Table of Contents
Ramayan in Marathi: Ramayan is one of the first two epics written in ancient India over two thousand years ago. Valmiki Ramayana is the first and best example of the classical form of poetry in Sanskrit. Expressed through the suggestiveness of various types of ornaments, it is a sign of elegance. In this article, we have provided detailed information of Ramayan in Marathi.
| Ramayan in Marathi | |
| Category | Study Material |
| Useful for | All Competitive Exams |
| Article Name | Ramayan in Marathi |
| Creator | Maharishi Valmiki |
| Creation Time | Treta Yug |
Ramayan in Marathi
Ramayan in Marathi: रामायण हे महान हिंदू महाकाव्यांपैकी (Epics in Marathi) एक आहे. याचे श्रेय हिंदू ऋषी वाल्मिकी यांना दिले जाते आणि हिंदू साहित्याचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, ज्याला इतिहास मानले जाते. रामायण हे हिंदू धर्मातील दोन महान महाकाव्यांपैकी एक आहे, दुसरे महाभारत आहे. रामायण हे नाव रामानंद अयान (“जाणे, पुढे जाणे”) चे तत्पुरुष संयुग आहे, ज्याचे भाषांतर “रामाचा प्रवास” आहे. या लेखात आपण रामायणाबद्दल माहिती पाहणार आहे.
सत्य -सत्यमेवेश्वरो लोके सत्ये धर्मः सदाश्रितः । सत्यमूलनि सर्वाणि सत्यान्नास्ति परं पदम् ॥
Information of Ramayan in Marathi | रामायणाबद्दल माहिती
Information of Ramayan in Marathi: रामायणात सात अध्यायांमध्ये (कांड) 24,000 श्लोक आणि 500 श्लोक (सर्ग) आहेत आणि रामाची (हिंदू सर्वोच्च-देव विष्णूचा अवतार) कथा सांगते, रामाची पत्नी सीतेचे लंकेचा राजा रावण याने अपहरण केले होते. थीमॅटिकली, रामायण मानवी मूल्ये आणि धर्माची संकल्पना शोधते. अनेक मौखिक महाकाव्यांप्रमाणे, रामायणाच्या अनेक आवृत्त्या टिकून आहेत. विशेषतः, उत्तर भारताशी संबंधित रामायण दक्षिण भारत आणि उर्वरित दक्षिण-पूर्व आशियातील जतन केलेल्या महत्त्वाच्या बाबतीत वेगळे आहे. कंबोडिया, इंडोनेशिया, फिलीपिन्स, थायलंड, मलेशिया, लाओस, व्हिएतनाम आणि मालदीवमध्ये रामायणावर आधारित मौखिक कथाकथनाची व्यापक परंपरा आहे.
काही सांस्कृतिक पुरावे (महाभारतात सतीची उपस्थिती परंतु रामायणाच्या मुख्य भागामध्ये नाही) असे सूचित करतात की रामायण महाभारताच्या आधीचे आहे. रामायणाची सर्वसाधारण सांस्कृतिक पार्श्वभूमी ही उत्तर भारत आणि नेपाळच्या पूर्वेकडील शहरीकरणानंतरचा काळ आहे. परंपरेनुसार, हा मजकूर त्रेतायुगाचा आहे, जो हिंदू कालगणनेच्या चार युगांपैकी दुसरा (युग) आहे. रामाचा जन्म त्रेतायुगात राजा दशरथाच्या पोटी इक्ष्वाकु वंशामध्ये झाला असे म्हटले जाते.
Compilation Period of Ramayan in Marathi | रामायणाचा रचनाकाल
Compilation period of Ramayan in Marathi: काही भारतीयांचा असा विश्वास आहे की हे महाकाव्य 600 बीसी मध्ये लिहिले गेले होते. भाषाशैलीच्या दृष्टिकोनातूनही ते पाणिनीच्या काळापूर्वीचे असावे. रामायणातील पहिले आणि शेवटचे कांड बहुधा नंतर जोडले गेले असावेत. अध्याय दोन ते सात मुख्यतः राम हा भगवान विष्णूचा अवतार होता यावर भर देतात. काहींच्या मते हे महाकाव्य ग्रीक आणि इतर अनेक संदर्भांमध्ये असे सूचित होते की हे पुस्तक 2 र्या शतकापूर्वीचे असू शकत नाही, परंतु ही कल्पना विवादास्पद आहे. 600 इ.स.पू इसवी सन पूर्वीचा काळही बरोबर आहे कारण बौद्ध जातक रामायणातील पात्रांचे वर्णन करतो, तर जातकाच्या पात्रांचे रामायणात वर्णन केलेले नाही.
Maratha Empire – History, Rulers, Rise, Administration
Valmiki Ramayan in Marathi | वाल्मीकिरामायण
Valmiki Ramayan in Marathi: वाल्मीकिरामायणाचे बालकांड, अयोध्याकांड, अरण्यकांड, किष्किंधाकांड, सुंदरकांड, युद्धकांड आणि उत्तरकांड असे सात भाग आहेत आणि श्लोक चोवीस सहस्त्र आहेत. साहित्यिक शैलीच्या दृष्टीने बालकांड आणि उत्तरकांड यांचा दर्जा खालचा दिसतो. बालकांडातील पहिल्या आणि तिसऱ्या सर्गांत विषयानुक्रमणिका आल्या आहेत.
- बालकांड – वाल्मीकी ऋषींनी विचारल्यावरून नारदमुनी त्यांना सांगतात की, इक्ष्वाकुवंशीय राम हा सर्वगुणसंपन्न आणि अमोघ पराक्रमी असा पुरुष होय. नारदमुनी वाल्मीकी ऋषींना भविष्यात जन्माला येणाऱ्या रामाचे चरित्र थोडक्यात सांगतात. बालकांडात ही रामकथा सुरू असताना मधेमधे इतर अनेक कथांची भर पडलेली आहे. क्षत्रिय विश्वामित्र आणि ब्राह्मण ऋषी वसिष्ठ ह्यांच्यातील संघर्षाची कथा, विश्वामित्राला दीर्घ तपश्चर्येने ब्राह्मण्य प्राप्त झाल्याची कथा, वामनावताराची कथा, शिवपुत्र कार्तिकेय वा कुमार ह्याच्या जन्माची कथा इ. साहित्य या पहिल्या कांडात दिले आहे.
- अयोध्याकांड – प्रभू श्रीरामाला यौवराज्याभिषेक करण्याचे राजा दशरथ ठरवतो. परंतु त्याची राणी कैकेयी (भरताची माता) या अभिषेकाच्या वार्तेने संतप्त होते आणि दशरथाने पूर्वी दिलेल्या दोन वरांची त्याला आठवण करून देते. भरताला राज्याभिषेक आणि रामाला चौदा वर्षे वनवास असे दोन वर ती मागते. अभिषेक व्हावयाच्या दिवशी कैकेयी रामाला या दोन वरांची माहिती देते आणि चौदा वर्षे वनवास भोगण्यासाठी त्याने गेले पाहिजे, असे त्यास सांगते. दशरथ राजा शोकाकुल होतो पण तो असहाय असतो. राम शांत चित्ताने वनवासाकरता सिद्ध होतो. सीता आणि लक्ष्मण यांच्या सह वनवासाला निघून जातो.
- अरण्यकांड – दंडकारण्यात जिकडेतिकडे ऋषिमुनींचे प्रशस्त आश्रम असतात परंतु ऋषिमुनींना राक्षसांचा सतत उपद्रव होत असतो. ऋषिमुनी रामाकडे आपल्या संरक्षणाची मागणी करतात. राम त्यांना संरक्षणाचे आश्वासन देतो. याच अरण्यकांडात रावणाने माता सीतेचा हरण केले, माता शबरी यांच्या कथा दिल्या आहेत
- किष्किंधाकांड – पंपा सरोवराच्या परिसरात रामाची सुग्रीवाशी भेट होते. राम सुग्रीवाशी सख्य करतो. वाली हा सुग्रीवाचा ज्येष्ठ बंधू. तो महापराक्रमी असतो. तथापि ह्या वालीने बंधू सुग्रीवाच्या पत्नीचा अपहार करून त्याला वनवास पतकरावयास लावलेले असते. राम वालीवर बाण सोडून त्याचा वध करतो. किष्किंधा नगरीच्या सिंहासनावर सुग्रीवाला राज्याभिषेक केला जातो. सुग्रीवही सीतेचा शोध घेऊ लागतो. त्यासाठी वानरांची पथके सर्व दिशांना धाडण्यात येतात. दक्षिणेकडे गेलेल्या वानरांत हनुमंत आणि वालीपुत्र अंगद हे असतात. एका पर्वताच्या पठारावर त्यांना गृध्रराज जटायूचा वडील भाऊ संपाती भेटतो. ज्याने सीतेला पळवून नेली, तो रावण लंका नावाच्या रमणीय द्वीपावर राहतो, हे संपातीकडून त्यांना कळते परंतु आता सागर लंघून लंकेत जाण्याचा प्रश्न उभा राहतो. हनुमान ती जबाबदारी स्वीकारतो व उड्डाणासाठी महेंद्र पर्वताच्या शिखरावर चढतो.
- सुंदरकांड – यामध्ये अधिक चमत्कारपूर्ण अशा कथा भरल्या आहेत. महेंद्र पर्वतावरून हनुमान आकाशात उड्डाण करतो. शंभर योजनांचा सागर ओलांडून तो त्रिकूटाचल नावाच्या पर्वतावर वसलेल्या लंकेचे दर्शन घेतो. कडेकोट बंदोबस्त असलेल्या त्या नगरीत प्रवेश करणे कठीण आहे असे त्याला दिसते. रात्रीच्या अंधःकारात तो लंकेत शिरतो. सगळीकडे शोध घेता घेता अशोकवनिकेत सीता हनुमानाला दिसते. पहाऱ्यावर असलेल्या राक्षसिणींनी तिला वेढलेले असते. राम तिच्या मुक्ततेसाठी प्रचंड सैन्य घेऊन येईल असे आश्वासन हनुमान तिला देतो. सीतेने दिलेला चूडामणी म्हणजे वेणीत घालावयाचे रत्न घेऊन तो रामाकडे निघतो. तथापि जाण्यापूर्वी रावणाला आपल्या पराक्रमाची जाणीव करून देण्यासाठी आणि त्याचीही एकंदर शक्ती जोखण्यासाठी हनुमंत रावणाचे सुंदर उपवन उद्ध्वस्त करतो आणि नंतर लंकादहनही करून रामाकडे परततो. हनुमान रामाकडे येऊन सीतेसंबंधीचा सर्व वृत्तांत सांगतो.
- युद्धकांड – ह्यात राम आणि रावण ह्यांच्या युद्धाचा वृत्तांत आहे. वानरसेनेसह राम-लक्ष्मण समुद्रतीरी येतात. परंतु समुद्र उल्लंघून लंकेत जायचे कसे, हा प्रश्न असतो. इकडे हनुमानाच्या पराक्रमामुळे रावण अस्वस्थ झालेला असतो. एकट्या हनुमानाने लंकेत येऊन सीतेची भेट घ्यावी, लंकाही उद्ध्वस्त करावी हा प्रकार त्याच्या दृष्टीने चिंताजनक असल्यामुळे तो आपल्या मंत्र्यांशी चर्चा करू लागतो. त्या वेळी सीतेला परत करण्याचा शहाणपणाचा सल्ला विभीषण रावणाला देतो. त्यानंतर राम रावण यांच्यातील संपूर्ण युद्धाचे वर्णन यात केले आहे.
- उत्तरकांड – उत्तरकांडमध्ये रामाच्या राज्याभिषेकानंतर कौशिकादि महर्षींचे आगमन, महर्षींच्या मार्फत रावणाचे आजोबा, वडील आणि रावण यांची जन्मकथा, सुमाली आणि मल्यवान यांची कथा, सीतेचा त्याग, सीतेचावाल्मिकी आश्रमातील वास्तव्य, निमी, नहुषा, ययातीचा चरिता, शत्रुघ्नाने लवणासुराचा वध केला, शंबुकाने ब्राह्मणपुत्राचा वध करून त्याला जिवंत केले, भार्गव चरित, वृत्रासुर वध प्रकरण, किंपुरुषोत्पत्ति कथा, रामाचा अश्वमेध कुमार यज्ञ कुमार यज्ञ कुमार यज्ञ कुमार यज्ञ, पू. रामायण गाणे, रामाच्या आज्ञेवरून वाल्मिकीसोबत आलेल्या सीतेशी रामाची भेट, सीतेचा पाताळात प्रवेश, भरत, लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न यांच्या पराक्रमाचे वर्णन, दुर्वासा-राम.संवाद, रामाचे स्वर्गात शारीरिक प्रस्थान, रामाच्या भावांचे स्वर्गात जाणे, देवतांनी केलेली रामाची विशेष पूजा इत्यादींचे वर्णन केले आहे.
Revolt of 1857 in India and Maharashtra
Ramayana in other languages | अन्य भाषांमधील रामायण
Ramayana in other languages: अन्य भारतीय भाषांमधील विविध प्रकारच्या साहित्यप्रकारांना रामायण या आदिकाव्याने विषय पुरवला. परंतु या विषयात वारंवार अधिक भर पडत गेली. मूळच्या विषयात अनेक बदलही झाले. संस्कृतमध्ये विसांपेक्षा अधिक रामायणे झाली. अद्भुत रामायण, आनंद रामायण, अध्यात्म रामायण, इ. संस्कृत रामायणे हे रामभक्तांचे आणि वैष्णव संप्रदायातील स्त्री पुरुषांचे धार्मिक ग्रंथ होत. अनेक भारतीय लोकभाषांमध्ये लोकप्रिय अशी रामायणे बाराव्या शतकापासून रचलेली आढळतात. त्यांत उत्कृष्ट साहित्यमूल्यांचा पवित्र धर्मग्रंथ तुलसीदासाचे रामचरितमानस (1574) होय. तो उत्तर भारतातील हिंदी भाषिक बहुजनसमाजाचा भक्तिभावाने वाचन आणि श्रवण करण्याचा धर्मग्रंथ ठरला. हिंदीतील, रामकथेवरील अन्य कोणतेही काव्य तुलसीदासाच्या ह्या काव्याइतके लोकप्रिय झालेले नाही. रामलीला हा पवित्र धार्मिक उत्सव मोठ्या धामधुमीने भारतभर साजरा होत असतो. वाल्मीकिरामायणाच्या प्रथम रचनेमध्ये राम हा पराक्रमी व आदर्श माणूस म्हणून वर्णिलेला आहे परंतु तो कालांतराने विष्णूचा अवतार म्हणून वाल्मीकिरामायणातील प्रक्षिप्त भागात नोंदलेला आढळतो.
Note: महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळवा.
See Also
| Latest Maharashtra Govt. Jobs | Majhi Naukri 2023 |
| Home Page | Adda 247 Marathi |
| Current Affairs in Marathi | Chalu Ghadamodi |
YouTube channel- Adda247 Marathi
Adda247 मराठी App | Add247Marathi Telegram group
