Table of Contents
भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके
भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके: भौतिकशास्त्र ही प्राकृतिक विज्ञानाची एक मूलभूत शाखा आहे ज्यात पदार्थ, त्याचे मूलभूत घटक, गती आणि वर्तन, अवकाश आणि वेळ आणि ऊर्जा आणि शक्ती यांच्याशी संबंधित घटकांचा अभ्यास करता येतो. भौतिकशास्त्र ही सर्वात मूलभूत वैज्ञानिक शाखांपैकी एक आहे, ज्याचे मुख्य ध्येय हे विश्व कसे आहे हे समजावून घेणे हे आहे. भौतिक शास्त्रातील एक मुळ संज्ञा म्हणजे भौतिक राशी व त्यांचे एकके. आगामी काळातील जिल्हा परिषद भरती 2023, आरोग्य भरती 2023, नगर परिषद भरती 2023, MIDC भरती 2023 व इतर सर्व स्पर्धा परीक्षेच्या दृष्टीने हा महत्वाचा घटक आहे. परीक्षेत भौतिक राशींच्या एककावर प्रश्न विचारल्या जाऊ शकतात. या लेखात आपण भौतिक राशींचे एकके पाहणार आहोत. ज्यात भौतिक राशी म्हणजे काय, त्यांच्या मापनाच्या पद्धती कोणत्या आहेत आणि भौतिक राशींच्या एकाकाबद्दल माहिती देण्यात आली आहे.
जिल्हा परिषद रिव्हिजन प्लॅन पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
जिल्हा परिषद परीक्षेचे वेळापत्रक 2023 पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
जिल्हा परिषद प्रवेशपत्र 2023 डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा
भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके: विहंगावलोकन
या लेखात महत्वाच्या सर्व भौतिक राशींचे एकके देण्यात आली आहे. आगामी काळातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी याचा आपल्याला नक्कीच उपयोग होईल.
| भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके: विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | जिल्हा परिषद भरती 2023 आणि तर सरळसेवा स्पर्धा परीक्षा |
| विषय | विज्ञान (भौतिकशास्त्र) |
| लेखाचे नाव | भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके |
| भौतिक राशींचे प्रकार | आदिश राशी आणि सदिश राशी |
भौतिक राशी
भौतिक राशी म्हणजे ज्यांच्या संज्ञांमध्ये आपण भौतिकशास्त्राचे नियम व्यक्त करतो, म्हणजेच ज्या परिमाणांमध्ये ते व्यक्त केले जाऊ शकतात त्यांना भौतिक राशी म्हणतात. जसे वस्तुमान, लांबी, वेळ, कार्य, बल, ऊर्जा इ. भौतिक प्रमाणांचे दोन प्रकार आहेत.
- अदिश राशी: ज्या भौतिक परिमाणांना दिशेची आवश्यकता नसते त्यांना आदिश राशी म्हणतात. जसे की वेळ, गती, वस्तुमान, तापमान इ.
- सदिश राशी: ज्या भौतिक परिमाणांना दिशेची आवश्यकता असते त्यांना आदिश राशी म्हणतात. जसे की बल, वेग, विस्थापन, प्रवेग, गती इ.
साधित राशी – साधित राशी म्हणजेच Derived Quantity होय. क्षेत्रफळ, आकारमान, चाल, घनता, इत्यादी भौतिक राशींना साधित राशी असे म्हणतात. या सर्व दोन किंवा अधिक मूलभूत राशींमध्ये व्यक्त केल्या जातात. जसे वेग, विभवांतर इ.
भौतिक राशींच्या मापन पद्धती
भौतिक राशींच्या मापनाच्या विविध पद्धती खाली देण्यात आल्या आहेत.
- MKS पद्धती – यालाच मेट्रिक पद्धत देखीक म्हणले जाते. यात मीटर, किलोग्रॅम आणि सेकंद ही एकके वापरली जातात. MKS पद्धतीला आंतरराष्ट्रीय मान्यता मिळाली आहे. म्हणून त्यांना SI पद्धत (System International) देखील म्हणतात.
- CGS पद्धत – यात सेंटीमीटर, ग्रॅम आणि सेकंद ही एकके वापरलेली आहेत.
- FPS पद्धती – यात फूट, पौंड आणि सेकंद ही एकके वापरलेली आहेत.
मुलभूत भौतिक राशींचे एकके
एकूण 07 मुलभूत राशी आहेत. मुलभूत राशींची नावे व त्यांचे एकके खालील तक्त्यात देण्यात आले आहे.
| क्र.स. | मूलभूत राशीचे मराठीत नाव | मुलभूत राशीचे इंग्लिशमध्ये नाव | एकके | सिम्बॉल |
|---|---|---|---|---|
| 1 | वस्तुमान | Mass | किलोग्राम | kg |
| 2 | लांबी | Length | मीटर | m |
| 3 | वेळ | Time | सेकेण्ड | s |
| 4 | तापमान | Temperature | केल्विन | K |
| 5 | अनुदिप्त तीव्रता | Luminous Intensity | कैन्डेला | cd |
| 6 | विद्युत प्रवाह | Electric Current | एम्पेयर | A |
| 7 | पदार्थाचे परिमाण | Amount of substance | मोल | mol |
साधित भौतिक राशींचे एकके
विविध महत्वाच्या साधित राशी व त्यांची एकेके खालील तक्त्यात देण्यात आली आहेत.
| अ.क्र. | भौतिक राशीचे मराठीत नाव | भौतिक राशीचे इंग्लिशमध्ये नाव | एकके | सिम्बॉल |
| 1 | वारंवारिता | Frequency | हर्ट्झ | Hz |
| 2 | बल | Force | न्यूटन | N |
| 3 | दाब | Pressure | पास्कल | Pa |
| 4 | काम, ऊर्जा आणि उष्णतेचे प्रमाण | Work, Energy and Amount of heat | जूल | J |
| 5 | शक्ती, रेडिएशन फ्लक्स | Power, Radiation Flux | वॅट | W |
| 6 | विभवांतर | Potential Difference | विद्युतदाब | V |
| 7 | क्षमता | Capacity | फॅराडे | F |
| 8 | विद्युत प्रतिरोध | Electrical Resistance | ओम | Ω |
| 9 | विद्युतवाहकता | Electric Conductivity | सीमेन्स | S |
| 10 | चुंबकीय प्रवाह | Magnetic Flux | वेबर | Wb |
| 11 | चुंबकीय क्षेत्र | Magnetic Field | टेस्ला | T |
| 12 | प्रेरिरता | Inductance | हेन्री | H |
| 13 | दीप्तीय अभिवाह | Luminous Flux | लुमेन | lm |
| 14 | करणोत्सारिता | Radioactivity | बेकुरल | Bq |
| 15 | इलेक्ट्रिक चार्ज | Electrical Charge | कुलम | C |
| 16 | टॉर्क | Torque | न्यूटन मीटर | Nm |
| 17 | पृष्ठताण | Surface Tension | न्यूटन प्रति मीटर | N/m |
| 18 | पावर डेन्सिटी | Power Density | वॅट्स प्रति चौरस मीटर | W/m2 |
| 19 | उश्माधारकता | Heat Capacity | ज्युल प्रति केल्विन | J/K |
| 20 | विशिष्ट उष्णता | Specific Heat | ज्युल प्रति किलोग्राम केल्विन | J/KgK |
| 21 | प्रारण तीव्रता | Radiation Intensity | वॅट्स प्रति स्टेरॅडियन | W/Sr |
| 22 | औष्मिक प्रवाहकता | Thermal Conductivity | वॅट प्रति मीटर केल्विन | W/mK |
| 23 | चुंबकत्व | Magnetism | हेन्री प्रति मीटर | H/m |
| 24 | मोलर ऊर्जा | Molar Energy | जूल प्रति मोल | J/mol |
| 25 | प्लँक स्थिरांक | Planck Constant | जूल सेकंड | Js |
| 26 | मोलर हिट कॅपॅसिटी | Molar Heat Capacity | जूल प्रति मोल केल्विन | J/mol k |
| 27 | प्रेशर ग्रेडियंट | Pressure gradient | पास्कल प्रति मीटर | Pa/m |
| 28 | सर्फेस पोटॅन्शिअल | Surface Potential | ज्युल प्रति किलोग्रॅम | J/kg |
| 29 | आवेग | Impulse | न्यूटन सेकंद | Ns |
| 30 | कोनीय संवेग | Angular Momentum | न्यूटन मीटर सेकंद | Nms |
| 31 | पृष्ठऊर्जा | Surface Energy | ज्युल्स प्रति चौरस मीटर | J/m2 |
| 32 | विशिष्टरोध | Specific Resistance | ओम मीटर | Ωm |
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.
जिल्हा परिषद परीक्षेसाठी उपयुक्त अभ्यास साहित्य
सरळ सेवा जसे की, जिल्हा परिषद भरती 2023, राज्य उत्पादन शुल्क भरती 2023, आरोग्य विभाग भरती 2023 व इतर सर्व परीक्षेचा पेपर देणाऱ्या विद्यार्थ्यासाठी Adda247 मराठी आपणासाठी सर्व महत्वाच्या टॉपिक वर महत्वपूर्ण लेखमालिका प्रसिद्ध करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्हाला या Adda 247 मराठीच्या लेखमालिकेचा नक्कीच फायदा होईल.
| लेखाचे नाव | लिंक |
| सार्वत्रिक लसीकरण कार्यक्रम (UIP) | |
| महाराष्ट्राचे प्रादेशिक विभाग | |
| भारतातल्या सामाजिक आणि धार्मिक चळवळी | |
| राष्ट्रीय आरोग्य अभियान | |
| महाराष्ट्रातील लोकजीवन | |
| भारतीय संविधानाची उद्देशिका | |
| मराठा साम्राज्य – इतिहास, शासक, राज्य विस्तार आणि प्रशासन | |
| 2D आणि 3D आकारांसाठी मेन्सुरेशन फॉर्म्युला | |
| जालियनवाला बाग हत्याकांड – पार्श्वभूमी, कारणे आणि परिणाम | |
| भारताच्या उपराष्ट्रपतींची यादी व त्यांचा कार्यकाळ (1952-2023) | |
| चांद्रयान-3 शी संबंधित महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे | |
| चंद्रयान 3 | |
| भारताची जणगणना 2011 | |
| लोकपाल आणि लोकायुक्त | |
| महाराष्ट्र समृद्धी महामार्ग | |
| कार्य आणि उर्जा | |
|
गांधी युग
|
|
|
राज्य धोरणांची मार्गदर्शक तत्वे
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
मूलभूत कर्तव्ये: कलम 51A
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
चक्रवाढ व्याज (Compound Interest)
|
|
|
भारताचे नागरिकत्व
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय संविधानाची उद्देशिका
|
|
|
भारतातील राज्ये आणि त्यांची राजधानी
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| महाराष्ट्राचे हवामान | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| सिंधू संस्कृती | |
| जगातील 07 खंड | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
टक्केवारी सूत्र, टक्केवारी म्हणजे काय, कसे काढायचे आणि काही महत्त्वाचे प्रश्न
|
|
|
भारतातील कृषी अर्थव्यवस्था
|
|
|
भारताच्या पंचवार्षिक योजना (1951 ते 2017)
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| गती व गतीचे प्रकार | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| आम्ल व आम्लारी | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतातील सर्वात लांब पूल 2023
|
|
| रोग व रोगांचे प्रकार | |
|
महाराष्ट्रातील मंत्रिमंडळ
|
|
|
महाराष्ट्रातील लोकजीवन
|
|
|
सजीवांचे वर्गीकरण भाग 1: सूक्ष्मजीव आणि वनस्पती
|
|
|
वनस्पतीची रचना आणि कार्ये
|
|
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
|
|
लोकपाल आणि लोकायुक्त
|
|
|
संगणकाशी संबंधीत शब्दांचे शॉर्ट आणि लॉंग फॉर्म्स
|
|
|
महाराष्ट्राचे प्रशासकीय विभाग
|
|
|
भारतातील राष्ट्रीय जलमार्ग
|
|
|
पृथ्वीवरील महासागर
|
|
| महाराष्ट्राचे हवामान | |
| भारताची क्षेपणास्त्रे | |
|
महाराष्ट्रातील शहरांची यादी
|
| ताज्या महाराष्ट्र सरकारी नोकरीबद्दल माहितीसाठी | माझी नोकरी 2023 |
| होम पेज | अड्डा 247 मराठी |
| मराठीत चालू घडामोडी | चालु घडामोडी |
अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
