Table of Contents
भारतातील लिंग गुणोत्तर: 2023 मधील भारतीय लिंग गुणोत्तर आपल्याला सांगते की देशात दर 1000 पुरुषांमागे किती स्त्रिया आहेत. सहसा, जेव्हा मुले जन्माला येतात तेव्हा मुलींपेक्षा काही मुले जास्त असतात, परंतु लोक जसजसे मोठे होतात तसतसे ते किती काळ जगतात यातील फरकामुळे हे कमी होते. पण काही क्षेत्रांमध्ये रूढी, संस्कृती आणि पैसा यासारख्या गोष्टींमुळे मुला-मुलींची संख्या असमान होऊ शकते. लोकसंख्या कशी बदलत आहे हे समजून घेण्यासाठी आणि लिंगाशी संबंधित समस्यांवर काम करण्यासाठी या संख्यांवर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे आहे. आगामी काळातील जिल्हा परिषद भरती 2023, आरोग्य भरती 2023, नगर परिषद भरती 2023, MIDC भरती 2023 व इतर स्पर्धा परीक्षांसाठी या घटकावर बऱ्याचदा प्रश्न विचारल्या जातात. या लेखात भारतातील लिंग गुणोत्तर 2023 बद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे.
जिल्हा परिषद प्रवेशपत्र 2023 डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा
जिल्हा परिषद रिव्हिजन प्लॅन पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
जिल्हा परिषद परीक्षेचे वेळापत्रक 2023 पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
| भारतातील लिंग गुणोत्तर | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | ZP आणि सर्व स्पर्धा परीक्षा |
| विषय | भूगोल |
| लेखाचे नाव | भारतातील लिंग गुणोत्तर 2023 |
भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023 किती आहे?
- संशोधन आणि तपासणीनुसार, हे सिद्ध झाले आहे की बहुतेक देशांमध्ये स्त्रियांच्या तुलनेत पुरुषांची संख्या जास्त आहे. समाजाला त्यांच्या संबंधित भूमिका पार पाडण्यासाठी लिंगांमधील समानुपातिक संतुलन आवश्यक आहे आणि अपेक्षित आहे.
- भारतातील लिंग रचनेचे मूल्यांकन करण्यासाठी वापरलेले मेट्रिक लिंग गुणोत्तर म्हणून ओळखले जाते. भारत लिंग गुणोत्तर 2023 विशेषत: विशिष्ट वेळेत दिलेल्या क्षेत्रामध्ये दर 1000 पुरुषांमधली महिलांची संख्या सूचित करते.
- ही आकडेवारी लिंग रचनेचे सूचक म्हणून काम करते. 1000 पेक्षा जास्त प्रमाण हे पुरुषांपेक्षा स्त्रियांचे जास्त प्रमाण दर्शवते, तर 1000 पेक्षा कमी असलेले प्रमाण स्त्रियांची कमतरता दर्शवते. हा एक उपाय आहे जो नर आणि मादी यांच्यातील प्रचलित समतोल मोजतो.
- भारत लिंग गुणोत्तर 2023 हे एका विशिष्ट क्षणी स्त्री-पुरुष समानतेचे प्रमाण मोजण्याचे काम करते.
- भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023 मध्ये पुरुष आणि महिलांसाठी स्वतंत्रपणे गोळा केलेला डेटा जननक्षमता, मृत्युदर, वैवाहिक स्थिती, रोजगार वैशिष्ट्ये, स्थलांतर आणि बरेच काही यासारख्या पैलूंचे निर्धारण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. हा मानवी लोकसंख्येचा एक महत्त्वपूर्ण लोकसंख्याशास्त्रीय वैशिष्ट्य आहे, जो समाजाच्या सामाजिक-आर्थिक आणि सांस्कृतिक नमुन्यांवर प्रकाश टाकतो.
भारतातील लिंग गुणोत्तर 2023
भारतातील 2023 लिंग गुणोत्तर, जे पुरुषांच्या बाजूने लक्षणीय पूर्वाग्रह दर्शविते, तातडीची चिंता वाढवते. लिंग असमानता समस्या, पुरुष संततीसाठी लक्षणीय प्राधान्य, आणि स्त्री भ्रूणहत्या आणि भ्रूणहत्येच्या त्रासदायक प्रथा भारतामध्ये, विशेषतः ग्रामीण भागात, जेथे पालक सक्रियपणे त्यांच्या मुलांचे लिंग निवडतात त्या वाढत्या चिंताजनक बनल्या आहेत. संपूर्ण भारतातील लिंग गुणोत्तरामध्ये झपाट्याने होत असलेली घट महिला लोकसंख्येला मोठा धोका निर्माण करते. प्रचलित पूर्वाग्रह किंवा पुरुष मुलांकडे झुकल्यामुळे लिंग गुणोत्तरामध्ये स्पष्ट असंतुलन निर्माण झाले आहे. पुरुषांच्या जन्मासाठी हे विषम प्राधान्य स्त्री भ्रूणांमधील उच्च मृत्यु दराचे सूचक आहे.
- भारतातील लिंग गुणोत्तर 2023 मोजण्याचे सूत्र
भारत लिंग गुणोत्तर = (स्त्रियांची संख्या / पुरुषांची संख्या) x 1000
2011 च्या जनगणनेतील आकडेवारीनुसार एकूण 1210.1 दशलक्ष लोकसंख्येमध्ये पुरुषांची लोकसंख्या – 623.7 दशलक्ष आणि महिलांची लोकसंख्या – 586.4 दशलक्ष आहे. भारतीय लिंग गुणोत्तर 943 आहे (प्रत्येक 1000 पुरुषांमागे 943 स्त्रिया आहेत असे सांगतात).
भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023 सरकारी उपक्रम
भारतात, सरकार आणि कायदेकर्त्यांनी लिंग निर्धारण आणि गर्भधारणा संपुष्टात आणण्यासाठी गर्भधारणापूर्व आणि प्री-नॅटल डायग्नोस्टिक तंत्र कायदा यासारखे कठोर कायदे तयार केले आहेत. सबला योजना आणि बेटी बचाओ बेटी पढाओ योजना यांसारखे उपक्रम लिंग-आधारित भेदभाव आणि गर्भपात रोखण्यासाठी, मुलींचे रक्षण आणि सक्षमीकरण, त्यांच्या शिक्षण आणि पोषणासाठी वकिली करण्यासाठी आणि त्यांचे संपूर्ण कल्याण आणि स्वच्छता वाढविण्यासाठी सुरू करण्यात आले आहेत. या प्रशंसनीय आणि विचारशील कृतींचा उद्देश भारतातील एकूण लिंग गुणोत्तर वाढीमध्ये भरीव सुधारणा करणे आणि प्रभाव पाडणे आहे.
भारतीय लिंग गुणोत्तर कारणे
असे अनेक घटक आहेत ज्यामुळे लिंग गुणोत्तर बदलते –
- मृत्यू दर आणि आयुर्मान अपेक्षा म्हणजे साधारणपणे स्त्रिया पुरुषांपेक्षा जास्त जगतात. अभ्यासानुसार, स्त्रिया पुरुषांपेक्षा जास्त काळ जगण्याची अपेक्षा करतात.
- बायोलॉजिकल कारणांमुळे आणि मुलीच्या ऐवजी मुलगा होण्याला प्राधान्य दिल्याने पक्षपाती पुरुष जन्मामध्ये स्त्रियांच्या जन्मापेक्षा जास्त पुरुष जन्माला येतात.
- स्त्री भ्रूणहत्या आणि लिंगनिश्चिती आणि मुलीची गर्भधारणा संपुष्टात आणण्याच्या वर्ज्यांमुळे लिंग गुणोत्तर कमी आणि कमी होत आहे.
- स्थलांतर पद्धती आणि पुरुष-प्रधान श्रम आवश्यक आहेत.
- जर पहिले जन्मलेले बाळ पुरुष असेल तर केवळ एकच मूल असलेल्या विभक्त ट्रेंडची निवड करणारी कुटुंबे.
लोकांना भविष्यातील पुरुष उत्पन्नाचा मोह होतो आणि पुरुष हा वंश पुढे नेईल आणि वृद्धापकाळात पालकांना मदत करेल. महिलांना त्यांच्या हुंड्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या ओझे मानले जाते, तर त्यांना दायित्व म्हणून घेतले जाते. त्यामुळे महिलांपेक्षा पुरुषांची पसंती.
भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023
भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023: भारत सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या राष्ट्रीय कुटुंब आरोग्य सर्वेक्षण, 2020-21 (NFHS-5) नुसार –
| भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023 (NFHS-5 सर्वेक्षण) | |
| एकूण | 1000 पुरुषांमागे 1020 महिला |
| ग्रामीण भागात | 1000 पुरुषांमागे 1037 महिला |
| शहरी भागात | 1000 पुरुषांमागे 985 महिला |
भारतीय लिंग गुणोत्तर 2023 राज्यानुसार
भारतातील सर्वोच्च लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये: 2001 ते 2011 पर्यंत उपलब्ध डेटा अंतर्गत 2023 भारतातील सर्वोच्च लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये परिभाषित केली आहेत जिथे भारतीय लिंग गुणोत्तर हे भारतीय राज्यांमध्ये सर्वोच्च लिंग गुणोत्तर मानले गेले आहे.
| भारतातील सर्वाधिक लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये | लिंग गुणोत्तर |
| केरळ | 1084 |
| तामिळनाडू | 996 |
| आंध्र प्रदेश | 993 |
भारतातील सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये: 2001 ते 2011 पर्यंत उपलब्ध डेटा अंतर्गत 2023 भारतातील सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये परिभाषित केली आहेत जिथे भारतीय लिंग गुणोत्तर हे भारतीय राज्यांमध्ये सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर मानले गेले आहे.
| भारतातील सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर असलेली राज्ये | लिंग गुणोत्तर |
| हरयाणा | 879 |
| जम्मू आणि काश्मीर | 883 |
| सिक्कीम | 889 |
भारतातील सर्वोच्च लिंग गुणोत्तर असलेले केंद्रशासित प्रदेश 2023: 2001 ते 2011 पर्यंतचा उपलब्ध डेटा खालीलप्रमाणे आहे जिथे भारतीय लिंग गुणोत्तर हे सर्वोच्च लिंग गुणोत्तर असलेल्या केंद्रशासित प्रदेशांसाठी पाहिले जाते.
| भारतातील सर्वाधिक लिंग गुणोत्तर असलेले केंद्रशासित प्रदेश | लिंग गुणोत्तर |
| पुद्दुचेरी | 1038 |
| लक्षद्वीप | 946 |
| अंदमान निकोबार बेटे | 878 |
भारतातील सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर असलेले केंद्रशासित प्रदेश 2023: वर्ष 2001 ते 2011 पर्यंत भारतीय लिंग गुणोत्तर हे भारतातील केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर म्हणून पाहिले जाते.
| भारतातील सर्वात कमी लिंग गुणोत्तर असलेले केंद्रशासित प्रदेश | लिंग गुणोत्तर |
| दमन आणि दिव | 618 |
| दादरा नगर हवेली | 775 |
| चंदिगढ | 818 |
खालील तक्त्यामध्ये भारतातील विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील लिंग गुणोत्तर आणि लिंग गुणोत्तरातील बदलांचे सर्वसमावेशक विहंगावलोकन दिले आहे. यात NHFS-5 सर्वेक्षण, 2011 ची जनगणना, आणि 2001 ची जनगणना, जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर आणि बालकांचे लिंग गुणोत्तर यावरील माहितीचा समावेश आहे.
| अ.क्र. | राज्य/ केंद्रशासित प्रदेश | NFHS-5 | 2011 जनगणना | 2001 जनगणना | बदल (2001 ते 2011) | रँक (जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर) |
| 1 | लक्षद्वीप (UT) | 1051 | 947 | 911 | 948 | 959 |
| 2 | त्रिपुरा (S) | 1028 | 960 | 957 | 948 | 966 |
| 3 | मेघालय (S) | 989 | 989 | 970 | 972 | 973 |
| 4 | उत्तराखंड (S) | 984 | 963 | 890 | 962 | 908 |
| 5 | अरुणाचल प्रदेश (S) | 979 | 938 | 972 | 893 | 964 |
| 6 | कर्नाटक (S) | 978 | 973 | 948 | 965 | 946 |
| 7 | जम्मू आणि काश्मीर (UT) | 976 | 889 | 862 | 892 | 941 |
| 8 | पश्चिम बंगाल (S) | 973 | 950 | 956 | 934 | 960 |
| 9 | मिझोरम (S) | 969 | 976 | 970 | 935 | 964 |
| 10 | सिक्कीम (S) | 969 | 890 | 957 | 875 | 963 |
| 11 | मणिपूर (S) | 967 | 992 | 930 | 978 | 957 |
| 12 | आसाम (S) | 964 | 958 | 962 | 935 | 965 |
| 13 | छत्तीसगढ (S) | 960 | 991 | 969 | 989 | 975 |
| 14 | पुद्दुचेरी (UT) | 959 | 1037 | 967 | 1001 | 967 |
| 15 | मध्य प्रदेश (S) | 956 | 931 | 918 | 919 | 932 |
| 16 | गुजरात (S) | 955 | 919 | 890 | 920 | 883 |
| 17 | केरळ (S) | 951 | 1084 | 964 | 1058 | 960 |
| 18 | नागालँड (S) | 945 | 931 | 943 | 900 | 964 |
| 19 | उत्तर प्रदेश (S) | 941 | 912 | 902 | 898 | 916 |
| 20 | आंध्र प्रदेश (S) | 934 | 993 | 939 | 978 | 961 |
| 21 | दिल्ली (UT) | 923 | 868 | 871 | 821 | 868 |
| 22 | अंदमान-निकोबार बेटे (UT) | 914 | 876 | 968 | 846 | 957 |
| 23 | महाराष्ट्र (S) | 913 | 929 | 894 | 922 | 913 |
| 24 | बिहार (S) | 908 | 918 | 935 | 919 | 942 |
| 25 | पंजाब (S) | 904 | 895 | 846 | 876 | 798 |
| 26 | झारखंड (S) | 899 | 948 | 948 | 941 | 965 |
| 27 | तेलंगाना (S) | 894 | 988 | – | – | – |
| 28 | ओडीसा (S) | 894 | 979 | 941 | 972 | 953 |
| 29 | हरयाणा (S) | 893 | 879 | 834 | 861 | 819 |
| 30 | राजस्थान (S) | 891 | 928 | 888 | 921 | 909 |
| 31 | तामिळनाडू (S) | 878 | 996 | 943 | 987 | 942 |
| 32 | हिमाचल प्रदेश (S) | 875 | 972 | 909 | 968 | 896 |
| 33 | गोवा (S) | 838 | 973 | 942 | 961 | 938 |
| 34 | चंडीगढ़ (UT) | 838 | 818 | 880 | 777 | 845 |
| 35 | दादरा नगर हवेली (UT) | 817 | 774 | 926 | 812 | 979 |
| 36 | दमन आणि दिव (UT) | 817 | 618 | 904 | 710 | 926 |
भारतीय लिंग गुणोत्तर तथ्ये आणि आकडेवारी
- जनगणनेच्या आकडेवारीत भारतातील लिंग गुणोत्तर 1951 पासून घटलेले दिसून आले आहे आणि एकूण लिंग गुणोत्तर 1951 मध्ये 972 वरून 2011 मध्ये 943 पर्यंत घसरले आहे.
- 2011 मध्ये भारताची ग्रामीण लोकसंख्या 965 ते 946 पर्यंत कमी झाली आणि शहरी लोकसंख्या 860 वरून 929 पर्यंत वाढली.
- जन्माच्या वेळी लिंग गुणोत्तर (SRB) चा वापर जागतिक स्तरावर मोजण्यासाठी केला जातो, म्हणजे दर 100 मुलींमागे जन्मलेल्या मुलांची संख्या, तर भारत वयोगट निर्दिष्ट न करता, दर 1,000 पुरुष जन्मांमागे स्त्री जन्म नोंदवून वेगळी पद्धत वापरतो.
- राज्यांमध्ये, केरळमध्ये सर्वाधिक लिंग गुणोत्तर आहे, म्हणजे 1084, तर हरियाणामध्ये सर्वात कमी म्हणजे 879 आहे.
- केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये, पुद्दुचेरीमध्ये सर्वाधिक म्हणजे 1037, आणि दमण आणि दीवमध्ये सर्वात कमी म्हणजे 618 आहेत.
- अंदमान आणि निकोबार बेटे (40.16%), दिल्ली (13.02%), आसाम (10.34%) आणि पश्चिम बंगाल (9.82%) लिंग गुणोत्तरामध्ये वाढ झालेली राज्ये आहेत.
- दमण आणि दीव (45.03%), दादरा आणि नगर हवेली (18.19%), गोवा (13.71%), लक्षद्वीप (9.25%), आणि बिहार (8.21%) या राज्यांमध्ये लिंग गुणोत्तर कमी होत आहे.
- 1000 पुरुषांमागे 900 पेक्षा जास्त महिलांचे लिंग गुणोत्तर असलेले फक्त दोन केंद्रशासित प्रदेश म्हणजे पुडुचेरी आणि लक्षद्वीप.
- 2020 पर्यंत भारतीय महिलांच्या एकूण लोकसंख्येमध्ये प्रत्येक 100 पैकी 108.18 पुरुष होते.
- केंद्रशासित प्रदेश – अंदमान आणि निकोबार बेटे, दिल्ली, चंदीगड, दादरा, नगर हवेली आणि दमण आणि दीव यांना खालच्या पाचमध्ये स्थान देण्यात आले आहे.
- भारतात 662,903,415 किंवा 662.90 दशलक्ष महिला आणि 717,100,970 किंवा 717.10 दशलक्ष पुरुष आहेत.
- संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालानुसार (वर्ल्ड पॉप्युलेशन प्रॉस्पेक्ट्स 2019), भारताच्या एकूण लोकसंख्येमध्ये 2020 मध्ये प्रति 100 महिलांमागे 108.18 पुरुष हे लिंग गुणोत्तर आहे ज्यामध्ये 54.20 दशलक्ष लोकसंख्या सर्वाधिक आहे.
- 2011 मध्ये विविध वयोगटातील लिंग गुणोत्तर 0-6 वर्षांसाठी 918, 0-19 वर्षांसाठी 908, 15-45 वर्षांसाठी 944 आणि 60+ वर्षांसाठी 1033 होते.
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
जिल्हा परिषद परीक्षेसाठी उपयुक्त अभ्यास साहित्य
सरळ सेवा जसे की, जिल्हा परिषद भरती 2023, राज्य उत्पादन शुल्क भरती 2023, आरोग्य विभाग भरती 2023 व इतर सर्व परीक्षेचा पेपर देणाऱ्या विद्यार्थ्यासाठी Adda247 मराठी आपणासाठी सर्व महत्वाच्या टॉपिक वर महत्वपूर्ण लेखमालिका प्रसिद्ध करणार आहे. त्याच्या सर्व लिंक तुम्ही खालील तक्त्यात पाहू शकता आणि दररोज यात भर पडणार आहे. त्यामुळे तुम्हाला या Adda 247 मराठीच्या लेखमालिकेचा नक्कीच फायदा होईल.
| लेखाचे नाव | लिंक |
| आपत्ती व्यवस्थापन कायदा 2005 | |
| भारतातील व्याघ्र प्रकल्प | |
| महाराष्ट्राचे हवामान | |
| अक्षय उर्जा स्त्रोत | |
| गुरुत्वाकर्षण | |
| भौतिक राशी आणि त्यांचे एकके | |
| राष्ट्रीय आणीबाणी कलम 352: व्याख्या, परिचय, प्रकार, कालावधी आणि परिणाम | |
| सार्वत्रिक लसीकरण कार्यक्रम (UIP) | |
| महाराष्ट्राचे प्रादेशिक विभाग | |
| भारतातल्या सामाजिक आणि धार्मिक चळवळी | |
| राष्ट्रीय आरोग्य अभियान | |
| महाराष्ट्रातील लोकजीवन | |
| भारतीय संविधानाची उद्देशिका | |
| मराठा साम्राज्य – इतिहास, शासक, राज्य विस्तार आणि प्रशासन | |
| 2D आणि 3D आकारांसाठी मेन्सुरेशन फॉर्म्युला | |
| जालियनवाला बाग हत्याकांड – पार्श्वभूमी, कारणे आणि परिणाम | |
| भारताच्या उपराष्ट्रपतींची यादी व त्यांचा कार्यकाळ (1952-2023) | |
| चांद्रयान-3 शी संबंधित महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे | |
| चंद्रयान 3 | |
| भारताची जणगणना 2011 | |
| लोकपाल आणि लोकायुक्त | |
| महाराष्ट्र समृद्धी महामार्ग | |
| कार्य आणि उर्जा | |
|
गांधी युग
|
|
|
राज्य धोरणांची मार्गदर्शक तत्वे
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
मूलभूत कर्तव्ये: कलम 51A
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
चक्रवाढ व्याज (Compound Interest)
|
|
|
भारताचे नागरिकत्व
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतीय संविधानाची उद्देशिका
|
|
|
भारतातील राज्ये आणि त्यांची राजधानी
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| महाराष्ट्राचे हवामान | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| सिंधू संस्कृती | |
| जगातील 07 खंड | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
टक्केवारी सूत्र, टक्केवारी म्हणजे काय, कसे काढायचे आणि काही महत्त्वाचे प्रश्न
|
|
|
भारतातील कृषी अर्थव्यवस्था
|
|
|
भारताच्या पंचवार्षिक योजना (1951 ते 2017)
|
पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| गती व गतीचे प्रकार | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
| आम्ल व आम्लारी | पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा |
|
भारतातील सर्वात लांब पूल 2023
|
|
| रोग व रोगांचे प्रकार | |
|
महाराष्ट्रातील मंत्रिमंडळ
|
|
|
महाराष्ट्रातील लोकजीवन
|
|
|
सजीवांचे वर्गीकरण भाग 1: सूक्ष्मजीव आणि वनस्पती
|
|
|
वनस्पतीची रचना आणि कार्ये
|
|
|
भारतीय नागरिकांचे मूलभूत अधिकार
|
|
|
लोकपाल आणि लोकायुक्त
|
|
|
संगणकाशी संबंधीत शब्दांचे शॉर्ट आणि लॉंग फॉर्म्स
|
|
|
महाराष्ट्राचे प्रशासकीय विभाग
|
|
|
भारतातील राष्ट्रीय जलमार्ग
|
|
|
पृथ्वीवरील महासागर
|
|
| महाराष्ट्राचे हवामान | |
| भारताची क्षेपणास्त्रे | |
|
महाराष्ट्रातील शहरांची यादी
|
| ताज्या महाराष्ट्र सरकारी नोकरीबद्दल माहितीसाठी | माझी नोकरी 2023 |
| होम पेज | अड्डा 247 मराठी |
| मराठीत चालू घडामोडी | चालु घडामोडी |
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
