అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు: గ్రహం మీద ఏదైనా ప్రదేశాన్ని కచ్చితత్వంతో ఎలా గుర్తించగలమని మీరు ఎప్పుడైనా ఆలోచించారా? దీనికి సమాధానం అక్షాంశాలు, రేఖాంశాల వ్యవస్థలో ఉంది. ఈ ఊహాత్మక రేఖలు భూగోళం అంతటా తిరుగుతూ, మన ప్రపంచాన్ని కొలవడానికి మరియు నావిగేట్ చేయడానికి అనుమతిస్తాయి. భూ ఉపరితలంపై ఒక ప్రదేశం యొక్క స్థానాన్ని గుర్తించడానికి అక్షాంశం మరియు రేఖాంశాలను ఉపయోగిస్తారు. నావిగేషన్, ఏవియేషన్ మరియు కార్టోగ్రఫీకి ఇవి ముఖ్యమైనవి. ఇవి వాతావరణ నమూనాలు, సమయ మండలాలు మరియు భౌగోళిక లక్షణాలను అర్థం చేసుకోవడానికి కూడా సహాయపడతాయి.
ఈ కథనంలో, అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాల యొక్క ప్రాథమికాలను, వాటి తేడాలను మరియు ప్రపంచాన్ని మ్యాపింగ్ చేయడంలో వాటి ప్రాముఖ్యతను పేర్కొన్నాము. మేము భారతదేశం యొక్క నిర్దిష్ట అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలను కూడా పేర్కొన్నాము.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు అంటే ఏమిటి?
అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు భూ ఉపరితలంపై ఏదైనా బిందువు యొక్క స్థానాన్ని నిర్ణయించడానికి ఉపయోగించే భౌగోళిక సమన్వయాలు. ఈ సమన్వయాలు వరుసగా భూమధ్యరేఖ మరియు ప్రామాణిక రేఖాంశం నుండి దూరాన్ని కొలవడం ద్వారా ఖచ్చితమైన స్థానాన్ని అందిస్తాయి.
భూమధ్యరేఖ అనేది 0° అక్షాంశం వద్ద భూమిని చుట్టుముట్టే ఒక ఊహాత్మక రేఖ, అయితే ప్రామాణిక రేఖాంశం అనేది ఉత్తర ధ్రువం నుండి దక్షిణ ధృవం వరకు 0° రేఖాంశంలో నడిచే ఊహాత్మక రేఖ.
అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు కలిసి భూమిని ఊహాత్మక రేఖలుగా విభజించే ఒక గ్రిడ్ వ్యవస్థను సృష్టిస్తాయి, ఇది భూమి యొక్క ఉపరితలంపై ఏదైనా బిందువును ఖచ్చితంగా గుర్తించడాన్ని సులభతరం చేస్తుంది. అక్షాంశం డిగ్రీలు, నిమిషాలు మరియు సెకన్లలో కొలుస్తారు మరియు ఇది భూమధ్యరేఖ వద్ద 0° నుండి ఉత్తర మరియు దక్షిణ ధ్రువాల వద్ద 90° వరకు ఉంటుంది. రేఖాంశాన్ని డిగ్రీలు, నిమిషాలు మరియు సెకన్లలో కూడా కొలుస్తారు మరియు ప్రామాణిక రేఖాంశం వద్ద 0° నుండి అంతర్జాతీయ తేదీ రేఖ వద్ద 180° వరకు ఉంటుంది.
భూగోళ అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు
భూగోళంపై ఒక బిందువును గుర్తించాలనుకుంటే దాని అక్షాంశాలు, రేఖాంశాలను తెలుసుకోవాలి. దీని కోసం, మీరు అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలను కలిగి ఉన్న భూగోళాన్ని ఉపయోగించాలి.
భూగోళంపై ఒక బిందువును గుర్తించేటప్పుడు, మీరు దాని అక్షాంశాన్ని కనుగొనడం ద్వారా ప్రారంభించాలి. దీన్ని చేయడానికి, మీరు భూమధ్యరేఖ నుండి బిందువు యొక్క దూరాన్ని కొలవాలి. బిందువు భూమధ్యరేఖకు ఉత్తరాన ఉన్నట్లయితే, అది సానుకూల అక్షాంశాన్ని కలిగి ఉంటుంది, అయితే అది భూమధ్యరేఖకు దక్షిణంగా ఉంటే, అది ప్రతికూల అక్షాంశాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
తరువాత, మీరు బిందువు యొక్క రేఖాంశాన్ని కనుగొనాలి. దీన్ని చేయడానికి, మీరు ప్రామాణిక రేఖాంశం నుండి బిందువు యొక్క దూరాన్ని కొలవాలి. బిందువు ప్రామాణిక రేఖాంశంకు తూర్పున ఉన్నట్లయితే, అది సానుకూల రేఖాంశాన్ని కలిగి ఉంటుంది, అయితే అది ప్రామాణిక రేఖాంశంకు పశ్చిమంగా ఉంటే, అది ప్రతికూల రేఖాంశాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాల మధ్య వ్యత్యాసం
| అక్షాంశాలు | రేఖాంశాలు |
| అక్షాంశాలు భూమి యొక్క ఉపరితలం అక్షాంశాలు భూమి ఉపరితలం మీదుగా తూర్పు-పడమరగా ప్రవహించే క్షితిజ సమాంతర రేఖలు. | అక్షాంశాలు భూమి ఉపరితలం మీదుగా తూర్పు-పడమరగా ప్రవహించే సమాంతర రేఖలు |
| అక్షాంశాలను భూమధ్యరేఖకు ఉత్తరం లేదా దక్షిణంగా డిగ్రీలలో కొలుస్తారు, ఇది 0 డిగ్రీల అక్షాంశంగా నిర్వచించబడింది. | రేఖాంశాలు ప్రామాణిక రేఖాంశంకు తూర్పు లేదా పడమర డిగ్రీలలో కొలుస్తారు, ఇది 0 డిగ్రీల రేఖాంశంగా నిర్వచించబడింది. |
| భూమధ్యరేఖ అక్షాంశం యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ రేఖ, ఇది 0 డిగ్రీల అక్షాంశంలో ఉంది. | ప్రామాణిక రేఖాంశం అనేది 0 డిగ్రీల రేఖాంశంలో ఉన్న అత్యంత ప్రసిద్ధ రేఖాంశ రేఖ. |
| అక్షాంశ కొలత భూమధ్యరేఖ వద్ద 0 డిగ్రీల నుండి ఉత్తర మరియు దక్షిణ ధ్రువాల వద్ద 90 డిగ్రీల వరకు ఉంటుంది. | రేఖాంశ కొలత ప్రామాణిక రేఖాంశం వద్ద 0 డిగ్రీల నుండి అంతర్జాతీయ తేదీ రేఖ వద్ద 180 డిగ్రీల వరకు ఉంటుంది. |
| ఒక ప్రాంతం యొక్క శీతోష్ణస్థితి మరియు వాతావరణ నమూనాలను గుర్తించడానికి అక్షాంశాలను ఉపయోగిస్తారు. | ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న సమయ మండలాలను గుర్తించడానికి రేఖాంశాలు ఉపయోగించబడతాయి. |
| అక్షాంశం యొక్క రెండు రేఖల మధ్య దూరం ఎల్లప్పుడూ ఒకే విధంగా ఉంటుంది, దాదాపు 111 కిలోమీటర్లు లేదా 69 మైళ్లు. | రేఖాంశం యొక్క రెండు రేఖల మధ్య దూరం అక్షాంశాన్ని బట్టి మారుతుంది, భూమధ్యరేఖ వద్ద దూరం ఎక్కువగా ఉంటుంది మరియు మీరు ధ్రువాల వైపు కదులుతున్నప్పుడు తగ్గుతుంది. |
భారత రాష్ట్రాల అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు
భారతదేశం ఉత్తర అర్ధగోళంలో ఉంది మరియు 3.287 మిలియన్ చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉంది. దేశానికి పశ్చిమాన అరేబియా సముద్రం, తూర్పున బంగాళాఖాతం, దక్షిణాన హిందూ మహాసముద్రం ఉన్నాయి. భారతదేశం యొక్క అక్షాంశ విస్తీర్ణం 8° 4′ మరియు 37° 6′ మధ్య ఉత్తరం, అయితే దాని రేఖాంశ పరిధి 68° 7′ మరియు 97° 25′ తూర్పు మధ్య ఉంటుంది. ఇక్కడ మేము భారత రాష్ట్రాల ఏ ఏ అక్షాంశ మరియు రేఖాంశ ల మధ్య ఉన్నాయో కింద పట్టికలో పేర్కొన్నాము.
| భారత రాష్ట్రాల అక్షాంశాలు మరియు రేఖాంశాలు | ||
| రాష్ట్రం | అక్షాంశం | రేఖాంశం |
| ఆంధ్రప్రదేశ్ | 15.9129°N | 79.73999°E |
| అరుణాచల్ ప్రదేశ్ | 28.2180°N | 94.7278°E |
| అస్సాం | 26.2006°N | 92.9376°E |
| బీహార్ | 25.0961°N | 85.3131°E |
| ఛత్తీస్‌గఢ్ | 21.2787°N | 81.8661°E |
| గోవా | 15.2993°N | 74.1240°E |
| గుజరాత్ | 22.2587°N | 71.1924°E |
| హర్యానా | 29.0588°N | 76.0856°E |
| హిమాచల్ ప్రదేశ్ | 31.1048°N | 77.1734°E |
| జార్ఖండ్ | 23.6102°N | 85.2799°E |
| కర్ణాటక | 15.3173°N | 75.7139°E |
| కేరళ | 10.8505°N | 76.2711°E |
| మధ్యప్రదేశ్ | 22.9734°N | 78.6569°E |
| మహారాష్ట్ర | 19.7515°N | 75.7139°E |
| మణిపూర్ | 24.6637°N | 93.9063°E |
| మేఘాలయ | 25.4670°N | 91.3662°E |
| మిజోరం | 23.1645°N | 92.9376°E |
| నాగాలాండ్ | 26.1584°N | 94.5624°E |
| ఒడిశా | 20.9517°N | 85.0985°E |
| పంజాబ్ | 31.1471°N | 75.3412°E |
| రాజస్థాన్ | 27.0238°N | 74.2179°E |
| సిక్కిం | 27.5330°N | 88.5122°E |
| తమిళనాడు | 11.1271°N | 78.6569°E |
| తెలంగాణ | 18.1124°N | 79.0193°E |
| త్రిపుర | 23.9408°N | 91.9882°E |
| ఉత్తర ప్రదేశ్ | 26.8467°N | 80.9462°E |
| ఉత్తరాఖండ్ | 30.0668°N | 79.0193°E |
| పశ్చిమ బెంగాల్ | 22.9868°N | 87.8550°E |
Download Latitudes and Longitudes of Indian States PDF
| మరింత చదవండి | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| Adda247 తెలుగు APP | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
