Table of Contents
क्रियापद व प्रकार
क्रियापद व प्रकार : महाराष्ट्रातील बहुतेक स्पर्धा परीक्षेमध्ये मराठी भाषा हा विषय असतोच. मराठी भाषेत सर्वात महत्वाचे म्हणजे मराठी व्याकरण. महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 परीक्षेमध्ये मराठी विषयात मराठी व्याकरणावर हमखास प्रश्न विचारले जातात. महाराष्ट्रातील स्पर्धा परीक्षांमध्ये मराठी व्याकरणाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. मराठी व्याकरण हा कमी वेळेमध्ये जास्त गुण मिळवून देणारा विषय आहे. थोड्याशा सरावाने या विषयामध्ये जास्त गुण मिळवता येतात. आज या लेखात आपण मराठी व्याकरणातील क्रियापद व प्रकार याबद्दल माहिती पाहणार आहोत.
|
महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 : अभ्यास योजना Maharashtra Police Constable Recruitment 2024 : Study Plan |
वेब लिंक | अँप लिंक |
| Police Bharti 2024 Shorts | पोलीस भरती 2024 शॉर्ट्स | Subject Wise Plan
|
वेब लिंक | अँप लिंक |
क्रियापद व प्रकार : विहंगावलोकन
| क्रियापद व प्रकार : विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | महाराष्ट्र पोलीस कॉन्स्टेबल भरती 2024 आणि इतर सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त |
| विषय | मराठी व्याकरण |
| लेखाचे नाव | क्रियापद व प्रकार |
| लेखातील प्रमुख मुद्दे |
|
क्रियापद
क्रियापद: वाक्यामधील क्रिया दर्शविणार्‍या ज्या विकारी शब्दामुळे वाक्यातील क्रिया दर्शविली जाते व त्या वाक्याचा अर्थ पूर्ण होतो. वाक्यातील अशा क्रियावाचक शब्दाला क्रियापद असे म्हणतात.
क्रियापदाचे प्रकार
- सकर्मक क्रियापद
- अकर्मक क्रियापद
सकर्मक क्रियापद: ज्या वाक्याचा अर्थ पूर्ण होण्याकरिता जेव्हा कर्माची गरज असते, त्या क्रियापदाला त्या वाक्यातील सकर्मक क्रियापद असे म्हणतात. उदा. पक्षी मासा पकडतो.
अकर्मक क्रियापद: ज्या क्रियापदांचा अर्थ पूर्ण होण्यासाठी कर्मांची आवश्यकता नसते. म्हणजे क्रिया कर्त्यापासून सुरू होते व कर्त्यापाशीच थांबते त्यांना ‘अकर्मक क्रियापदे’ असे म्हणतात. उदा. ते उठले.
क्रियापदाचे अर्थ
क्रियापदाचे अर्थ: क्रियापदाच्या रूपावरून केवळ काळाचा बोध न होता आज्ञा, कर्तव्य, इच्छा, संकेत, विनंती, उपदेश इत्यादी भावार्थ व्यक्त होतात यालाच व्याकरणात कियापदाचे अर्थ असे म्हणतात.
मराठी भाषेमध्ये क्रियापदाचे अर्थानुसार चार प्रकार आहेत. ते पुढील प्रमाणे आहेत.
- स्वार्थ
- आज्ञार्थ
- विंध्यर्थ
- संकेतार्थ
स्वार्थ क्रियापद
ज्या क्रियापदाच्या रूपावरून केवळ काळाचा बोध होतो त्यास स्वार्थ क्रियापद असे म्हणतात.
उदा.
मला दोन भाऊ आहेत.
माझे गाणे गाऊन झाले.
आज्ञार्थ क्रियापद
ज्या क्रियापदाच्या रुपावरून आशा, आशीर्वाद, प्रार्थना, विनंती, सल्ला, उपदेश, सौम्य आज्ञा, अनुमोदक आज्ञा यांचा बोध होतो त्यास आज्ञार्थी क्रियापद असे म्हणतात. आज्ञार्थी वाक्यात धातुला शक्यतो (अ,आ, ऊ) हे प्रत्येय असतात.
उदा.
मी बाहेव्र जाऊ.
नितीन पाणी आण.
विंध्यर्थ क्रियापद
ज्या क्रियापदाच्या रुपावरून कर्तव्य, इच्छा, योग्यता, शक्यता, तर्क, विनंती यांचा बोध होतो त्यास विंध्यर्थ क्रियापद म्हणतात.
या प्रकारच्या वाक्यात आज्ञा प्रमाणे बंधन नसते
अशी वाक्य शक्यतो सर्वांना लागू पडणारे असतान
अशा वाक्यातील धातूंना (वावी, वे) प्रत्यय असते
उदा.
अंगात धैर्य असणाऱ्यांनीच ते करावे.
असावा सुंदर चॉकलेटचा बंगला.
संकेतार्थ क्रियापद
जेव्हा वाक्यातील क्रियापदावरून असे केले असते तर तसे झाले असते अशा संकेताचा अर्थ बोध होतो त्यास संकेतार्थ क्रियापद म्हणतात.
उदा.
पहिला नंबर आला की मी पेढे वाटेल.
लवकर आलात म्हणजे आपण बाहेर जाऊ.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
