भारताचे गव्हर्नर जनरल: लॉर्ड डलहौसी | Governor General of India: Lord Dalhousie : महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 अभ्यास साहित्य

 भारताचे गव्हर्नर जनरल: लॉर्ड डलहौसी 

ब्रिटिश भारतातील एक स्कॉटिश राजकारणी आणि वसाहती प्रशासक, जेम्स अँड्र्यू ब्राउन-रॅमसे, ज्यांना लॉर्ड डलहौसी म्हणून ओळखले जाते, ते 2 एप्रिल 1812 ते 19 डिसेंबर 1860 पर्यंत जगले. ¹⁸³⁸ ते ¹⁸⁴⁹ या काळात त्यांना लॉर्ड रॅमसे आणि द इअरल ही पदवी देण्यात आली. त्यांनी 1848 ते 1856 पर्यंत भारताचे गव्हर्नर-जनरल म्हणून काम केले, जरी त्यांच्या कुटुंबाचा लष्करी आणि समाजात सेवा करण्याचा इतिहास असला तरी, त्यावेळच्या मानकांनुसार, त्यांच्याकडे फारशी रोख रक्कम जमली नव्हती, त्यामुळे डलहौसी वारंवार आर्थिक चिंतेने त्रस्त होते. तो लहान होता आणि त्याला अनेक वैद्यकीय आजार होते. वैयक्तिक अडथळ्यांना न जुमानता ते आयुष्यभर सार्वजनिकरित्या यशस्वी होत आहेत या कल्पनेत त्यांना प्रेरणा आणि पूर्तता मिळाली.

• लॉर्ड डलहौसीचा जन्म जॉर्ज रामसे  ^{आणि त्याची पत्नी जेम्स अँड्र्यू ब्राउन-रामसे यांच्या पोटी झाला.} 
• 12 जानेवारी 1848 रोजी त्यांना भारताचे गव्हर्नर-जनरल आणि बंगालचे गव्हर्नर म्हणून नियुक्त करण्यात आले.
• ते भारतातील रेल्वे, टेलिग्राफ आणि टपाल प्रणाली तसेच सार्वजनिक कामांमध्ये आधुनिकीकरणाची अंमलबजावणी करण्याचे प्रभारी होते. त्यांनी गंगा कालव्याच्या बांधकामावर देखरेख केली.
• लॉर्ड डलहौसी यांना आधुनिक भारताचा निर्माता म्हणून ओळखले जाते.
• डलहौसीने लॅप्सचा सिद्धांत मांडला, ज्यामध्ये असे म्हटले होते की नैसर्गिक वारस नसताना भारतीय राज्याची सत्ता ब्रिटिशांच्या हाती गेली आणि राज्यकर्ते यशस्वी होण्यासाठी मुलगा दत्तक घेऊ शकत नाहीत.
• लॉर्ड डलहौसीने गुन्हेगारांचे ब्रँडिंग करण्याची प्रथा प्रतिबंधित केली.
• त्यांनी भारतीय विधान परिषदेचा विस्तारही केला.
• लॉर्ड डलहौसीने भरतीसाठी खुली स्पर्धा सुरू करून नागरी सेवांचा कायापालट केला.
• लॉर्ड डलहौसीने भारतात अनेक अँग्लो-व्हर्नाक्युलर शाळा सुरू केल्या.
• स्त्री भ्रूणहत्येच्या प्रथेवर बंदी घालण्यासारख्या सामाजिक सुधारणाही त्यांनी घडवून आणल्या.
• त्यांनी जमीन महसूल व्यवस्था बदलण्याचा प्रयत्न केला. या प्रक्रियेत, अनेक जमीनमालकांच्या जमिनीचा काही भाग काढून घेण्यात आला होता आणि अनेक जमीनधारकांना त्यांच्या संपूर्ण जमिनीपासून वंचित ठेवण्यात आले होते.
• दुसरे अँग्लो-शीख युद्ध त्यांच्या कार्यकाळात लढले गेले.
• त्यांनी भारतात जवळपास 8 वर्षे गव्हर्नर जनरल म्हणून काम केले.
• हिमाचल प्रदेशातील डलहौसी या हिल स्टेशनला त्यांचे नाव देण्यात आले. 1854 मध्ये इंग्रजी नागरी आणि लष्करी प्रशासकांसाठी उन्हाळी माघार म्हणून त्याची स्थापना करण्यात आली.
• ^{१ ९} डिसेंबर १८६० रोजी वयाच्या ४८ व्या वर्षी लॉर्ड डलहौसी यांचे निधन झाले .

महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.

महाराष्ट्र अभ्यास साहित्य

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी अँप

Sharing is caring!