Daily Dose: Marathi Grammar Guru : दैनिक डोझ: मराठी व्याकरण गुरू : विभक्ती

विभक्ती

विभक्ती: नामे सर्वनाम यांचा क्रियापदाशी व इतर शब्दांशी संबंध दर्शवणाऱ्या विकारांना विभक्ती असे म्हणतात.

नामाचा क्रियापदाशी किवा इतर शब्दांशी असणारा संबंध एकूण आठ प्रकारचा असतो म्हणून विभक्तीचे आठ प्रकार मानले जातात तर कार्यकार्थ एकूण सहा मानले जातात. कार्यकार्थात षष्टी व संबोधन यांचा समावेश होत नाही.

प्रथमा  विभक्ती 

1. तो राक्षस होता .
2. श्रीकांतनी दहा पोती गहू पिकविले .
3. मी पन्नास मैल पळतो .
4. पाणी वीस रुपये लिटर मिळते .
5. सुवर्णा म्हैस बांधते .

द्वितीया  विभक्ती 

1. संजुने रामाला बोलावले.
2. माधवीने चोरास पाहिले .
3. शंकर फिरायला चालला.
4. दगडू शेळीला चालवतो .
5. संकल्प किरणला मारतो .

तृतीया  विभक्ती 

1. श्याम शहाणपणाने सांगतो.
2. गाडी पाण्याने भिजली .
3. रिया मनाने प्रेमळ आहे .
4. गुरुजी किलोने सफरचंद घेतात.
5. अर्जुन पायरीशी बसला .

चतुर्थी  विभक्ती 

1. वधू कार्यक्रमाला नाही.

1. शुभमला बहीण आहे .
2. सुनीता बसला लटकून गेली .
3. राधा श्रीकृष्णाला भेटते .
4. सविता कामाला जाते.

पंचमी  विभक्ती

1. पुण्याहून सोलापूर लांब आहे .
2. त्याच्याहून तो मोठा आहे.
3. समीरहून माधव हुशारआहे .
4. वाघ जंगलातून मारला गेला .
5. श्री च्या हातून लिहिले गेले.

षष्ठी  विभक्ती

1. सुरज मामाच्या गावाला गेला.
2. तिला रेशीमची साडी आवडते .
3. हा श्यामचा मित्र आहे .
4. ती मुलीची काकू आहे .
5. सर्वांचे अभिनंदन झाले .

सप्तमी  विभक्ती

1. वरुण अभ्यासात पुढे आहे .
2. सर्वांनी जोरात आंबा धरला .
3. माणिकची मुलगी सर्वात सुंदर आहे .
4. मुकुंद गावी नाही.
5. कुणाल पायी गेला.

संबोधन 

ज्या नामाने हाक मारली जाते, त्यास संबोधन असे म्हणतात. संबोधनाला अनेकवचनात प्रत्यय लागतात . त्याचबरोबर त्यांचा विकारही होतो . सर्वनामांना हाक मारता येत नाही , त्यामुळे त्यांची संबोधन विभक्ती होत नाही .

• मुलींनो सरळ चाला.
• श्यामा, गाडी ने.