Telugu is the most widely spoken language of the Dravidian family which consists of 24 languages spanning the entire South-Asia, from Baluchistan to Sri Lanka. In terms of population, Telugu ranks second to Hindi among the Indian languages. Telugu language, largest member of the Dravidian language family. Primarily spoken in south eastern India, it is the official language of the states of Andhra Pradesh and Telangana. According to the 1981 Census, Telugu is spoken by over 45 million in Andhra Pradesh. In the early 21st century Telugu had more than 75 million speakers.
History of Telugu Language | తెలుగు భాష యొక్క చరిత్ర
బలూచిస్తాన్ నుండి శ్రీలంక వరకు మొత్తం దక్షిణాసియాలో విస్తరించి ఉన్న 24 భాషలను కలిగి ఉన్న ద్రావిడ కుటుంబంలో తెలుగు అత్యంత విస్తృతంగా మాట్లాడే భాష. జనాభా పరంగా, భారతీయ భాషలలో హిందీ తరువాత తెలుగు రెండవ స్థానంలో ఉంది. తెలుగు భాష, ద్రవిడ భాషా కుటుంబంలో అతిపెద్దది. ఇది ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణా రాష్ట్రాల అధికారిక భాష. 1981 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 45 మిలియన్లకు పైగా తెలుగు మాట్లాడతారు. 21వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో తెలుగు 75 మిలియన్లకు పైగా మాట్లాడేవారు.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
Origin of Telugu | తెలుగు మూలం
తెలుగు ప్రోటో-ద్రావిడ భాష నుండి ఉద్భవించింది. ఇది బహుశా 1500 BCE మరియు 1000 BCE మధ్య ప్రోటో-ద్రావిడియన్ నుండి విడిపోయి ఉండవచ్చు, దాదాపు అదే సమయంలో తమిళ భాష సాహిత్య కార్యకలాపాల పరంగా విభిన్నంగా మారింది[1]. తెలుగు సెంట్రల్ ద్రావిడ భాషా ఉపకుటుంబానికి చెందినది, దీని సభ్యులు దక్కన్ పీఠభూమి మధ్య భాగంలో మాట్లాడే ప్రోటో-ద్రావిడియన్ నుండి ఉద్భవించారు. కేంద్ర సమూహంలోని ఇతర భాషలలో మోటైన గోండి, కొండ, కుయి మరియు కువి భాషలు ఉన్నాయి, ఇవన్నీ భాషాపరంగా తెలుగుకు దగ్గరగా ఉంటాయి.
దీనిని గతంలో `తెనుగు’ అని కూడా పిలిచేవారు. మధ్యయుగ కాలం నుంచి దీనికి ‘ఆంధ్ర’ అనే పేరు పెట్టారు. ‘తెలుగు’ అనేది `త్రిలింగ’ (సంస్కృతం అంటే మూడు `లింగాలు’) అని కొందరు వాదించారు. తెలుగువారి భూమికి సంబంధించిన సాధారణ వర్ణన మధ్యయుగ కాలంలో ‘ద్రాక్షారామం (తూర్పుగోదావరి జిల్లా), కాళేశ్వరం (కరీంనగర్ జిల్లా) మరియు శ్రీశైలం (కర్నూలు జిల్లా) మూడు ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రాలలో మూడు లింగాలచే గుర్తించబడిన భూమిగా రూపొందించబడింది.
Telugu Script | తెలుగు లిపి
తెలుగు లిపి ప్రాచీన బ్రాహ్మీ లిపి నుంచి ఉద్భవించింది. అశోకుని మౌర్య సామ్రాజ్యానికి సామంతరాజులుగా ఉన్న శాతవాహనులు బ్రాహ్మీ లిపిని దక్షిణ భారతదేశానికి తీసుకొచ్చారు. దక్షిణ భారత భాషలన్నీ మూలద్రావిడ భాష నుండి ఉద్భవించినా వాటి లిపులు మాత్రం బ్రాహ్మీ నుంచే పుట్టాయి. మౌర్యుల బ్రాహ్మీలిపిని పోలిన అక్షరాలు గుంటూరు జిల్లాలోని భట్టిప్రోలు బౌద్ధస్తూపంలోని శాసనాల్లో లభించాయి. ఈ భట్టిప్రోలు లిపి నుంచే దక్షిణ భారతదేశ లిపులన్నీ పరిణామం చెందాయి. చారిత్రకంగా ఆంధ్ర శాతవాహనులు, చాళుక్యులు, రాష్ట్రకూటులు తెలుగు, కన్నడ దేశాలను కలిపి పాలించడం వల్ల తెలుగు, కన్నడ భాషల లిపి ఉమ్మడిగా పరిణామం చెందిందని పరిశోధకుల అంచనా.
ప్రాచీన తెలుగు లిపిలో ఖ, ఘ, ఛ, ఝ, థ, ఠ మొదలైన మహాప్రాణ అక్షరాలు లేవనీ, ఈ శబ్దాలు ఇండో-ఆర్యన్ భాషల ప్రజలు మాత్రం విరివిగా వాడేవారనీ, ద్రావిడ భాషల ప్రజలు ఈ శబ్దాలను సాధారణ వ్యవహారిక భాషలో అసలు వాడేవారు కాదనీ శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయం. ఇప్పటికీ మన పల్లెల్లో ఈ మహాప్రాణ అక్షరాలను చాలామంది రోజువారీ పలుకుబడి భాషలో వాడకపోవడం మనం గమనించవచ్చు. నన్నయ కాలంలో సంస్కృత సాహిత్యం విరివిగా తెలుగులోకి అనువాదం అయినప్పుడు, ఈ సంస్కృత మహాప్రాణ శబ్దాలను తెలుగులో రాయడం కోసం ప్రత్యేకంగా తెలుగు లిపిలో అక్షరాలను రూపొందించారు.
Development of Telugu language in different periods | వివిధ కాలాలలో తెలుగు భాష యొక్క అభివృద్ధి
Post-Ikshvaku period | ఇక్ష్వాకు అనంతర కాలం
4వ శతాబ్దం CE నుండి 1022 CE వరకు ఉన్న కాలం ఆంధ్ర ఇక్ష్వాకు కాలం తరువాత తెలుగు చరిత్ర యొక్క రెండవ దశకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. క్రీ.శ. 575 నాటి పూర్తిగా తెలుగులోనే రాయలసీమ ప్రాంతంలో లభించిన మొదటి శాసనం దీనికి నిదర్శనం మరియు సంస్కృతం వాడే ఆచారాన్ని విడనాడి స్థానిక భాషలో రాజరిక ప్రకటనలు రాయడం ప్రారంభించిన రేనాటి చోళులకు ఆపాదించబడింది. . తరువాతి యాభై సంవత్సరాలలో, అనంతపురం మరియు ఇతర పొరుగు ప్రాంతాలలో తెలుగు శాసనాలు కనిపించాయి.తొమ్మిదవ శతాబ్దపు మధ్యకాలం నాటి బల్లియా-చోడా మద్రాస్ మ్యూజియం ప్లేట్లు తెలుగు భాషలో తొలి రాగి ఫలకాలు మంజూరు చేయబడ్డాయి.
తెలుగు సాహిత్యం ఆవిర్భావానికి అనుగుణంగా ఉన్న ఈ కాలంలో సంస్కృతం మరియు ప్రాకృతాలచే తెలుగు ఎక్కువగా ప్రభావితమైంది. తెలుగు సాహిత్యం మొదట్లో పాలకుల ఆస్థానాలలో శాసనాలు మరియు కవిత్వంలో కనుగొనబడింది మరియు తరువాత నన్నయ్య యొక్క మహాభారతం వంటి వ్రాతపూర్వక రచనలలో కనుగొనబడింది. నన్నయ్య కాలంలో సాహితీ భాష జనరంజక భాషకు దూరమైంది.
Middle Ages | మధ్య యుగం
మూడవ దశ సాహిత్య భాషల మరింత శైలీకరణ మరియు అధునాతనతతో గుర్తించబడింది. ఈ కాలంలో కన్నడ వర్ణమాల నుండి తెలుగు విభజన జరిగింది. తిక్కన తన రచనలను ఈ లిపిలో రాశారు
Vijaya nagara Empire | విజయనగర సామ్రాజ్యం
విజయనగర సామ్రాజ్యం 1336 నుండి 17వ శతాబ్దం చివరి వరకు ఆధిపత్యాన్ని పొందింది, 16వ శతాబ్దంలో కృష్ణదేవరాయల పాలనలో తెలుగు సాహిత్యం ఆధిపత్యనికి చేరుకుంది. ఈ యుగన్నే తెలుగు స్వర్ణ యుగంగా పేర్కొన్నారు. విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని సందర్శించిన 15వ శతాబ్దపు వెనీషియన్ అన్వేషకుడు నికోలో డి’ కాంటి, ఇటాలియన్ భాషలోని పదాల మాదిరిగానే తెలుగు భాషలోని పదాలు అచ్చులతో ముగుస్తాయని మరియు దానిని “ది ఇటాలియన్ ఆఫ్ ది ఈస్ట్” అని పేర్కొన్నారు
Delhi Sultanate and Mughal Period | ఢిల్లీ సుల్తానేట్ మరియు మొఘల్ కాలం
పర్షియన్/అరబిక్ ప్రభావం కారణంగా నేటి తెలంగాణ ప్రాంతంలో ఒక ప్రత్యేక మాండలికం అభివృద్ధి చెందింది: తుగ్లక్ రాజవంశం యొక్క ఢిల్లీ సుల్తానేట్ 14వ శతాబ్దంలో ఉత్తర దక్కన్ పీఠభూమిలో ముందుగా స్థాపించబడింది. 17వ శతాబ్దపు చివరి భాగంలో, మొఘల్ సామ్రాజ్యం మరింత దక్షిణంగా విస్తరించింది, 1724లో హైదరాబాద్ నిజాం రాజవంశం ద్వారా హైదరాబాద్ స్టేట్ స్థాపనతో ముగుస్తుంది. ఇది తెలుగు భాషపై, ముఖ్యంగా హైదరాబాద్ రాష్ట్రంపై పర్షియన్ ప్రభావం యొక్క యుగానికి నాంది పలికింది.
Colonial period | కోలోనియల్ కాలం
19వ శతాబ్దపు చివరిలో మరియు 20వ శతాబ్దపు ఆరంభంలో, ఆంగ్ల భాష ప్రభావం కనిపించింది మరియు ఆధునిక కమ్యూనికేషన్/ప్రింటింగ్ ప్రెస్ బ్రిటీష్ పాలన యొక్క ప్రభావంగా ఉద్భవించింది, ముఖ్యంగా మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగమైన ప్రాంతాలలో. ఈ కాలానికి చెందిన సాహిత్యం సాంప్రదాయ మరియు ఆధునిక సంప్రదాయాల సమ్మేళనాన్ని కలిగి ఉంది మరియు గిడుగు వెంకట రామమూర్తి, కందుకూరి వీరేశలింగం, గురజాడ అప్పారావు, గిడుగు సీతాపతి మరియు పానుగంటి లక్ష్మీనరసింహారావు వంటి పండితుల రచనలు ఉన్నాయి. 1930ల నుండి, తెలుగు భాష యొక్క “ఉన్నత” సాహిత్య రూపంగా పరిగణించబడేది ఇప్పుడు చలనచిత్రాలు, టెలివిజన్, రేడియో మరియు వార్తాపత్రికలు వంటి మాస్ మీడియా పరిచయంతో సామాన్య ప్రజలకు వ్యాపించింది.
Post-independence period | స్వాతంత్య్రానంతర కాలం
- భారతదేశంలో అధికారిక హోదా కలిగిన 22 భాషలలో తెలుగు ఒకటి
- ఆంధ్రప్రదేశ్ అధికార భాషా చట్టం, 1966, ప్రస్తుతం ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణగా విభజించబడిన రాష్ట్రానికి తెలుగును అధికార భాషగా ప్రకటించింది
- కేంద్రపాలిత ప్రాంతమైన పుదుచ్చేరిలోని యానాం జిల్లాలో కూడా తెలుగుకు అధికార భాష హోదా ఉంది
- తెలుగు కవి గిడుగు వెంకట రామమూర్తి జన్మదినమైన ఆగస్టు 29న ప్రతి సంవత్సరం తెలుగు భాషా దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు.
- 2017 సెప్టెంబర్‌లో విడుదలైన 2016 డేటా USలో అత్యధికంగా మాట్లాడే మూడవ భారతీయ భాషగా తెలుగు ఉందని అమెరికన్ కమ్యూనిటీ సర్వే తెలిపింది. 2010 జనాభా లెక్కల ప్రకారం హిందీ మొదటి స్థానంలో ఉంది, తర్వాత గుజరాతీ ఉంది.
మరింత చదవండి
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
