Table of Contents
मानवी पचनसंस्था | Human Digestive System
Title | Link | Link |
MPSC परीक्षा 2024 – अभ्यास योजना | MPSC Exam 2024 – Study Plan | अँप लिंक | वेब लिंक |
मानवी पचनसंस्था- पचन प्रक्रिया ही एक जटिल प्रक्रिया आहे जी चार मुख्य टप्प्यात विभागली जाऊ शकते:
- घशात चघळणे आणि गिळणे
- जठरात पचन
- लहान आतड्यात पचन आणि शोषण
- मोठ्या आतड्यात पाणी आणि खनिज पदार्थांचे शोषण
तोंड
तोंड ही पचनसंस्थेची सुरुवात आहे. येथे, दात अन्न चघळून त्याचे लहान तुकडे करतात. लाळ ग्रंथी लाळ तयार करतात, जी अन्नाला मऊ आणि गिळण्यास सुलभ बनवते. लाळेमध्ये अमायलेज किंवा टायलिन नावाचे विकर देखील असते, जे स्टार्चचे सरळ साखरेमध्ये रूपांतरण करते.
घसा
घसा हा अन्ननलिका आणि तोंडाला जोडणारा एक भाग आहे. येथे, घशाचे स्नायू अन्न गिळण्यास मदत करतात. घशात श्लेष्मा देखील असतो, जो अन्नाला घशातून खाली सरकण्यास मदत करतो.
अन्ननलिका
अन्ननलिका ही एक नलिका आहे जी तोंडाला पोटात जोडते. येथे, अन्न गिळण्याच्या हालचालीमुळे खाली सरकते. अन्ननलिका लांब नसली तरीही, ती अरुंद आहे आणि त्यात स्नायू असतात जे अन्न खाली खेचण्यास मदत करतात.
जठर
जठर ही एक पिशवी आहे जी पोटाच्या वरच्या बाजूला स्थित आहे. जठरामध्ये अन्न पचवण्यासाठी आवश्यक असलेले अनेक विकरे आणि द्रव असतात. जठरात, अन्न हायड्रोक्लोरिक ऍसिड आणि पेप्सीन नावाच्या विकरांनी पचवले जाते. हायड्रोक्लोरिक ऍसिड अन्नातून जीवाणू नष्ट करते आणि पेप्सीन प्रोटीनचे पेप्टाइड्समध्ये रूपांतरण करते.
लहान आतडे
लहान आतडे ही पचनसंस्थेतील सर्वात लांब अवयव आहे. लहान आतडे पोटाच्या खाली स्थित आहे. लहान आतड्यात, अन्न साखर, प्रथिने, चरबी आणि जीवनसत्त्वे यासारख्या पोषक तत्वांमध्ये विभाजित होते. हे पोषक तत्वे नंतर रक्तप्रवाहात शोषले जातात.
मोठे आतडे
मोठे आतडे ही लहान आतड्याच्या खाली स्थित एक लांब नलिका आहे. मोठ्या आतड्यात, पाणी आणि खनिज पदार्थ शोषले जातात. मोठ्या आतड्यात, अन्न त्याचे अंतिम रूप प्राप्त करतो. हे मल म्हणून ओळखले जाते आणि गुदाद्वाराद्वारे बाहेर टाकले जाते.
गुदाशय
गुदाशय ही छोटीशी पिशवी आहे जी मोठ्या आतड्याच्या शेवटी स्थित आहे. गुदाशयात मल साठवला जातो.
गुदद्वार
गुदद्वार हा एक स्फिंक्टर स्नायू आहे जो गुदाशयाला बाहेरील शरीरापासून वेगळे करतो. गुदद्वाराची स्नायू मल बाहेर टाकण्यास मदत करतात.
MPSC परीक्षेसाठी इतर महत्वाचे लेख
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.