भारतातील अणुऊर्जा प्रकल्प | Nuclear power plants in India : MPSC Gazetted Civil Services Exam 2024 अभ्यास साहित्य

भारतातील अणुऊर्जा प्रकल्प

कोळसा, वायू, जलविद्युत आणि पवन उर्जा नंतर हा भारतातील विजेचा 5वा सर्वात मोठा स्त्रोत आहे.
 भारतात 7 अणुऊर्जा प्रकल्प आहेत आणि देशात 22 अणुभट्ट्या कार्यरत आहेत.
 भारताची एकूण स्थापित आण्विक क्षमता 6,780 मेगावॅट आहे. सध्या भारतात पाच वीज ग्रीड आहेत; पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण आणि उत्तर-पूर्व.
 भारतातील आणि आशियातील पहिली अणुभट्टी ही मुंबई येथील अप्सरा संशोधन अणुभट्टी होती.
कुडनकुलमची सर्वाधिक क्षमता 2000 मेगावॅट आहे.
 न्यूक्लियर पॉवर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (NPCIL) ही मुंबई स्थित भारतातील सरकारी मालकीची कॉर्पोरेशन आहे जी विजेसाठी अणुऊर्जा निर्मितीसाठी जबाबदार आहे.
 NPCIL हे सरकारच्या अणुऊर्जा विभागाद्वारे प्रशासित केले जाते. 
 तारापूर हे भारतातील सर्वात मोठे अणुऊर्जा केंद्र आहे.

अणुऊर्जा प्रकल्पांबद्दल तथ्य

 अणुऊर्जेचा उगम युरेनियम अणूंच्या विभाजनातून होतो – एक प्रक्रिया ज्याला विखंडन म्हणतात.

हे तयार करण्यासाठी उष्णता निर्माण करते, ज्याचा वापर टर्बाइन जनरेटरद्वारे वीज निर्माण करण्यासाठी केला जातो. कारण अणुऊर्जा प्रकल्प इंधन जाळत नाहीत, ते हरितगृह वायू उत्सर्जन करत नाहीत. कार्बन उत्सर्जन न होता, ते भविष्यासाठी एक महत्त्वाचे स्वच्छ ऊर्जा संसाधन राहील.
 अणुऊर्जा प्रकल्प 31 देशांमध्ये कार्यरत आहेत. बहुतेक युरोप, उत्तर अमेरिका, पूर्व आशिया आणि दक्षिण आशियामध्ये आहेत.
 अणुऊर्जेद्वारे निर्माण होणाऱ्या विजेचा सर्वाधिक वाटा फ्रान्सचा आहे.
 चीनकडे सर्वात वेगाने वाढणारी आण्विक क्षमता आहे 

भारतातील अणुऊर्जा प्रकल्पांची यादी

भारतातील अणुऊर्जा केंद्रांची यादी

भारतातील अणुऊर्जा प्रकल्प

भारतातील अणुऊर्जा प्रकल्पांबद्दल शीर्ष 20 प्रश्न आणि उत्तरे

1. कोळसा, वायू, जलविद्युत आणि पवन उर्जा नंतर भारतातील विजेचा 5वा सर्वात मोठा स्त्रोत कोणता आहे?
   A. सौर ऊर्जा
   B. अणुऊर्जा
   C. बायोमास
   D. भूऔष्णिक ऊर्जा
   उत्तर: B. अणुऊर्जा
2. भारतात किती अणुऊर्जा प्रकल्प आहेत?
   A. 5
   B. 6
   C. 7
   D. 8
   उत्तर: C. 7
3. भारताची एकूण स्थापित आण्विक क्षमता किती आहे?
   A. 5,000 MW
   B. 6,780 MW
   C. 7,500 MW
   D. 8,200 MW
   उत्तर: B. 6,780 MW
4. भारतातील आणि आशियातील पहिली अणुभट्टी, अप्सरा संशोधन अणुभट्टी कोणत्या शहरात आहे?
   A. दिल्ली
   B. चेन्नई
   C. मुंबई
   D. कोलकाता
   उत्तर: C. मुंबई
5. भारतातील कोणत्या अणुऊर्जा प्रकल्पाची क्षमता सर्वाधिक आहे?
   A. तारापूर
   B. कुडनकुलम
   C. कैगा
   D. काकरापार
   उत्तर: B. कुडनकुलम
6. न्यूक्लियर पॉवर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (NPCIL) ची भूमिका काय आहे?
   A. युरेनियम खाण
   B. पॉवर ग्रीड्स तयार करणे
   C. विजेसाठी अणुऊर्जा निर्माण करणे
   D. रेडिएशन सेफ्टीचे नियमन करणे
   उत्तर: C. विजेसाठी अणुऊर्जा निर्माण करणे
7. कोणता सरकारी विभाग NPCIL ला प्रशासित करतो?
   A. ऊर्जा विभाग
   B. ऊर्जा मंत्रालय
   C. अणुऊर्जा विभाग
   D. पर्यावरण मंत्रालय
   उत्तर: C. अणुऊर्जा विभाग
8. भारतातील सर्वात मोठे अणुऊर्जा केंद्र कोणते आहे?
   A. कैगा
   B. कुडनकुलम
   C. तारापूर
   D. नरोरा
   उत्तर: C. तारापूर
9. कोणत्या प्रक्रियेतून अणुऊर्जा निर्माण होते?
   A. ज्वलन
   B. विखंडन
   C. संलयन
   D. बाष्पीभवन
   उत्तर: B. विखंडन
10. किती देश अणुऊर्जा प्रकल्प चालवतात?
    A. 20
    B. 25
    C. 31
    D. 35
    उत्तर: C. 31
11. अणुऊर्जेद्वारे निर्माण होणाऱ्या विजेचा सर्वाधिक वाटा कोणत्या देशाचा आहे?
    A. अमेरिका
    B. चीन
    C. फ्रान्स
    D. रशिया
    उत्तर: C. फ्रान्स
12. कोणत्या देशात सर्वात वेगाने वाढणारा अणुऊर्जा कार्यक्रम आहे?
    A. भारत
    B. रशिया
    C. दक्षिण कोरिया
    D. चीन
    उत्तर: D. चीन
13. काक्रापार अणुऊर्जा केंद्राची क्षमता किती आहे?
    A. 440 MW
    B. 880 MW
    C. 1,180 MW
    D. 1,400 MW
    उत्तर: A. 440 MW
14. नरोरा अणुऊर्जा केंद्र कोठे आहे?
    A. गुजरात
    B. तामिळनाडू
    C. उत्तर प्रदेश
    D. महाराष्ट्र
    उत्तर: C. उत्तर प्रदेश
15. 2,000 मेगावॅट क्षमतेचे कोणते अणुऊर्जा केंद्र तामिळनाडूमध्ये आहे?
    A. कल्पक्कम
    B. कुडनकुलम
    C. नरोरा
    D. राजस्थान
    उत्तर: B. कुडनकुलम
16. BHAVINI द्वारे कोणता अणुऊर्जा प्रकल्प चालवला जातो आणि त्याची क्षमता 500 MW आहे?
    A. मद्रास (कल्पक्कम)
    B. राजस्थान युनिट 7 आणि 8
    C. काक्रापार युनिट 3 आणि 4
    D. कुडनकुलम युनिट 3 आणि 4
    उत्तर: A. मद्रास (कल्पक्कम)
17. हरियाणातील गोरखपूर अणुऊर्जा केंद्राची क्षमता किती आहे?
    A. 1,400 MW
    B. 2,000 MW
    C. 2,800 MW
    D. 4,000 MW
    उत्तर: C. 2,800 MW
18. भीमपूर अणुऊर्जा केंद्र कोठे आहे?
    A. गुजरात
    B. मध्य प्रदेश
    C. कर्नाटक
    D. आंध्र प्रदेश
    उत्तर: B. मध्य प्रदेश
19. निर्माणाधीन असलेल्या कोणत्या अणुऊर्जा प्रकल्पाची सर्वात मोठी नियोजित क्षमता 9,900 मेगावॅट आहे?
    A. हरिपूर
    B. मिठी विरडी
    C. कोववाडा
    D. जैतापूर
    उत्तर: D. जैतापूर
20. गुजरातमधील मिठी विरडी (विराडी) अणुऊर्जा प्रकल्पाची क्षमता किती आहे?
    A. 4,000 MW
    B. 6,000 MW
    C. 6,600 MW
    D. 7,200 MW
    उत्तर: B. 6,000 MW

महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.

महाराष्ट्र अभ्यास साहित्य

अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल

अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप

Sharing is caring!