Table of Contents
MPSC Shorts | Group B and C
MPSC Shorts | Group B and C: MPSC परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थी मित्रांनो, आपण जर MPSC कॅलेंडर 2024 पाहिले असेल, तर आपल्याला माहितच असेल कि लवकरच MPSC दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट ब संयुक्त पूर्व परीक्षा अधिसुचना 2024 जाहीर होणार आहे. त्यात भरपूर जागा असणार आहेत. त्यामुळे ही आपल्यासाठी एक सुवर्णसंधी असेल. MPSC दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट ब संयुक्त पूर्व परीक्षेची तयारी करण्यासाठी आपल्याला योग्य मार्गदर्शनाची गरज आहे. त्यामुळे Adda247 आपल्यासाठी घेऊन येत आहेत MPSC Shorts | Group B and C. या मध्ये रोज आपल्याला परीक्षेच्या अभ्यासक्रमातील वेगवेगळ्या विषयांवर शॉर्ट नोट्स मिळणार आहेत.
MPSC Shorts | Group B and C: विहंगावलोकन
खालील तक्त्यात संक्षिप्त रुपात आपल्याला MPSC Shorts | Group B and C चे विहंगावलोकन मिळेल.
| MPSC Shorts | Group B and C: विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | MPSC गट ब आणि क परीक्षा |
| विषय | इतिहास |
| टॉपिक | असहकार आंदोलन |
असहकार आंदोलन
असहकार आंदोलन: जेव्हा आपल्याला अहिंसा (अहिंसा) आणि सत्य (सत्य) द्वारे एकमेव शस्त्रे म्हणून स्वातंत्र्य मिळवायचे असेल. आक्रमकांना देश सोडून देशी लोकांना स्वातंत्र्य देण्याचा संदेश देण्यासाठी. आपल्याला निषेधाचे नवीन मार्ग तयार करावे लागतील; महात्मा गांधींनी सुरू केलेली अशीच एक चळवळ म्हणजे एक ‘असहकार’ आंदोलन. भारतातील ब्रिटीश राजवटीचा प्रतिकार करण्यासाठी, सत्याग्रह करण्याच्या अहिंसक मार्गाने भारतीयांवर डागली जाणारी धोरणे व अत्याचार परत लढण्याची सवय लागली.
एक सहकार्यासह लढा – असहकार चळवळ
स्वातंत्र्याचा लढा अनेक वेगवेगळ्या पद्धतींनी चालू होता. काही अतिरेकींनी हिंसाचाराच्या पद्धतींचा उपयोग ब्रिटिशांना समजून देण्यासाठी केला की कोणत्याही भारतीयांना मारहाण करणे किंवा ठार मारणे इतकेच प्रमाण मिळते. निषेध आणि मोर्चे काढणे आणि घोषणाबाजी करणे यावर मध्यमार्थाने विश्वास ठेवला.
ब्रिटीशांनी भारतीयांविरूद्ध केलेल्या काही घटनांनी सर्व स्वातंत्र्य सैनिकांना भडकवले. ब्रिटिशांच्या कठोरपणामुळे मानवी जीवनाचे महत्त्वपूर्ण नुकसान झाले. स्वातंत्र्यसैनिकांना याची जाणीव झाली की इंग्रजांना ऐकण्यासाठी एक निश्चित साधन वापरला पाहिजे. त्यांना हे कळू द्या की भारतीय यापुढे असे अत्याचार सहन करणार नाहीत.
जालियनवाला बाग हत्याकांड, मॉन्टागु चेल्म्सफोर्ड, रौलॅट ऍक्ट आणि खिलाफत आंदोलनातून झालेल्या सुधारणेमुळे ब्रिटिशांचे पुरेसे शासन आहे असा निर्णय घेतल्यावर लोकांमध्ये मोठा मतभेद निर्माण झाला. राष्ट्रीय स्तरावरील निषेध सुरू होता आणि 1920 मध्ये 1 ऑगस्ट रोजी लोक बोलले आणि ब्रिटिशांना ऐकावे लागले. ही असहकार चळवळ होती ज्याचा हेतू आता स्वराज्य मिळवणे, म्हणजे पूर्ण स्वातंत्र्य आणि काही कमी नाही. पारित केलेल्या कायद्यांमध्ये वाटाघाटी करण्याची आणि बदल घडविण्याची वेळ फारच चांगली होती. लोकांना योग्य जमीन असलेल्या स्वत: च्या भूमीवर उभे राहायचे होते.
चळवळीचा प्रचार कसा झाला
- देशभरात वेगवेगळ्या मोर्चाचे आयोजन करण्यात आले आणि गांधीजी हे प्रमुख वक्ते होते. यामुळे तरुणांमधील राष्ट्रवादाची भावना दूर होऊ शकली आणि या हजारो विद्यार्थ्यांनी या चळवळीचा एक भाग म्हणून आपली शाळा आणि महाविद्यालये सोडली. अशा मोर्चाच्या भाषणामुळे चळवळीत भाग घेणार्‍या लोकांची संख्या वाढली. गांधीजींना हे ठाऊक होते की ही संख्या इंग्रजांची मुळे हलवेल आणि त्यांना चर्चेसाठी येऊन देशाचे भविष्य ठरवावे लागेल.
- बहिष्कार केवळ शैक्षणिक संस्थांमध्येच चालविला गेला नाही तर वकिलांनीही कोर्टांवर बहिष्कार टाकला. ही चळवळ त्याच क्षेत्रात असणार्‍या प्रमुख नेत्यांनी चालविली आहे पण तरीही मातृभूमीसाठी लढणे हे त्यांचे बंधन कर्तव्य आहे, असे वाटले.
- मद्य विकणारी परदेशी कपड्यांची विक्री करणारी दुकाने आणि या दुकानात त्यांची स्वतःची नसलेली सामग्री वापरल्याचा निषेध म्हणून या चळवळीच्या वेळी उचलले गेले. गांधीजींनी अशा कपड्यांच्या वापरामुळे परदेशी कपड्यांच्या आयातीत सर्वाधिक त्रास झालेल्या घरगुती विणकरांना मदत केली जाईल म्हणून गांधीजींनी अशा कपड्यांच्या खादीचा वापर लोकप्रिय होऊ लागला. चरखा स्वातंत्र्य चळवळीचे महत्त्वपूर्ण चिन्ह बनले आणि खादी स्वातंत्र्यलढ्याचे एक भाग बनले.
- सर्व भारतीयांना ब्रिटिश सैन्याशी संबंध तोडण्यास सांगितले गेले, जे असहकार्य करण्याचा एक मार्ग आहे.
- अनेकांनी कर भरणे बंद केले. ब्रिटीश राजवटीविरूद्ध संघर्ष करण्यासाठी अनेक गावांमध्ये मोर्चाचे नेतृत्व शेतकऱ्यांनी केले . चहा लागवड करणारे तसेच संपावर गेले.
असहकार चळवळ 1921 पर्यंत जोरात सुरू होती आणि समाजातील सर्व घटक या चळवळीत सामील झाले होते. गांधीजींच्या नेतृत्वात पुढच्या मोठ्या स्तरावर ब्रिटीशांच्या राजवटीला हा फटका बसून ही चळवळ पाळण्याची वेळ आली. निषेधाची पुढची चळवळ म्हणजे मास सिव्हिलच्या अवज्ञा. परंतु यावर कुणीही पाठपुरावा करण्यापूर्वी चौरी चौराच्या घटनेने पोलिसांवरील कुप्रसिद्ध हल्ल्याची घटना घडली ज्यांनी हाताबाहेर गेलेले आंदोलन थांबविण्याचा प्रयत्न केला आणि जमावाने त्यांचा रोष उडाला आणि पोलिसांना हॅक केले आणि पोलिस स्टेशन जाळून टाकले.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
