Mahabharat in Marathi – History, Significance, Parva and Life Lessons from Mahabharat in Marathi | महाभारताबद्दल माहिती

Mahabharat in Marathi: One of the two oldest epics in Sanskrit is the Mahabharat by Krishna Dvaipaya Vyasa and the other is the Ramayan by Valmiki. There are one lakh shlokas in the ‘Mahabharat’. There are different opinions among scholars regarding the Mahabharat period, yet most of the scholars connect the Mahabharat period with the ‘Iron Age’. It is estimated that the ‘Kuru dynasty’ mentioned in the Mahabharat may have been in power from 1200 to 800 BCE. In this article, you will get detailed information about Mahabharat in Marathi.

Mahabharat in Marathi

Mahabharat in Marathi: संस्कृत भाषेतील दोन अतिप्राचीन महाकाव्यांपैकी एक महाकाव्य कृष्णद्वैपायन व्यासांचे महाभारत (Mahabharat in Marathi) हे होय दुसरे महाकाव्य म्हणजे वाल्मीकी मुनींचे रामायण होय. भारत हा शब्द पाणिनीच्या व्याकरणात भरत या नावाच्या मानववंशाचा संग्राम या अर्थी सिद्ध केला आहे. या अर्थी सिद्ध केलेल्या भारत या शब्दाला ‘महान्’ हे विशेषण पाणिनीने लावून महाभारत हा शब्द सिद्ध केला आहे. महाभारत (Mahabharat in Marathi) हा हिंदू धर्मातील मुख्य ग्रंथांपैकी एक आहे. हा जगातील सर्वात मोठा साहित्यिक लिखाण आहे, जरी तो साहित्यातील सर्वात अद्वितीय कार्यांपैकी एक मानला जातो आणि आजही तो प्रत्येक भारतीयासाठी एक अनुकरणीय स्त्रोत आहे. आज या लेखात आपण महाभारताबद्दल (Mahabharat in Marathi) सविस्तर माहिती पाहणार आहे.

Introduction of Mahabharat in Marathi | महाभारताबद्दल प्रारंभिक माहिती

Introduction of Mahabharat in Marathi: महाभारत (Mahabharat in Marathi) हे एक प्राचीन भारतीय महाकाव्य आहे. महाभारतात कुरुक्षेत्रातील हस्तिनापुराच्या सिंहासनासाठी लढत असलेल्या कुटुंबाच्या दोन भाग – पांडव आणि कौरवांच्या कथेचे वर्णन केले आहे.

सुदर्शनं प्रवक्ष्यामि द्वीपं तु कुरुनन्दन। परिमण्डलो महाराज द्वीपोऽसौ चक्रसंस्थितः॥

य था हि पुरुषः पश्येदादर्शे मुखमात्मनः। एवं सुदर्शनद्वीपो दृश्यते चन्द्रमण्डले॥

द्विरंशे पिप्पलस्तत्र द्विरंशे च शशो महान्।

स्त्रोत्राचा अर्थ: सुदर्शन नावाचे हे बेट चाकासारखे गोलाकार आहे, ज्याप्रमाणे मनुष्य आरशात आपला चेहरा पाहतो, त्याचप्रमाणे हे बेट चंद्रामध्ये दिसते. पीपळ दोन भागात आणि ग्रेट शश (ससा) दोन भागात दिसते. आता जर आपण वरील रचना कागदावर मांडली तर आपल्या पृथ्वीचा नकाशा तयार होतो, जो आपल्या पृथ्वीच्या वास्तविक नकाशाशी बरेच साम्य दर्शवतो असे वर्णन या महाभारतात (Mahabharat in Marathi) केल्या गेले आहे. महाभारत हे हिंदू संस्कृतीमधील एक महान ग्रंथ असून आजही वेळोवेळी मार्गदर्शन करतो. यावरून आपल्यास कल्पना येईल कि त्या काळामधील विषयांचे प्राविण्य लक्षात येते.

Legend of the Writing of the Mahabharat in Marathi | महाभारताच्या लेखनाची आख्यायिका

Legend of the Writing of the Mahabharat in Marathi: हिमालयाच्या पायथ्याशी असलेल्या एका पवित्र गुहेत तपश्चर्या करत आणि ध्यानस्थ राहून वेद व्यासांनी महाभारताच्या (Mahabharat in Marathi) सुरुवातीपासून शेवटपर्यंतच्या घटना लक्षात ठेवून महाभारताची रचना केल्याचा उल्लेख ‘महाभारत’मध्ये आहे. परंतु यानंतर त्यांच्यासमोर एक गंभीर समस्या उभी राहिली की या महाकाव्याचे ज्ञान सर्वसामान्यांपर्यंत कसे पोहोचवायचे, कारण त्याच्या गुंतागुंतीच्या आणि लांबीमुळे ते लिहिणे फार कठीण काम होते, जसे की कोणतीही चूक नाही. ते बोलतात. म्हणूनच ब्रह्मदेवाच्या सांगण्यावरून व्यास भगवान गणेशपर्यंत पोहोचले गणेशाने लिहिण्यास होकार दिला.

The story of the Mahabharat in Marathi | महाभारताची कथा

The story of the Mahabharat in Marathi: कुरूवंशीय सम्राट शंतनु याच्या क्रमाने झालेल्या दोन विवाहांपासून ही वीरकथा सुरू होते. शंतनूची पहिली पत्नी गंगा होय. ही गंगा म्हणजे मावनशरीरिणी गंगा नदी. त्याला तिच्या पोटी आठ पुत्र उत्पन्न झाले. त्यांपैकी पहिले सात तिने गंगेत बुडवून टाकले. आठवा जन्मल्याबरोबर ती त्याला बुडवायला निघाली, तेव्हा शंतनूने प्रतिबंध केला तेव्हा त्याला घेऊन ती निघून गेली. त्याचे नाव देवव्रत. पुढे तोच भीष्म या नावाने प्रसिद्धीस आला. गंगा निघून गेल्यावर काही वर्षांनी देवव्रत गंगेने परत दिला. नंतर एका धीवराच्या म्हणजे कोळ्याच्या मुलीशी शंतनूने लग्न केले. तिचे नाव सत्यवती. त्या धीवराने शंतनूला एका अटीवर आपली कन्या सत्यवती दिली. ती अट म्हणजे सत्यवतीच्या पुत्रालाच राजपद मिळाले पाहिजे. ह्या अटीला देवव्रताने पितृभक्तीमुळे अनुमती दिली आणि मी ज्येष्ठ पुत्र असूनदेखील राजपद घेणार नाही आणि जन्मभर ब्रम्हचारी, अविवाहित राहीन अशी कठोर, भयानक प्रतिज्ञा केली व पाळली. त्यामुळे त्याला ‘भयानक’ या अर्थी  ‘भीष्म’ हे नाव प्राप्त झाले. ती  धीवरकन्या सत्यवती या लग्नापूर्वी कुमारी असूनदेखील माता झाली होती. ती  नौका चालवित होती. पराशर मुनींची व तिची नौकेत गाठ पडली. दोघांचे प्रेम जमले. तिला पराशर मुनींपासून कृष्णद्वैपायन व्यास हा पुत्र यमुनेच्या एका बेटावर झाला. तो यमुनेच्या त्या बेटावर वाढला. हाच महाभारतकार व्यास होय. नंतर सत्यवती शंतनूची पत्नी झाली. तिच्यापासून शंतनूला चित्रांगद व विचित्रवीर्य हे पुत्र झाले. चित्रांगद लहानपणीच एका गंधर्वाने मारला. विचित्रवीर्य हा पुत्र निपुत्रिकच निवर्तला. त्यामुळे सत्यवतीने आपला कानीन पुत्र जो कृष्णद्वैपायन व्यास त्याच्या द्वारे आपल्या सुनांच्या-म्हणजे अंबिका व अंबालिका ह्या विचित्रविर्याच्या दोन विधवा पत्नींच्या–ठिकाणी नियोगविधीने  अनुक्रमे धृतराष्ट्र आणि पांडु हे दोन पुत्र निर्माण केले. धृतराष्ट्र अंध आणि पांडु हा फिका जन्मला. विचित्रवीर्याच्या दासीपासून कृष्णद्वैपायनाने विदुर ह्या प्रज्ञावान पुत्राला जन्म दिला. धृतराष्ट्राचे शंभर पुत्र कोरव आणि पांडूचे पाच पांडव यांच्यामध्ये बालपणापासूनच जो विग्रह सुरू झाला, या विग्रहाची अखेर परिणती मोठ्या व्यापक संग्रामामध्ये झाली. या संग्रामात देशोदेशीचे राजे, राजपुत्र, कौरव-पांडवांचे संबंधी बांधव एकेक पक्ष घेऊन सामील झाले. 18 दिवस कुरूक्षेत्राच्या रणांगणात तुमुल संग्राम झाला. असंख्य मानवांचा संहार झाला, कुरूवंशाचा निःपाप झाला एकच धागा म्हणजे अर्जुनपुत्र अभिमन्यूपासून उत्तरेला राहिलेला गर्भ तिच्या उदरात शिल्लक राहिला. तो जन्मल्यानंतर परिक्षित म्हणून विख्यात झाला.

Ramayan in Marathi

Information about 18 numbers in Mahabharat | महाभारतातील 18 संख्येबद्दल माहिती

Information about 18 numbers in Mahabharat: महाभारताच्या (Mahabharat in Marathi) मूळ रचनेत अठरा क्रमांकाचे विशिष्ट संयोजन आहे. कौरव आणि पांडव यांच्यातील युद्धाचा कालावधी अठरा दिवसांचा होता. दोन्ही बाजूंच्या सैन्यांचे एकत्रित बळही अठरा अक्षौहिणी होते. या युद्धाचे अठरा मुख्य सूत्रधार होते. महाभारताच्या प्रबंध योजनेत, संपूर्ण ग्रंथ अठरा पर्वांमध्ये विभागलेला आहे आणि महाभारतातील ‘भीष्म पर्वा’ अंतर्गत वर्णन केलेल्या ‘श्रीमद्भगवद्गीते’ मध्येही अठरा अध्याय आहेत.

18 Parva of Mahabharat in Marathi | महाभारतातील 18 पर्व

18 Parva of Mahabharat in Marathi: महाभारतातील (Mahabharat in Marathi) सर्व 18 पर्व व त्या पर्वत दिलेली  संक्षिप्त माहिती खालील तक्त्यात प्रदान करण्यात आली आहे.

Vedas In Marathi

Life lessons from Mahabharat in Marathi | महाभारतील प्रमुख शिकवण

Life lessons from Mahabharat in Marathi: महाभारतील (Mahabharat in Marathi) प्रमुख शिकवणी खालीलप्रमाणे आहेत.

• दयाळू, नम्र आणि उदार असणे चांगले पण एवढेच गुण जीवन जगण्यासाठी पुरेसे नाही.
• वाईट संगत तुमचे जीवन उध्वस्त करू शकते.
• तुम्हाला जे वाटते ते तुमच्या मालकीचे आहे यासाठी तुम्हाला संघर्ष करणे आवश्यक आहे.
• खूप भावनिक असणे हे कधीकधी स्वतःसाठी घातक सिद्ध होते.
• आयुष्यभर शिकत राहणे ही तुम्ही स्वतःला देऊ शकणारी सर्वोत्तम भेट आहे.
• अर्धे ज्ञान नसलेल्या ज्ञानापेक्षा जास्त धोकादायक असू शकते.
• जे योग्य आहे त्याच्या बाजूने उभे रहा; अगदी त्यासाठी लढा.
• लोभाने फसू नका.
• सर्व अडथळे असूनही आपण जीवनाचा त्याग करू शकत नाही त्याउलट या अडथळ्यांवर मात करायला शिका.

Note: महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.

MAHARASHTRA STUDY MATERIAL

Also See

YouTube channel- Adda247 Marathi

Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group

Sharing is caring!