The Anand Marriage Ceremony is commonly known as Anand Karaj among the Sikh culture. The Anand Marriage Act was specially Introduced in 1909 where Sikh Community is allowed to Get Register under Marriage Laws. Thus, any marriage performed according to the ‘Anand’ ceremony is valid with effect from the date of its solemnisation.
What is Anand Marriage Act? | ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਕੀ ਹੈ ?
Anand Marriage Act: Anand Karaj Marriage Act. ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਸਿੱਖ ਵਿਆਹ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਮ ਹੈ। ਜੋ ਕ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅਨੁੁਸਾਰ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ‘ਆਨੰਦ’ ਦੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਖੀ ਜੋੜਿਆਂ(Sikh couple’s) ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਦੀ ਰਸਮ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਤੀਸਰੇ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ Anand Karaj Marriage Act. ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ
Historical Background of Anand Marriage Act | ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ
Anand Karaj ceremony: | ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਦੀ ਰਸਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
- ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਸਿੱਖ ਵਿਆਹ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਮ ਹੈ। ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ 40- ਪਉੜੀਆਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਬਾਣੀ ਅਨੰਦੁ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਧਾਰਮਿਕ ਆਯਾਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਗਾਉਣ ਜਾਂ ਪਾਠ ਕਰਨ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ, ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਚਾਰ-ਬੰਦਾਂ ਵਾਲੀ ਬਾਣੀ, ਲਾਵਾਂ(Marriage Hymns) ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਵੇਲੇ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਮ ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਪਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, 1909 ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਸਮ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੁਨਰ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਵੈਧਤਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਨਾਭਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਨੇ 1908 ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਤੋਂ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਜੋੜਾ ਪਾਵਨ ਗ੍ਰੰਥ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਲਾਵਾਂ ਦੇ ਜਾਪ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਾਰ ਫੇਰੇ ਲਾਵੇਗਾ
Anand Marriage Act of 1909 | 1909 ਦੇ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਬਾਰੇ:
- Anand Marriage Act of 1909 ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਿਰਫ਼ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਸੀ।
- Anand Marriage Act of 1909 ਦੀ ਵੈਧਤਾ- ਜੋ ਵਿਆਹ ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਦੀ ਰਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਣ ਅਤੇ ਉਹੋ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਮੰਨੇ ਜਾਣਗੇ। Anand Marriage Act of 1909 ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
- Anand Marriage Act of 1909 ਇਸ ਐਕਟ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਛੋਟ।-ਇਸ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ-(ਓ) ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵਿਆਹ, ਜਾਂ (ਅ) ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਆਹ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਆਂਇਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- Anand Marriage Act of 1909 ਇਸ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਪੰਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਆਹ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।
- ਵਰਜਿਤ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ।— Anand Marriage Act of 1909 ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਜਾਂ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਿਵਾਇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਆਹ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ।
- Anand Marriage Act of 1909 ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਹਿੰਦੂ ਮੈਰੀਜ ਐਕਟ 1955 ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
Anand Marriage Act 2012 | ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ 2012 ਬਾਰੇ:
- Anand Marriage Act 2012, ਜੋ Anand Marriage Act of 1909 ਨੂੰ ਸੋਧ ਕਰਕੇ Anand Marriage (amendment) Act, 2012 7 ਜੂਨ 2012 ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- Anand Marriage Act 2012, ਇਸ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੇਣ ਆਨੰਦ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗੀ।
- Anand Marriage Act 2012 ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜੋੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਇਸ ਐਕਟ ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ, ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1969 ਜਾਂ ਫਿਲਹਾਲ ਲਾਗੂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
Anand Marriage Act 2016 | ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ 2016 ਬਾਰੇ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, Anand Marriage Act 2016 ਵਿੱਚ ਨੋਟੀਫਾਈ ਕੀਤੀ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
Why Anand Karaj Act is in News ? | ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ?
Anand Marriage Act: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਪੁਰਬ ਮੋਕੇ ਤੇ ਕੇਸਗੜ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉੱਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੀ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ 2016 ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ 22 ਰਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ਼ ਐਕਟ ਲਾਗੂ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਪਰ ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
|
ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ |
|
| ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ | 1552-1574 |
| ਜਨਮ ਸਥਾਨ | 1479 ਈ ਬਸਾਰਕੇ(ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ) |
| ਪ੍ਰਥਾ | ਮੰਜੀ ਪ੍ਰਥਾ, |
| ਰਚਨਾਵਾਂ | ਆਨੰਦ ਸਾਹਿਬ |
ਨਿਰਮਾਣ
|
ਬਾਉਲੀ ਸਾਹਿਬ ਜੋ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਵਿਖੇ |
| ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ(1574-1581) | |
| ਜਨਮ ਸਥਾਨ | 1534 ਈ ਚੂਨਾ ਮੰਡੀ, ਲਾਹੋਰ |
| ਪ੍ਰਥਾ | ਮੰਸਦ ਪ੍ਰਥਾ |
| ਰਚਨਾਵਾਂ | 683 ਸ਼ਬਦ ਜੋ 30 ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਰਾਗ ਸਨ। ਲਾਵਾਂ(ਵਿਆਹ ਸਮੇ ਗਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ) ਅਤੇ ਘੋੜੀਆਂ |
| ਨਿਰਮਾਣ | ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ(ਰਾਮਦਾਸਪੁਰ) (ਗੁਰੂ ਕਾ ਚੱਕ) |
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਕੀ ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦ ਹੈ?
ਉੱਤਰ- ਹਾਂ, ਆਨੰਦ ਕਾਰਜ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਪਾਬੰਦ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜੋ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ- ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਆਨੰਦ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਕਦੋਂ ਪਾਸ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ-Anand Marriage Act of 1909 ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਸਿੱਖ 4 ਫੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ- ਸਿੱਖੀ ਮਹਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰ ਫੇਰੇ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ। ਸਿੱਖ 4 ਫੇਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਆਹ ਭਾਵ ਹੈ।
-
ਪਹਿਲੀ ਤੁਕ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਲਈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅਵਸਥਾ ਵਜੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਜੋੜੇ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੱਗੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਦੂਸਰੀ ਤੁਕ ਇੱਕ ਲਾੜੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
-
ਤੀਸਰੇ ਤੁਕ ਵਿਆਹ ਦੇ ਦੌਰ ਦਾ ਭਜਨ ਦੁਲਹਨ ਦੀ ਸੰਸਾਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਰਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ ਉਸਦੇ ਲਈ ਜੀਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਾਗੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀ ਹਰੇਕ ਤੁਕ ਨੂੰ ਲਾੜਾ-ਲਾੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
-
ਚੌਥੀ ਤੁਕ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮੇਲ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੰਪੂਰਨ ਅਨੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਚੌਥੇ ਗੇੜ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ, ਲਾੜਾ ਅਤੇ ਲਾੜਾ ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਕੀ ਸਿੱਖ ਵਿਆਹ ਹਿੰਦੂ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ
ਉੱਤਰ-Anand Marriage Act of 1909 ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਹਿੰਦੂ ਮੈਰੀਜ ਐਕਟ 1955 ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ- ਕੀ ਗੈਰ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਉੱਤਰ- ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਿੱਖ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਬੱਝ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਗੈਰ-ਸਿੱਖ ਸਾਥੀ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Download Adda 247 App here to get latest updates:
| Latest Job Notification | Punjab Govt Jobs |
| Current Affairs | Punjab Current Affairs |
| GK | Punjab GK |
Watch More:
