Table of Contents
युनायटेड नेशन्स पॉप्युलेशन फंड (UNFPA) ने “इंटरवोव्हन लाइव्ह्स, थ्रेड्स ऑफ होप” या शीर्षकाच्या आपल्या अलीकडील अहवालात भारताच्या लोकसंख्याशास्त्रीय लँडस्केपवर प्रकाश टाकला आहे. सध्याच्या अंदाजे 1.44 अब्ज लोकसंख्येसह, भारताने जागतिक स्तरावर सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश म्हणून आपली स्थिती कायम ठेवली आहे. उल्लेखनीय म्हणजे, या विशाल लोकसंख्येपैकी 24% लोकसंख्या 0-14 वयोगटातील आहे, जी लक्षणीय युवा लोकसंख्या दर्शवते.
अनुमानित लोकसंख्या वाढ
लैंगिक आणि पुनरुत्पादक आरोग्य आणि असमानता कमी करण्याच्या अधिकारांशी संबंधित समस्यांचे निराकरण करण्याच्या निकडीवर भर देत UNFPA 77 वर्षांत भारताची लोकसंख्या दुप्पट करण्याचा प्रकल्प करते.
भारतातील वय वितरण
जनसांख्यिकीय वितरणाचे खंडन करताना, UNFPA हे उघड करते की:
• 17% लोकसंख्या 10-19 वयोगटातील आहे.
• 26% 10-24 वयोगटात येतात.
• 68% लोकसंख्येचा मोठा भाग 15-64 वर्षे उत्पादक वयोगटातील आहे.
• एक लहान भाग, 7%, 65 आणि त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्तींचा समावेश होतो.
आरोग्य सेवा विषमता आणि आव्हाने
माता आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा झाल्या असल्या तरी, महत्त्वपूर्ण आव्हाने कायम आहेत. उल्लेखनीय बाब म्हणजे, भारतात बालविवाहाचे प्रमाण घटले आहे, तरीही 2006 ते 2023 दरम्यान ते 23% वर राहिले आहे. मातामृत्यू कमी होत असले तरी, जागतिक माता मृत्यूंपैकी 8% हे प्रमाण अजूनही आहे. आरोग्यसेवा प्रवेशामध्ये असमानता कायम आहे, उपेक्षित समुदायांना लैंगिक आणि पुनरुत्पादक आरोग्य सेवांमध्ये असमान प्रवेशाचा सामना करावा लागतो.
प्रादेशिक असमानता आणि माता मृत्यू
काही प्रदेश, जसे की अरुणाचल प्रदेशातील तिरप जिल्हा, माता मृत्यू दर चिंताजनकपणे उच्च आहे, दर 100,000 जन्मांमागे 1,671 मृत्यू. या असमानता आरोग्य सेवा असमानता दूर करण्यासाठी आणि मातृ आरोग्य परिणाम सुधारण्यासाठी लक्ष्यित हस्तक्षेपांची आवश्यकता अधोरेखित करतात.
UNFPA चे आदेश आणि भूमिका
युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्लीचे एक उपकंपनी अंग म्हणून, UNFPA लैंगिक आणि पुनरुत्पादक आरोग्यावरील जागतिक प्राधिकरण म्हणून काम करते. 1969 मध्ये स्थापित, UNFPA चा जनादेश लोकसंख्येच्या गतिशीलतेमुळे उद्भवलेल्या बहुआयामी आव्हानांना संबोधित करण्यासाठी, जगभरातील आरोग्यसेवा आणि पुनरुत्पादक अधिकारांमध्ये समान प्रवेशासाठी समर्थन देण्यासाठी निर्णायक आहे.
| अड्डापिडीया चालू घडामोडी PDF डाउनलोड लिंक – 23 एप्रिल 2024 | ||
| भाषा | अड्डापिडीया राष्ट्रीय आणि अंतरराष्ट्रीय चालू घडामोडी | अड्डापिडीया महाराष्ट्र चालू घडामोडी |
| इंग्लिश PDF | येथे क्लिक करा | येथे क्लिक करा |
| मराठी PDF | येथे क्लिक करा | येथे क्लिक करा |
महाराष्ट्रातील सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी ऑनलाईन क्लास, व्हिडिओ कोर्स, टेस्ट सिरीज, पुस्तके आणि इतर अभ्यास साहित्य खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून मिळावा.
अड्डा 247 मराठी अँप | अड्डा 247 मराठी टेलिग्राम ग्रुप
