అంతర్జనిత Vs బహిర్జనిత బలాలు
భూమి ఉపరితలంపై మార్పులను తీసుకువచ్చే ప్రక్రియలను జియోమార్ఫిక్ ప్రక్రియలు అంటారు. ఈ ప్రక్రియలు రెండుగా విభజించబడ్డాయి: అంతర్జనిత మరియు బహిర్జనిత ప్రక్రియలు.
అంతర్జనిత బలాలు ఆకస్మిక మరియు విపత్తు నెమ్మదిగా ప్రక్రియలుగా విభజించవచ్చు. స్లో మోషన్ చాలా క్రమక్రమంగా మార్పులకు దారి తీస్తుంది మరియు వ్యక్తి యొక్క జీవితకాలంలో స్పష్టంగా కనిపించకపోవచ్చు. పర్వతాలు మరియు భూకంపాలు సృష్టించడం అనేది అంతర్జనిత బలాలకు ఉదాహరణ.
భూమి యొక్క బాహ్య వాతావరణం నుండి బలాన్ని పొందే లేదా భూమి యొక్క వాతావరణంలో ఉద్భవించే బాలాలను బహిర్జనిత బలాలు అంటారు. చంద్రుని అలలు, వాయు ప్రవాహాల వల్ల ఏర్పడే ఎడారి ప్రాంత స్వరూపాలు, మరియు ఇతర బాహ్య ప్రక్రియలు బహిర్జనిత బలాలకు ఉదాహరణలు.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
అంతర్జనిత Vs బహిర్జనిత బలాల మధ్య వ్యత్యాసం
అంతర్జనిత బలాలు | బహిర్జనిత బలాలు |
ఇవి భూమి లోపలి భాగంలో ఉండే అంతర్గత బలాలు | భూమి యొక్క ఉపరితలంపై క్రియాశీలంగా ఉండే బాహ్య బలాలు. |
ఈ బలాలు భూమి యొక్క ఉపరితలంపై ఉపశమన లక్షణాలను ఉత్పత్తి చేయడం వలన వాటికి “నిర్మాణాత్మక శక్తులు” అనే పేరు వచ్చింది. | వాతావరణం మరియు కోత ప్రక్రియల ద్వారా అవి ఇప్పటికే ఉన్న భూభాగాలను నాశనం చేయగలవు కాబట్టి, ఈ బలాలను తరచుగా “విధ్వంసక శక్తులు” అని పిలుస్తారు. |
భూమి అంతర్భాగంలో ఉత్పన్నమయ్యే ఉష్ణం అంతర్జనిత కదలికలను ప్రేరేపించే బలాలకు ప్రాథమిక శక్తి వనరు. | ప్రధాన బహిర్జనిత ప్రక్రియలలో కోత, నిక్షేపణ మరియు వాతావరణం ఉంటాయి. |
నేల యొక్క వివిధ పొరలు వేర్వేరు ఉష్ణోగ్రతలు మరియు పీడనాలను కలిగి ఉంటాయి, దీని ఫలితంగా సాంద్రత వైవిధ్యాలు మరియు ప్రవాహాలు ఏర్పడతాయి. ఈ సాంద్రత వ్యత్యాసాలు ఉష్ణోగ్రత ప్రవణతలు లేదా భూఉష్ణ ప్రవణతలు మరియు పీడన ప్రవణతల వల్ల కలుగుతాయి. | ప్రవణతలు-ఉన్నత స్థాయిల నుండి దిగువ స్థాయిల వరకు, అధిక పీడనం నుండి అల్పపీడనం వరకు మొదలైనవి-భూమి యొక్క ఉపరితలంపై అన్ని కదలికలు అలాగే గ్రహం లోపల కదలికలకు కారణమవుతాయి. |
అంతర్జనిత కదలికలు లిథోస్పిరిక్ ప్లేట్లు (క్రస్ట్ మరియు ఎగువ మాంటిల్) యొక్క కదలిక వలన సంభవిస్తాయి, ఇవి మాంటిల్లోని ఉష్ణప్రసరణ ప్రవాహాల ద్వారా నడపబడతాయి. | సూర్యుని యొక్క ప్రాధమిక శక్తితో పాటు విరూపాకారక బలాలు సృష్టించే ప్రవణత ద్వారా ప్రభావితమైన వాతావరణం, బాహ్య శక్తులకు వాటి శక్తిని అందిస్తుంది. |
అంతర్జనిత శక్తులు ఆకస్మిక హానిని సృష్టించినప్పుడు మాత్రమే వాటి ప్రభావాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. | వందల లేదా మిలియన్ల సంవత్సరాల కాలంలో, బాహ్య కారకాలు గుర్తించదగిన మార్పులను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. |
భూకంపాలు మరియు అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు రెండు ఉదాహరణలు. | ఉదాహరణలు : గాలులు, నదులు మరియు హిమానీనదాలు |
అంతర్జనిత బలాలు రకాలు
నెమ్మది కదలికలు
భూమి యొక్క క్రస్ట్ను తయారు చేసే ఘన భాగాల కదలిక విపత్తు శక్తులుగా పిలువబడే శక్తులను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. “విపత్తు” అనే పదం భూమి యొక్క క్రస్ట్ యొక్క భాగాన్ని మార్చే, పెంచే లేదా నిర్మించే ఏదైనా ప్రక్రియను సూచిస్తుంది.
ఓరోజెనిక్ ప్రక్రియలు
ఒరోజెనిక్ ప్రక్రియలు అంతర్గత శక్తుల నుండి క్షితిజ సమాంతర కదలికల వల్ల పర్వతాల ఏర్పాటును సూచిస్తాయి. ఒరోజెనిక్ ప్రక్రియలను రెండు రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు: ఉద్రిక్తత మరియు సంపీడన శక్తులు. ఉద్రిక్త శక్తులు పగుళ్లను సృష్టిస్తాయి, అయితే కుదింపు శక్తులు మడతకు దారితీస్తాయి. రాతి పొరల మీద కుదింపు వలన అవి వంగి, మడత పర్వతాలు ఏర్పడతాయి.
ఎపిరోజెనిక్ ప్రక్రియలు
ఎపిరోజెనిక్ కదలికలు భూమి యొక్క క్రస్ట్ యొక్క టిల్టింగ్ లేదా నిలువు స్థానభ్రంశంకు సంబంధించినవి, ఇది ఖండంలోని విస్తృత ప్రాంతాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈ కదలికలు క్రస్ట్ యొక్క ముఖ్యమైన భాగాలను పైకి లేపడం లేదా వార్పింగ్ చేయడం, ఖండాల నిర్మాణానికి దోహదం చేస్తాయి. భూమి యొక్క వ్యాసార్థంలో సంభవించే వాటిని రేడియల్ కదలికలు అంటారు.
ఆకస్మిక కదలికలు
లిథోస్పిరిక్ ప్లేట్ సరిహద్దుల వద్ద ఆకస్మిక భౌగోళిక కదలికలు సాధారణం. మాంటిల్ యొక్క శిలాద్రవం యొక్క నెట్టడం మరియు లాగడం వల్ల కలిగే ఒత్తిడి కారణంగా ప్లేట్ సరిహద్దులు చాలా అస్థిరంగా ఉన్నాయి. తక్కువ వ్యవధిలో ఒక ప్రాంతాన్ని గణనీయంగా మార్చే ఆకస్మిక కదలికలకు రెండు ఉత్తమ ఉదాహరణలు భూకంపాలు మరియు అగ్నిపర్వతాలు.
బహిర్జనిత బలాలు రకాలు
శైథిల్యం
ఒత్తిడి విడుదల, రాపిడి, జంతువులు మరియు మొక్కల అభివృద్ధి కారణంగా శిలలు విచ్ఛిన్నం కావడం, అలాగే రసాయనికంగా చివరకు నీరు, కార్బన్ డయాక్సైడ్, జీవులు మరియు ఆమ్ల వర్షం ద్వారా విచ్ఛిన్నం కావడం ద్వారా ఇది భౌతికంగా జరుగుతుంది.
ఎరోషన్/క్రమక్షయం
క్రమక్షయం క్రమంగా క్షీణించడం, విచ్ఛిన్నం చేయడం లేదా వస్తువులు లేదా పదార్ధాలను తగ్గించడం. సాధారణంగా, నేల, రాళ్ళు లేదా కరిగిన పదార్థాల ఉపరితలంపై కోత ఏర్పడుతుంది, అవి గాలి లేదా నీటి ప్రవాహం ద్వారా భూమి యొక్క క్రస్ట్లోని వివిధ ప్రదేశాలకు రవాణా చేయబడతాయి. వాతావరణం కోతకు దోహదపడుతుంది, అయితే కోత సంభవించడానికి ఇది ఎల్లప్పుడూ అవసరమైన పరిస్థితి కాదు.
మాస్ మూవ్మెంట్స్
మాస్ మూవ్మెంట్స్ అనేది నిటారుగా ఉన్న కొండలు మరియు పర్వతాల వెంబడి గురుత్వాకర్షణ శక్తి ద్వారా ప్రేరేపించబడిన పెద్ద రాతి శిలలు, మట్టి, మట్టి మరియు రాతి శకలాల కదలికను సూచిస్తుంది. ఈ కదలిక వివిధ వేగంతో సంభవించవచ్చు, నిస్సార లేదా లోతైన పొరలలోని పదార్థాలను ప్రభావితం చేస్తుంది, ఫలితంగా ప్రవాహాలు, స్లయిడ్లు, క్రీప్ మరియు ఫాల్స్ వంటి వివిధ రూపాలు ఏర్పడతాయి.
అంతర్జనిత Vs బహిర్జనిత బలాలు, డౌన్లోడ్ PDF
మరింత చదవండి | |
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
Adda247 తెలుగు APP | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |