आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना : MPSC Gazetted Civil Services Exam 2024 अभ्यास साहित्य

इंटरनॅशनल लेबर ऑर्गनायझेशन (ILO) ही युनायटेड नेशन्स एजन्सी आहे जी कामगार समस्यांवर काम करते, विशेषतः आंतरराष्ट्रीय कामगार मानके, सामाजिक संरक्षण आणि सर्वांसाठी कामाच्या संधी. संघटनेचे 187 सदस्य देश आहेत. वर्गांमधील शांतता सुधारण्यासाठी, कामगारांना योग्य काम आणि न्याय मिळवून देण्यासाठी आणि इतर विकसनशील राष्ट्रांना तांत्रिक सहाय्य प्रदान करण्यासाठी संस्थेला 1969 मध्ये शांततेचा नोबेल पुरस्कार देखील मिळाला आहे.

आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना (ILO) ची निर्मिती 1919 च्या पीस कॉन्फरन्सद्वारे करण्यात आली होती जी पहिल्या महायुद्धानंतर झाली होती. तिचे मूळ संविधान, जे व्हर्साय कराराचा भाग बनले होते, 11 एप्रिल 1919 रोजी लीग ऑफ नेशन्सशी संबंधित स्वायत्त संस्था म्हणून त्याची स्थापना केली. आयएलओ ही मूळतः लीग ऑफ नेशन्स प्रणालीचा भाग असलेली एकमेव मोठी संस्था आहे जी 1919 मध्ये लीगच्या स्थापनेपासून आजपर्यंत अस्तित्वात आहे.

आंतरराष्ट्रीय कामगार संघटना (ILO) सामाजिक न्याय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त मानवी आणि कामगार हक्कांना चालना देण्यासाठी समर्पित आहे, सामाजिक न्याय सार्वत्रिक आणि चिरस्थायी शांततेसाठी आवश्यक आहे या त्याच्या संस्थापक ध्येयाचा पाठपुरावा करत आहे. हे आंतरराष्ट्रीय नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या संस्थांविरुद्ध तक्रारी देखील नोंदवते, तथापि, ते सरकारांवर निर्बंध लादत नाही.

ILO चे मिशन आणि प्रभाव म्हणजे नोकऱ्यांना प्रोत्साहन देणे आणि लोकांचे संरक्षण करणे. सरकार, नियोक्ते आणि कामगार यांना एकत्र आणून कामगार मानके निश्चित करण्यासाठी, धोरणे विकसित करण्यासाठी आणि कार्यक्रम आखण्यासाठी ते काम करणाऱ्या महिला आणि पुरुषांच्या गरजा पूर्ण करतात याची खात्री करणे हे ILO चे उद्दिष्ट आहे. ILO नियमितपणे सदस्य राष्ट्रांमध्ये मानकांच्या वापराचे परीक्षण करते आणि ते कोणत्या भागात अधिक चांगल्या प्रकारे सहाय्य लागू केले जाऊ शकते ते सूचित करते. 

संस्थेची वार्षिक बैठक जिनिव्हा येथे होते. ILO च्या बैठकांव्यतिरिक्त, परिषद हे मुख्य सामाजिक आणि कामगार प्रश्नांवर चर्चा करण्यासाठी एक मंच आहे. प्रशासकीय संस्था ही ILO ची कार्यकारी परिषद आहे. हे जिनिव्हा येथे वर्षातून तीन वेळा भेटते. ते ILO धोरणावर निर्णय घेते आणि कार्यक्रम आणि बजेटची स्थापना करते, जे नंतर दत्तक घेण्यासाठी परिषदेला सादर करते.

सर्व खंडांवर आणि विकासाच्या सर्व टप्प्यांवर विकास सहकार्याचा 50 वर्षांहून अधिक अनुभवासह, ILO कडे आता 100 हून अधिक देशांमध्ये 600 हून अधिक कार्यक्रम आणि प्रकल्प आहेत – 120 विकास भागीदारांच्या समर्थनासह.

ILO महासंचालक: ILO महासंचालक गाय रायडर यांनी 1 ऑक्टोबर 2012 रोजी पदभार स्वीकारला. कार्यालयात 150 हून अधिक राष्ट्रांमधील सुमारे 2,700 अधिकारी जिनेव्हा येथील मुख्यालयात आणि जगभरातील सुमारे 40 क्षेत्रीय कार्यालयांमध्ये कार्यरत आहेत. या अधिकाऱ्यांमध्ये 900 तांत्रिक सहकार्य कार्यक्रम आणि प्रकल्पांमध्ये काम करतात.

ILO आणि भारत: – 
ILO चा भारतातील सध्याचा पोर्टफोलिओ बालमजुरी, कौटुंबिक कर्जबाजारीपणा रोखणे, रोजगार, कौशल्ये, स्थानिक सामाजिक-आर्थिक विकास आणि उपजीविकेसाठी एकात्मिक दृष्टिकोन, हरित नोकऱ्या, राष्ट्रीय कार्यक्रमांमध्ये मूल्यवर्धन, सूक्ष्म आणि लघु उद्योग, सामाजिक सुरक्षा, एचआयव्ही/एड्स, स्थलांतर, औद्योगिक संबंध, जागतिकीकरणाच्या प्रभावांना सामोरे जाणे, उत्पादकता आणि स्पर्धात्मकता इ.

दक्षिण आशियासाठी एक डिसेंट वर्क टेक्निकल सपोर्ट टीम (DWT) देखील नवी दिल्लीत तैनात आहे, तिच्या तज्ञांच्या टीमद्वारे, उप-प्रदेशातील सदस्य राज्यांना धोरण आणि ऑपरेशनल स्तरावर तांत्रिक सहाय्य प्रदान करते.

तीन प्राधान्य क्षेत्रांतर्गत DWT ची अंमलबजावणी करताना या मुद्द्यांवर विशेष लक्ष केंद्रित केले जाते:
(1) सामाजिक संवाद आणि भागीदारांचे बळकटीकरण
(2) अनौपचारिक अर्थव्यवस्था
(3) लैंगिक समानता.

MPSC परीक्षेसाठी इतर महत्वाचे लेख 

महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.

महाराष्ट्र अभ्यास साहित्य

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप

महाराष्ट्र महापॅक

Sharing is caring!