Table of Contents
महाराष्ट्र स्टेट बोर्ड व NCERT सिरीज स्पर्धा परीक्षांमध्ये लाभदायक का आहे ?
सर्व विषयांच्या स्टेट बोर्ड पुस्तकांचा समावेश असलेली महाराष्ट्रातील ही अत्यंत मुद्देसूद सिरीज आहे. पाठ्यपुस्तक अभ्यास प्रक्रियेत एक महत्त्वपूर्ण आणि महत्वाची भूमिका बजावत असतात.जर विद्यार्थ्याला आपल्या परीक्षेत उत्कृष्ट कामगिरी करायची असेल, तर आपल्याला शाळेनंतर स्वत: चा अभ्यास देखील सुरू करावा लागेल. त्यासाठी विद्यार्थी मित्रांना महाराष्ट्र स्टेट बोर्डचा अभ्यास करण्यासाठी ADDA 247 खास तुमच्यासाठी महाराष्ट्र स्टेट बोर्ड व NCERT सिरीज घेऊन आलो आहे. ज्याद्वारे तुम्ही घरबसल्या उत्तम पद्धतीने अभ्यास करू शकता.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांची तयारी ADDA247 च्या माध्यमातून करणे नक्कीच विद्यार्थ्यांसाठी फायदेशीर ठरेल. महाराष्ट्र स्टेट बोर्ड व NCERT सिरीज नव्याने तयारी करणाऱ्यांपासून अनुभवी, प्रगत स्तरापर्यंतच्या सर्वच विद्यार्थ्यांसाठी आहे. या सिरीज मधून संपूर्ण परीक्षाभिमुख अभ्यास साहित्य प्राप्त होईल. जे विद्यार्थी स्पर्धा परीक्षेची तयारी करत आहेत त्यांच्यासाठी ही सिरीज उपयुक्त तसेच यशदायक ठरेल व याने तुमचे सरकारी अधिकारी होण्याचे स्वप्न पूर्ण होण्यास नक्कीच बळ मिळेल. चला तर मग आजचा टॉपिक अभ्यासूया.
| Title | अँप लिंक | वेब लिंक |
| महाराष्ट्र स्टेट बोर्ड सिरीज | लिंक | लिंक |
यकृत | Liver
यकृत हा मानवी शरीरातील एक महत्त्वाचा अवयव आहे ज्यामध्ये आरोग्य राखण्यासाठी विविध कार्ये महत्त्वपूर्ण आहेत. हे ओटीपोटाच्या वरच्या उजव्या बाजूला स्थित आहे आणि पचन, चयापचय आणि डिटॉक्सिफिकेशन यासारख्या प्रक्रियांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते. यकृत पित्त तयार करते, जे चरबीच्या पचनास मदत करते आणि ते महत्वाचे पोषक देखील साठवते. याव्यतिरिक्त, यकृत रक्त फिल्टर आणि डिटॉक्सिफाई करण्यात मदत करते, हानिकारक पदार्थ काढून टाकते. संपूर्ण आरोग्यासाठी योग्य यकृत कार्य आवश्यक आहे आणि जीवनशैलीच्या निवडीमुळे त्याच्या आरोग्यावर लक्षणीय परिणाम होऊ शकतो.
स्थान आणि रचना:
- शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी, डायाफ्रामच्या खाली ओटीपोटाच्या वरच्या उजव्या चतुर्थांश भागात स्थित आहे.
- दोन मुख्य लोबमध्ये विभागलेले: उजवे आणि डावे लोब, पुढे लोब्यूल्समध्ये विभागले गेले.
- प्रत्येक लोब्यूलमध्ये हेपॅटोसाइट्स (यकृत पेशी) असतात जे मध्यवर्ती नसभोवती त्रिज्यात्मकपणे व्यवस्था करतात.
- हेपॅटोसाइट्समध्ये उर्जा उत्पादनासाठी असंख्य मायटोकॉन्ड्रिया आणि डिटॉक्सिफिकेशन आणि संश्लेषणासाठी गुळगुळीत एंडोप्लाज्मिक रेटिक्युलम असतात.
कार्ये
पचन
- पित्त रस तयार करते, जे चरबीचे मिश्रण करते आणि चरबी शोषण्यास मदत करते.
- ऊर्जा सोडण्यासाठी ग्लायकोजेन म्हणून ग्लुकोज साठवते.
- कोलेस्टेरॉल आणि फॉस्फोलिपिड्सचे संश्लेषण करते, जे सेल झिल्लीसाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
चयापचय
- अमोनिया (विसर्जनासाठी युरियामध्ये रूपांतरित) यासह औषधे आणि विषारी पदार्थांचे निर्जंतुकीकरण करते.
- उर्जा उत्पादनासाठी कर्बोदकांमधे, प्रथिने आणि चरबी तोडते.
- कोनोजेनेसिस (ग्लूकोज संश्लेषण) आणि ग्लायकोजेनोलिसिस (ग्लायकोजेन ब्रेकडाउन) द्वारे रक्तातील साखरेची पातळी राखते.
स्टोरेज
- जीवनसत्त्वे (A, D, E, K, B12), खनिजे (लोह, तांबे) आणि ग्लायकोजेन साठवतात.
- प्रथिने आणि क्लोटिंग घटकांसाठी जलाशय म्हणून कार्य करते.
उत्सर्जन
- हिमोग्लोबिनच्या विघटनातून पित्त रंगद्रव्ये (बिलीरुबिन आणि बिलिव्हरडिन) तयार करतात.
- मूत्रात उत्सर्जनासाठी अमोनियाचे युरियामध्ये रूपांतर करते.
इतर कार्ये
- अल्ब्युमिन आणि ग्लोब्युलिन सारख्या प्लाझ्मा प्रथिने तयार करतात.
- इन्सुलिन सारखी ग्रोथ फॅक्टर (IGF-1) सारख्या हार्मोन्सचे संश्लेषण करते.
- रोगप्रतिकारक कार्यामध्ये भूमिका बजावते.
महत्वाचे तथ्य
- प्रौढ यकृताचे वजन: 1.2-1.5 किलो.
- रक्त पुरवठा: यकृताच्या धमनी (ऑक्सिजनयुक्त) आणि पोर्टल शिरा (पोषक-युक्त) पासून दुहेरी रक्त पुरवठा प्राप्त होतो.
- यकृताचे पुनरुत्पादन: नुकसान झाल्यानंतर स्वतःला दुरुस्त करण्याची उल्लेखनीय पुनरुत्पादक क्षमता आहे.
- सामान्य यकृत रोग: हिपॅटायटीस, सिरोसिस, फॅटी यकृत रोग.
- यकृत कार्यासाठी निदान चाचण्या: यकृत कार्य चाचण्या (LFTs), अल्ट्रासाऊंड, बायोप्सी.
