Table of Contents
National Highways in India, In this article you will get detailed information about National Highways in India, List of National Highways in India, Largest and Shortest highway in India. National Highway with their respective length (in Km).
| National Highways in India | |
| Category | Study Material |
| Useful for | Talathi and Other Competitive Exams |
| Name | National Highways in India |
| Contains |
|
List of National Highways in India (Updated)
National Highways in India: देशाचा विकास जलद साधायचा असेल तर त्या देशातील रोड नेटवर्क मजबूत व सर्व सोयींनी युक्त असावे. भारताने याच गोष्टीचा विचार करून भारतातील रोड नेटवर्क एका उच्च पातळीवर नेऊन ठेवले. याच्या निर्मिती व देखरेखीसाठी स्वतंत्र विभाग व मंत्र्यालय आहेत.
भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग (National Highways in India) हा भूगोल विषयातील महत्वाचा घटक आहे. भारतातील सर्वात लांब राष्ट्रीय महामार्ग कोणता? भारतातील सर्वात कमी लांबीचा राष्ट्रीय महामार्ग कोणता?, कोणता महामार्ग महाराष्ट्रातून जातो?, असे प्रश्न खूप महत्वाचे आहेत. तर चला आज आपण या लेखात भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग (National Highways in India) याविषयी संपूर्ण माहिती पाहूयात.
National Highways in India | भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग
National Highways in India: भारतात राष्ट्रीय महामार्गाचे एक नेटवर्क आहे. हे सर्व रस्ते, रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालय मालकीचे आहे. हे सर्व राष्ट्रीय महामार्ग भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI), राष्ट्रीय महामार्ग आणि पायाभूत सुविधा विकास महामंडळ मर्यादित (NHIDCL) आणि राज्य सरकारच्या सार्वजनिक बांधकाम विभाग (PWD) द्वारे बांधले आणि व्यवस्थापित केले जाते .
भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI) आणि राष्ट्रीय महामार्ग आणि पायाभूत सुविधा विकास महामंडळ मर्यादित (NHIDCL) ही विभाग राष्ट्रीय महामार्गांचे जास्तीत जास्त बांधकाम, सुधारणा आणि देखभाल करण्यासाठी जबाबदार नोडल एजन्सी आहेत.
हे रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाच्या अंतर्गत चालते. राष्ट्रीय महामार्ग विकास प्रकल्प (NHDP) विस्तृत आणि महामार्ग नेटवर्क सुधारणा करण्यासाठी एक प्रमुख प्रयत्न आहे. NHAI सहसा महामार्गाची देखभाल आणि टोल- वसुलीसाठी सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी मॉडेल वापरते. NHIDCL अभियांत्रिकी खरेदी आणि बांधकाम (EPC) मॉडेलचा वापर देशाच्या आंतरराष्ट्रीय सीमांमध्ये मोक्याच्या रस्त्यांची निर्मिती, विकास आणि देखभाल करण्यासाठी करते.
Nuclear Power Plant in India 2023
Ministry of Road Transport and Highways | रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालय
Ministry of Road Transport and Highways | रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालय: रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालय (MoRTH) भारत सरकार चे महत्वपूर्ण मंत्रालय आहे. हे मंत्रालय भारत सरकारच्या , नियम, अटी आणि रस्ते वाहतूक, वाहतूक संशोधन संबंधित कायदे तयार आणि प्रशासनासाठी शिखर संस्था आहे आणि गतिशीलता वाढवण्यासाठी देखील हातभार लावते.
केंद्रीय अभियांत्रिकी सेवा (रस्ते) संवर्गातील त्याच्या अधिकाऱ्यांमार्फत देशाच्या राष्ट्रीय महामार्गांच्या विकासासाठी जबाबदार आहे. देशाच्या आर्थिक विकासासाठी रस्ते वाहतूक ही एक महत्त्वपूर्ण पायाभूत सुविधा आहे. हे विकासाची गती, रचना आणि नमुना प्रभावित करते. भारतात एकूण मालाच्या 60 टक्के आणि प्रवासी वाहतुकीच्या 85 टक्के वाहतूक करण्यासाठी रस्ते वापरले जातात. म्हणूनच, भारतासाठी या क्षेत्राचा विकास अत्यंत महत्त्वाचा आहे आणि अर्थसंकल्पात महत्त्वपूर्ण भाग आहे.
National Highways Authority of India | भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण
National Highways Authority of India: भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण अधिनियम, 1988 द्वारे स्थापित केले गेले . अधिनियमाच्या कलम 16 (1) मध्ये असे म्हटले आहे की एनएचएआयचे कार्य राष्ट्रीय महामार्ग आणि भारत सरकारद्वारे सोपवलेले किंवा सोपवलेले इतर कोणतेही महामार्ग विकसित करणे, त्यांची देखभाल करणे आणि त्यांचे व्यवस्थापन करणे आहे.
भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI) भारत सरकारची एक स्वायत्त संस्था आहे, जी 1995 (अधिनियम 1988) मध्ये स्थापन झाली आहे आणि भारतातील 1,32,499 किमी पैकी 50,000 किमीपेक्षा जास्त राष्ट्रीय महामार्गांच्या नेटवर्कच्या व्यवस्थापनासाठी जबाबदार आहे. ही रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाची नोडल एजन्सी आहे.
Important National Highways in India | भारतातील महत्वाचे राष्ट्रीय महामार्ग
Important National Highways in India | भारतातील महत्वाचे राष्ट्रीय महामार्ग: भारतातील महत्वाचे राष्ट्रीय महामार्ग खालील तक्त्यात दिलेले आहे.
| महामार्गाचे नाव | महामार्गाची लांबी/ अंतर | मार्ग |
| NH-1 | 663 | जालंधर-उरी |
| NH-1A | 456 | नवी दिल्ली-अंबाला-जालंधर-अमृतसर |
| NH-2 | 1465 | दिल्ली-मथुरा-आग्रा-कानपूर-अलाहाबाद-वाराणसी-कोलकाता |
| NH-3 | 1161 | आग्रा-ग्वाल्हेर-नाशिक-मुंबई |
| NH-4 | 1235 | ठाणे आणि चेन्नई मार्गे पुणे |
| NH-5 | 1533 | कोलकाता-चेन्नई |
| NH-6 | 1949 | कोलकाता-धुळे |
| NH-7 | 2369 | वाराणसी- कन्याकुमारी |
| NH-8 | 1428 | दिल्ली-मुंबई- (जयपूर, बडोदा आणि अहमदाबाद मार्गे) |
| NH-9 | 841 | मुंबई-विजयवाडा |
| NH-10 | 403 | दिल्ली-फाजिल्का |
| NH-11 | 582 | आग्रा-बिकानेर |
| NH-12 | 890 | जबलपूर-जयपूर |
| NH-13 | 691 | शोलापूर-मंगळूर |
| NH-14 | 306 | मोरग्राम-खरगपूर |
| NH-15 | 1526 | पठाणकोट-समखियाली |
| NH-16 | 1448 | खरगपूर- चेन्नई |
| NH-17 | 1269 | पनवेल-एडापल्ली |
| NH-18 | 359 | गोबिंदपूर-बालासोर |
| NH-19 | 240 | गाझीपूर-पाटणा |
| NH-20 | 658 | बख्तियारपूर-पानीखोली |
| NH-21 | 262 | जबलपूर-आग्रा |
| NH-22 | 459 | अंबाला-शिपित्र |
| NH-25 | 353 | बाडमेर बेवार |
| NH-26 | 551 | रायपूर- विजयनगरम |
| NH-27 | 3507 | पोरबंदर – सिलचर |
| NH-28 | 570 | लखनौ-बरौनी |
| NH-30 | 2040 | सितारगंज- इब्राहिमपट्टणम |
| NH-31 | 1125 | बरही-गुवाहाटी |
| NH-32 | 314 | चेन्नई-नागापट्टिनम |
| NH-33 | 443 | फरक्का-अरवल |
| NH-34 | 1426 | गंगोत्री धाम- लखनदोन |
| NH-37 | 356 | सूत्रकांडी- भाली |
| NH-40 | 424 | कुर्नूल-राणीपेट |
| NH-43 | 806 | कटनी-चंडिल |
| NH-44 | 3745 | श्रीनगर-कन्याकुमारी |
| NH-47 | 1080 | बामणबोर-नागपूर |
| NH-48 | 2807 | दिल्ली-चेन्नई |
| NH-49 | 440 | कोची-धनुष्कोडी |
| NH-50 | 260 | बिदर-होसपेट |
| NH-52 | 2317 | संगरूर-अंकोला |
| NH-53 | 1781 | हाजीरा-पारादीप बंदर |
| NH-58 | 538 | बद्रीनाथ-गाझियाबाद |
| NH-61 | 652 | भिवंडी-निर्मळ |
| NH-62 | 748 | अबोहर-पिंडवाडा |
| NH-65 | 841 | पुणे-मछलीपट्टणम |
| NH-66 | 1622 | कन्याकुमारी-पनवेल |
| NH-67 | 432 | हुबळी-गूटी |
| NH-75 | 533 | बंटवाल-वेल्लोर |
| NH-81 | 340 | कोईम्बतूर-बेंगळुरू |
| NH-85 | 413 | कोचीन-टोंडी पॉईंट |
| NH-105 | 67 | पिंजोर-स्वारघाट |
| NH-150 | 700 | आयझॉल-कोहिमा |
| NH-200 | 740 | रायपूर-चंडीखल |
| NH-205 | 442 | अनंतपूर-चेन्नई |
| NH-209 | 456 | डिंडीगुल-बेंगळुरू |
| NH-211 | 400 | सोलापूर-धुळे |
| NH-217 | 508 | रायपूर-गोपालपूर |
| NH-220 | 265 | कोल्लम-तेउई |
Statewise Length of National Highways | राज्यनुसार राष्ट्रीय महामार्गाची लांबी
Statewise Length of National Highways: राष्ट्रीय महामार्ग प्रत्येक राज्य व केंद्रशासित प्रदेशातून गेला आहे त्यामुळे प्रत्येक राज्य व केंद्रशासित प्रदेशात त्याची लांबी वेगवेगळी आहे. ती खालील तक्त्यात दिली आहे.
| राज्य / केंद्रशासित प्रदेश | 31.03.2019 रोजी एकूण लांबी (किमी) |
|---|---|
| अंदमान आणि निकोबार बेटे | 331 |
| आंध्र प्रदेश | 6,912 |
| अरुणाचल प्रदेश | 2,537 |
| आसाम | 3,909 |
| बिहार | 5,358 |
| चंदीगड | 15 |
| छत्तीसगड | 3,605 |
| दादरा आणि नगर हवेली | 31 |
| दमण आणि दीव | 22 |
| दिल्ली | 157 |
| गोवा | 293 |
| गुजरात | 6,635 |
| हरियाणा | 3,166 |
| हिमाचल प्रदेश | 2,607 |
| जम्मू आणि काश्मीर | 2,423 |
| झारखंड | 3,367 |
| कर्नाटक | 7,335 |
| केरळा | 1,782 |
| लक्षद्वीप | 0 |
| मध्य प्रदेश | 8,772 |
| महाराष्ट्र | 17,757 |
| मणिपूर | 1,750 |
| मेघालय | 1,156 |
| मिझोरम | 1422.5 |
| नागालँड | 1,548 |
| ओडिशा | 5,762 |
| पुडुचेरी | 27 |
| पंजाब | 3,274 |
| राजस्थान | 10,342 |
| सिक्कीम | 463 |
| तामिळनाडू | 6,742 |
| तेलंगणा | 3,795 |
| त्रिपुरा | 854 |
| उत्तराखंड | 2,949 |
| उत्तर प्रदेश | 11,737 |
| पश्चिम बंगाल | 3,664 |
| एकूण भारत | 132,500 |
National Highways in India – Important Points | भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग – महत्वाचे मुद्दे
National Highways in India – Important Points: परीक्षेच्या दृष्टीने भारतातील राष्ट्रीय महामार्ग यावरील काही महत्वाचे मुद्दे खाली दिलेले आहे.
भारतातील सर्वात लांब राष्ट्रीय महामार्ग: NH 44 (पूर्वी राष्ट्रीय महामार्ग 7) हा सर्वात जास्त काळ चालणारा प्रमुख राष्ट्रीय महामार्ग आहे जो श्रीनगरपासून सुरू होतो आणि कन्याकुमारीमध्ये संपतो. तो खालील राज्यातून जातो.
- जम्मू -काश्मीरपासून
- हिमाचल प्रदेश
- पंजाब
- हरियाणा
- दिल्ली
- उत्तर प्रदेश
- मध्य प्रदेश
- महाराष्ट्र
- तेलंगणा
- आंध्र प्रदेश
- कर्नाटक
- तामिळनाडू
Important Events Of Indian Freedom Struggle
भारतातील सर्वात लहान राष्ट्रीय महामार्ग
NH 966B (पूर्वी NH 47A) हा भारतातील सर्वात लहान राष्ट्रीय महामार्ग आहे जो 8 किमी (5.0 मैल) अंतर व्यापतो आणि केरळच्या कोची मधील कुंदननूर आणि विलिंग्डन बेटादरम्यान चालतो.
जगातील दुसरा सर्वोच्च मोटरेबल हायवे
लेह-मनाली महामार्ग, शिमला ला लडाख मध्ये लेह ला जोडणारा जगातील दुसरा सर्वात उंच मोटर महामार्ग आहे. जो 19,300 फूट उंचीवर जातो आणि लेहपासून 230 किमी अंतरावर असलेल्या चिसुमले आणि डेमचोक गावांना जोडतो.
सुवर्ण चतुर्भुज – Golden Quadrilateral (GQ)
सुवर्ण चतुर्भुज – Golden Quadrilateral (GQ) हे राष्ट्रीय महामार्ग नेटवर्क आहे जे भारतातील चार प्रमुख मेट्रो शहरांना जोडते, उदा. दिल्ली (उत्तर), कोलकाता (पूर्व), मुंबई (पश्चिम) आणि चेन्नई (दक्षिण).
Study Material for All MPSC Exams | MPSC च्या सर्व परीक्षांसाठी अभ्यास साहित्य
Study Material for All MPSC Exams: तुमच्या अभ्यासाच्या तयारीला गती देण्यासाठी Adda247 मराठी सर्व विषयातील महत्वाचे टॉपिक कव्हर करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्ही Adda247 मराठी च्या अधिकृत वेबसाईट ला भेट द्या. यामुळे तुम्हाला MPSC राज्यसेवा पुर्व परीक्षा 2021 व तसेच आगामी MPSC च्या सर्व स्पर्धा परीक्षेत जास्त गुण मिळवण्यास मदत होईल.
Also Read:
| लेखाचे नाव | लिंक |
| भारताची जणगणना | |
| माहितीचा अधिकार अधिनियम 2005 | |
| भारतीय नागरिकत्व | |
| चांद्रयान-3 शी संबंधित महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे | |
| चंद्रयान 3 | |
| भारताची जणगणना 2011 | |
| लोकपाल आणि लोकायुक्त | |
| महाराष्ट्र समृद्धी महामार्ग | |
| कार्य आणि उर्जा | |
|
गांधी युग
|
|
|
राज्य धोरणांची मार्गदर्शक तत्वे
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
मूलभूत कर्तव्ये: कलम 51A
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
चक्रवाढ व्याज (Compound Interest)
|
|
|
भारताचे नागरिकत्व
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय संविधानाची उद्देशिका
|
|
|
भारतातील राज्ये आणि त्यांची राजधानी
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| महाराष्ट्राचे हवामान | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| सिंधू संस्कृती | |
| जगातील 07 खंड | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
टक्केवारी सूत्र, टक्केवारी म्हणजे काय, कसे काढायचे आणि काही महत्त्वाचे प्रश्न
|
|
|
भारतातील कृषी अर्थव्यवस्था
|
|
|
भारताच्या पंचवार्षिक योजना (1951 ते 2017)
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| गती व गतीचे प्रकार | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| आम्ल व आम्लारी | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतातील सर्वात लांब पूल 2023
|
|
| रोग व रोगांचे प्रकार | |
|
महाराष्ट्रातील मंत्रिमंडळ
|
|
|
महाराष्ट्रातील लोकजीवन
|
|
|
सजीवांचे वर्गीकरण भाग 1: सूक्ष्मजीव आणि वनस्पती
|
|
|
वनस्पतीची रचना आणि कार्ये
|
|
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
|
|
लोकपाल आणि लोकायुक्त
|
|
|
संगणकाशी संबंधीत शब्दांचे शॉर्ट आणि लॉंग फॉर्म्स
|
|
|
महाराष्ट्राचे प्रशासकीय विभाग
|
|
|
भारतातील राष्ट्रीय जलमार्ग
|
|
|
पृथ्वीवरील महासागर
|
|
| महाराष्ट्राचे हवामान | |
| भारताची क्षेपणास्त्रे | |
|
महाराष्ट्रातील शहरांची यादी
|
|
|
ब्रिटिश भारतातील प्रारंभीच्या काळातील गव्हर्नर जनरल (1857 च्या आधीचे)
|
|
|
महाराष्ट्रातील महत्त्वाच्या नद्या
|
|
| ढग व ढगांचे प्रकार | |
|
नदीकाठच्या भारतीय शहरांची यादी
|
|
|
महाराष्ट्रातील वने व वनांचे प्रकार, राष्ट्रीय उद्याने आणि अभयारण्ये
|
|
|
गांधी युग – सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी अभ्यास साहित्य
|
|
|
गती व गतीचे प्रकार – संज्ञा, वर्गीकरण, आलेख आणि वर्गीकरण
|
| ताज्या महाराष्ट्र सरकारी नोकरीबद्दल माहितीसाठी | माझी नोकरी 2023 |
| होम पेज | अड्डा 247 मराठी |
| मराठीत चालू घडामोडी | चालु घडामोडी |
अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
