रदूषण नियंत्रण धोरणांमध्ये आपल्या नागरिकांच्या, विशेषत: मुलांच्या आरोग्याला प्राधान्य दिले पाहिजे.
निष्कर्ष
- वायू प्रदूषणाचा मुकाबला करण्यासाठी सर्वसमावेशक आणि शाश्वत कारवाईच्या गरजेवर या अहवालात भर देण्यात आला आहे.
- सार्वजनिक आरोग्याला प्राधान्य देणे, विशेषत: सर्वात असुरक्षित गटांचे, या गंभीर समस्येवर प्रभावी उपाय विकसित करण्यासाठी आवश्यक आहे.
MPSC परीक्षेसाठी इतर महत्वाचे लेख
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.