Table of Contents
How many Dams in Maharashtra: There are around 1821 dams in Maharashtra. The dam is the central structure in a multi-purpose plan designed to conserve water resources on a regional basis. Get detailed information about Dams in Maharashtra like How many dams in Maharashtra, which is the largest dam in Maharashtra, and a list of dams in Maharashtra in this article.
| Dams in Maharashtra | |
| Category | Study Material |
| Subject | Static General Awareness |
| Useful for | All Competitive Exams |
| Article Name | Dams in Maharashtra |
How many Dams in Maharashtra
How many Dams in Maharashtra: धरण हे नदीचा प्रवाह रोखण्यासाठी बांधलेली असतात. धरणे मानवी वापरासाठी पाणी पुरवण्यासाठी, कोरडवाहू शेतजमीनीला सिंचनासाठी किंवा औद्योगिक प्रक्रियांमध्ये वापरण्यासाठी बांधली जातात. प्रादेशिक आधारावर जलस्रोतांचे जतन करण्यासाठी बनवलेल्या बहुउद्देशीय योजनेत धरण ही मध्यवर्ती रचना असते. बहुउद्देशीय धरणे (Dams in Maharashtra) विकसनशील देशांमध्ये विशेष महत्त्व धरण करतात, जेथे एकाच धरणामुळे जलविद्युत प्रकल्प, कृषी विकास आणि औद्योगिक विकासाशी संबंधित महत्त्वपूर्ण फायदे मिळू शकतात. आज या लेखात आपण महाराष्ट्रात किती धरणे आहेत (How many Dams in Maharashtra), महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण कोणते, महाराष्ट्रातील सर्वात मोठ्या 10 धरणांची यादी याबद्दल सविस्तर माहिती पाहणार आहे.
How Many Dams in Maharashtra? | महाराष्ट्रात किती धरणे आहे?
How Many Dams in Maharashtra: The total number of dams in Maharashtra is around 1821 as some dams are incomplete and will be completed soon. Currently, the number of dams in Maharashtra is given in the table below.
| Class | Constructed | Under Construction |
|---|---|---|
| Big | 17 | 65 |
| Medium | 173 | 126 |
| Small | 1631 | 813 |
| Total | 1821 | 1004 |
महाराष्ट्रात एकूण धरणाची संख्या जवळपास 1821 आहे याचे उत्तर बदलत राहते कारण काही धरणे अपूर्ण असून ते लवकरच पूर्ण होतील. सध्या महाराष्ट्रातील धरणांची (Dams in Maharashtra) संख्या खालील तक्त्यात दिली आहे.
| वर्ग | पूर्ण | अपूर्ण |
|---|---|---|
| मोठी | 17 | 65 |
| मध्यम | 173 | 126 |
| लहान | 1631 | 813 |
| एकूण | 1821 | 1004 |
List Of Indian Cities On Rivers Banks
Which is biggest Dam in Maharashtra? | महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण कोणते आहे?
Which is biggest Dam in Maharashtra: The largest dam in Maharashtra is Koyna Dam. Koyna Dam is located in Satara District. Its name comes from the city of Koyna Nagar, which is its exact location. Koyna Dam is built on the Koyana river in 1963. It has a 1920 MW hydropower project. Great place for a trip. Nehru Udyan in the dam area is worth a visit.
महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण कोयना धरण आहे. कोयना धरण सातारा जिल्ह्यात आहे. त्याचे नेमके ठिकाण असलेल्या कोयना नगर शहरावरून त्याचे नाव पडले आहे. कोयना धरण 1963 मध्ये कोयना नदीवर बांधले गेले आहे. त्यात 1920 मेगावॅटचा जलविद्युत प्रकल्प आहे. सहलीसाठी उत्तम जागा. धरण परिसरातील नेहरू उद्यान पाहण्यासारखे आहे.
Which is the Second largest Dam in Maharashtra? | महाराष्ट्रातील सर्वात दुसरे मोठे धरण कोणते?
Which is the second largest dam in Maharashtra: Jayakwadi Dam is a dam that has made a significant contribution to the development of Marathwada. The vast reservoir behind the dam is known as Nathsagar. This dam is built on the Godavari river. The dam is located at Paithan in Aurangabad district and has a storage capacity of 102 TMC.
मराठवाड्याच्या विकासात महत्वपूर्ण योगदान असणारे धरण म्हणजे जायकवाडी धरण. धरणाच्या मागे असणाऱ्या विस्तृत जलसाठ्यास नाथसागर म्हणून ओळखले जाते. हे धरण गोदावरी नदीवर बांधण्यात आले आहे. औरंगाबाद जिल्ह्यातील पैठण येथे हे धरण असून या धरणाची पाणीसाठवणूक क्षमता 102 TMC इतकी आहे.
Which is the First Dam in Maharashtra? | महाराष्ट्रातील पहिले धरण कोणते?
Top 5 Biggest Dams in Maharashtra | महाराष्ट्रातील 5 मोठी धरणे
Top 5 Biggest Dams in Maharashtra: महाराष्ट्रातील 5 मोठी धरणे व त्यांच्याविषयी माहिती खालीलप्रमाणे आहे.
1. कोयना धरण
भारताच्या पश्चिम घाटातील सातारा जिल्ह्यातील कोयना नगर येथे कोयना नदीवर रबल-कॉंक्रिटचे कोयना धरण बांधण्यात आले आहे. एकूण 1,920 मेगावॅट क्षमतेचे हे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण आहे.
| धरणाचे नाव | कोयना धरण |
| उंची | 339 फूट 103.2 मीटर |
| लांबी | 2648 फूट 807.1 मीटर |
| पाणी क्षमता | 105 टीएमसी |
| नदी | कोयना नदी |
| स्थान | सातारा जिल्हा |
2. जायकवाडी धरण
जायकवाडी धरण हे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठ्या धरणांपैकी एक आहे, जे औरंगाबादच्या जायकवाडी गावात आहे. जायकवाडी प्रकल्पाचा उपयोग प्रामुख्याने मराठवाड्यातील दुष्काळी भागातील शेतजमिनीला सिंचन करण्यासाठी केला जातो आणि आजूबाजूच्या परिसरात ज्ञानेश्वर उद्यान म्हणून ओळखले जाणारे उद्यान हे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे उद्यान आणि पक्षी अभयारण्य आहे.
| धरणाचे नाव | जायकवाडी धरण |
| उंची | 135 फूट 41.30 मीटर |
| जलाशयाचे नावं | नाथसागर |
| नदी | गोदावरी नदी |
| जिल्हा | औरंगाबाद |
3. उजनी धरण
उजनी धरणाला सोलापूरमधील उजनी गावाजवळ कृष्णा नदीची उपनदी असलेल्या भीमा नदीवरील भीमा धरण म्हणूनही ओळखले जाते. भादलवाडी तलाव किंवा भिगवण पक्षी अभयारण्य म्हणून ओळखले जाणारे उजनी धरण आणि त्याचा मोठा जलसाठा हा भारतातील सर्वात मोठ्या पाणथळ प्रदेशांपैकी एक आहे आणि रामसर अधिवेशनाच्या अंतर्गत संरक्षित आहे.
| धरणाचे नाव | उजनी धरण |
| उंची | 185 फूट 56.4 मीटर |
| जलाशयाचे नावं | यशवंतसागर |
| नदी | भीमा नदी |
| जिल्हा | सोलापूर |
4. इसापूर धरण
इसापूर धरण हे महाराष्ट्रातील हिंगोली, यवतमाळ, नांदेड प्रदेशात वसलेले पैनगंगा नदीवर बांधलेले एक धरण आहे. हा महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा जलसाठा असून त्याची एकूण उंची 57 मीटर आहे.
5. तोतलाडोह धरण
तोतलाडोह धरण हे नागपूरमधील रामटेकजवळील पेंच नदीवर बांधलेले धरण आहे. तोतलाडोह धरण आणि जलाशय सुंदर पेंच व्याघ्र प्रकल्पाने वेढलेले आहे आणि विविध वनस्पती आणि प्राणी यांचे घर आहे.
National Waterways In India 2022
Important rivers and Dams in Maharashtra | महाराष्ट्रातील प्रमुख नद्या व त्यावरील धरणे
Important rivers and Dams in Maharashtra: महाराष्ट्रातील प्रमुख नद्या व त्यावरील धरणे (Dams in Maharashtra) आणि धरणे कोणत्या जिल्हात आहे त्याची माहिती खालील तक्त्यात दिली आहेत.
| धरणाचे नाव | कोणत्या नदीवर | जिल्हा |
| भंडारदरा | प्रवरा | अहमदनगर |
| जायकवाडी | गोदावरी | औरंगाबाद |
| सिद्धेश्वर | दक्षिणपूर्णा | हिंगोली |
| भाटघर(लॉर्डन धरण) | वेळवंडी(निरा) | पुणे |
| मोडकसागर | वैतरणा | ठाणे |
| येलदरी | दक्षिणपूर्णा | हिंगोली |
| मुळशी | मुळा | पुणे |
| तोतलाडोह(मेघदूरजला) | पेंच | नागपुर |
| विरधरण | नीरा | पुणे |
| गंगापूर | गोदावरी | नाशिक |
| दारणा | दारणा | नाशिक |
| पानशेत | अंबी(मुळा) | पुणे |
| माजलगाव | सिंदफणा | बीड |
| बिंदुसरा | बिंदुसरा | बीड |
| खडकवासा | मुठा | पुणे |
| कोयना(हेळवाक) | कोयना | सातारा |
| राधानगरी | भोगावती | कोल्हापूर |
| ऊर्ध्व वर्धा धरण | वर्धा | अमरावती |
List of Dams in Maharashtra pdf | महाराष्ट्रातील धरणांची यादी PDF
List of Dam in Maharashtra pdf: परीक्षेत कोणते धरण कोणत्या जिल्ह्यात आहे यावर अनेकदा प्रश्न विचारल्या जातात. महाराष्ट्रातील धरणांची यादी PDF स्वरुपात या लेखात देण्यात आली आहे. खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून आपण List of Dam in Maharashtra pdf डाउनलोड करू शकता.
Click here to download the List of Dam in Maharashtra pdf
Study Material for All MPSC Exams | MPSC च्या सर्व परीक्षांसाठी अभ्यास साहित्य
Study Material for All MPSC Exams: तुमच्या अभ्यासाच्या तयारीला गती देण्यासाठी Adda247 मराठी सर्व विषयातील महत्वाचे टॉपिक कव्हर करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्ही Adda247 मराठी च्या अधिकृत वेबसाईट ला भेट द्या. यामुळे तुम्हाला MPSC राज्यसेवा पुर्व परीक्षा 2022 व तसेच आगामी MPSC च्या सर्व स्पर्धा परीक्षेत जास्त गुण मिळवण्यास मदत होईल.
FAQs Dams in Maharashtra
Q1. महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे धरण कोणते आहे?
Ans. कोयना नदीवर बांधण्यात आलेले कोयना धरण हे सर्वात मोठे धरण आहे.
Q2. महाराष्ट्रातील पहिले मातीचे धरण कोणते?
Ans. नाशिक जिल्ह्यातील गंगापूर धरण हे महाराष्ट्रातील पहिले मातीचे धरण आहे.
Q3. जायकवाडी धरण्याच्या जलाशयाचे नावं काय आहे?
Ans. जायकवाडी धरण्याच्या जलाशयाचे नावं नाथसागर आहे.
Q4. उजनी धरण कोणत्या नदीवर बांधले आहे?
Ans. उजनी धरण भीमा नदीवर बांधण्यात आले आहे.
| Latest Maharashtra Govt. Jobs | Majhi Naukri 2022 |
| Home Page | Adda 247 Marathi |
| Current Affairs in Marathi | Chalu Ghadamodi |
YouTube channel- Adda247 Marathi
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
