Table of Contents
MPSC Shorts | Group B and C
MPSC Shorts | Group B and C: MPSC परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थी मित्रांनो, आपण जर MPSC कॅलेंडर 2024 पाहिले असेल, तर आपल्याला माहितच असेल कि लवकरच MPSC दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट ब संयुक्त पूर्व परीक्षा अधिसुचना 2024 जाहीर होणार आहे. त्यात भरपूर जागा असणार आहेत. त्यामुळे ही आपल्यासाठी एक सुवर्णसंधी असेल. MPSC दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट ब संयुक्त पूर्व परीक्षेची तयारी करण्यासाठी आपल्याला योग्य मार्गदर्शनाची गरज आहे. त्यामुळे Adda247 आपल्यासाठी घेऊन येत आहेत MPSC Shorts | Group B and C. या मध्ये रोज आपल्याला परीक्षेच्या अभ्यासक्रमातील वेगवेगळ्या विषयांवर शॉर्ट नोट्स मिळणार आहेत. आज या लेखात आपण पहिले इंग्रज-मराठा युद्ध बद्दल थोडक्यात माहिती घेणार आहोत.
MPSC Shorts | Group B and C: विहंगावलोकन
खालील तक्त्यात संक्षिप्त रुपात आपल्याला MPSC Shorts | Group B and C चे विहंगावलोकन मिळेल.
| MPSC Shorts | Group B and C: विहंगावलोकन | |
| श्रेणी | अभ्यास साहित्य |
| उपयोगिता | MPSC गट ब आणि क परीक्षा |
| विषय | भारतीय राज्यशास्त्र |
| टॉपिक | व्हेटो पॉवरचे प्रकार |
भारतीय राजकारणातील व्हेटो पॉवर म्हणजे भारताच्या राष्ट्रपतींना संसदेने पारित केलेल्या कायद्याला संमती रोखण्यासाठी किंवा नाकारण्याचा संवैधानिक अधिकार दिलेला आहे. हे सामर्थ्य देशाच्या हितासाठी अन्यायकारक, असंवैधानिक किंवा नसलेले कायदे मंजूर होण्यापासून रोखत, नियंत्रण आणि संतुलनाची प्रणाली सुनिश्चित करते. व्हेटो अधिकारांचे वर्गीकरण निरपेक्ष व्हेटो, सस्पेंसिव्ह व्हेटो आणि पॉकेट व्हेटो असे केले जाते.
भारताच्या राष्ट्रपतींचा व्हेटो पॉवर भारतीय संविधानाच्या कलम 111 द्वारे शासित आहे. खाली नमूद केलेल्या संसदेने मंजूर केलेल्या विधेयकांना राष्ट्रपतींच्या संमतीची प्रक्रिया वाचा:-
- विधेयकांना संमती: राष्ट्रपती एकतर विधेयकाला संमती देऊ शकतात, त्याद्वारे ते कायदा बनवू शकतात किंवा संमती रोखू शकतात.
- विधेयके परत: राष्ट्रपती ठराविक शिफारशींसह पुनर्विचारासाठी विधेयक (मनी बिल व्यतिरिक्त) संसदेत परत करू शकतात. जर संसदेने दुरुस्तीसह किंवा त्याशिवाय विधेयक पुन्हा मंजूर केले आणि ते पुन्हा सादर केले तर राष्ट्रपतींनी संमती देणे आवश्यक आहे.
- वेळ मर्यादा नाही: कलम 111 एक कालमर्यादा निर्दिष्ट करत नाही ज्यामध्ये राष्ट्रपतींनी एखाद्या विधेयकावर कार्य केले पाहिजे, ज्यामुळे पॉकेट व्हेटो वापरण्याची परवानगी मिळते, जेथे राष्ट्रपती एखाद्या विधेयकावर अनिश्चित काळासाठी कारवाई रोखू शकतात.
व्हेटो पॉवरचे प्रकार
| व्हेटोचा प्रकार | वर्णन | लागू |
|---|---|---|
| निरपेक्ष व्हेटो | संसदेने मंजूर केलेल्या विधेयकाला राष्ट्रपती आपली संमती रोखू शकतात, प्रभावीपणे ते पूर्णपणे नाकारू शकतात. | खाजगी सदस्य विधेयकांच्या बाबतीत किंवा जेव्हा एखादे विधेयक पुनर्विचारासाठी पाठवले जाते आणि संसदेने कोणत्याही सुधारणांशिवाय ते पुन्हा पास केले तेव्हा वापरले जाते. |
| सस्पेंसिव्ह व्हेटो | राष्ट्रपती हे बिल (मनी बिल वगळता) पुनर्विचाराच्या विनंतीसह परत करू शकतात. जर संसदेने दुरुस्तीसह किंवा त्याशिवाय विधेयक पुन्हा मंजूर केले आणि ते राष्ट्रपतींकडे परत पाठवले, तर त्यांनी विधेयकाला संमती दिली पाहिजे. | विधेयक कायदा होण्यापूर्वी राष्ट्रपतींच्या चिंतांचे निराकरण केले जाईल याची खात्री करून पुनर्विचाराची विनंती करण्यासाठी वापरला जातो. |
| पॉकेट व्हेटो | राष्ट्रपती एखाद्या विधेयकावर अनिश्चित काळासाठी कोणतीही कारवाई न करणे निवडू शकतात, औपचारिकपणे तसे न करता प्रभावीपणे व्हेटोचा वापर करू शकतात. राष्ट्रपतींना एखाद्या विधेयकावर कार्य करावे लागेल अशी कोणतीही कालमर्यादा नाही, म्हणून याचा वापर अप्रत्यक्षपणे संमती रोखण्यासाठी केला जाऊ शकतो. |
औपचारिक घोषणेशिवाय राष्ट्रपती विधेयकाला विलंब किंवा प्रभावीपणे नाकारू इच्छितात अशा उदाहरणांमध्ये वापरले जाते. |
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
अड्डा 247 मराठीचे युट्युब चॅनल
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
महाराष्ट्र महापॅक
