వ్యవసాయంలో విప్లవాలు
వ్యవసాయ విప్లవం అనేది ఆవిష్కరణలు లేదా కొత్త సాంకేతిక పరిజ్ఞానాలు అమలు చేసినప్పుడు వ్యవసాయంలో గణనీయమైన మార్పులను సూచిస్తుంది. ఈ విప్లవాలు ఉత్పత్తి మార్గాలను మార్చి ఉత్పత్తి రేటును పెంచుతాయి. భారతదేశంలో వివిధ వ్యవసాయ విప్లవాలు సంభవించాయి మరియు వ్యవసాయ రంగంలో పూర్తిగా కొత్త శకానికి నాంది పలికాయి. వ్యవసాయ విప్లవాలు భారతీయ వ్యవసాయం విపరీతంగా వృద్ధి చెందడానికి మరియు కొత్త అవకాశాలను సృష్టించడానికి సహాయపడ్డాయి.
భారతదేశంలో వ్యవసాయ విప్లవాలు
భారతదేశంలో వ్యవసాయ రంగం యొక్క ప్రాముఖ్యతను భారతీయ జనాభాలో 60% మంది ఇప్పటికీ ఈ రంగంపై ఆధారపడి ఉన్నారనే వాస్తవం నుండి అంచనా వేయవచ్చు (ఆర్థిక సర్వే 2021). నిర్దిష్ట వ్యవసాయ ఉత్పత్తులపై దృష్టి సారించేందుకు భారతదేశంలో అనేక వ్యవసాయ విప్లవాలు జరిగాయి. APPSC, TSPSC Groups, UPSC, SSC, బ్యాంకింగ్, RRB లేదా ఏదైనా ఇతర ప్రభుత్వ పరీక్షల వంటి ఏదైనా పోటీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్న అభ్యర్థులు వ్యవసాయ రంగంలో జరుగుతున్న కొత్త ఆవిష్కరణల గురించి తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఈ వ్యాసంలో, భారతదేశంలోని అన్ని ముఖ్యమైన వ్యవసాయ విప్లవాలను జాబితా చేసే పట్టికను మేము మీకు అందిస్తాము.
భారతదేశంలో వ్యవసాయ విప్లవాల జాబితా
భారతదేశంలో వ్యవసాయ విప్లవాల జాబితా | |||
విప్లవాలు | ఉత్పత్తులు | కాలం | విప్లవ పితామహుడు |
రౌండ్ విప్లవం | బంగాళదుంప | 1965-2005 | — |
హరిత విప్లవం | ఆహార ధాన్యాలు (బియ్యం మరియు గోధుమ) | 1966-1967 | నార్మన్ బోర్లాగ్, M.S. స్వామినాథన్ |
గ్రే విప్లవం | ఎరువులు/ఉన్ని ఉత్పత్తి | 1960s-1970s | — |
పింక్ విప్లవం | రొయ్యలు లేదా ఉల్లిపాయల ఉత్పత్తి | 1970s | దుర్గేష్ పటేల్ |
శ్వేత విప్లవం (ఆపరేషన్ ఫ్లడ్ అని కూడా పిలుస్తారు) | పాల ఉత్పత్తి | 1970-1996 | వర్గీస్ కురియన్ |
నీలి విప్లవం | చేపల ఉత్పత్తి | 1973-2002 | డా. అరుణ్ కృష్ణన్ |
ఎర్ర విప్లవం | మాంసం లేదా టమోటా ఉత్పత్తి | 1980s | విశాల్ తివారీ |
పసుపు విప్లవం | నూనెగింజల ఉత్పత్తి | 1986-1990 | సామ్ పిట్రోడా |
బ్రౌన్ విప్లవం | తోలు/కోకో ఉత్పత్తి | — | హీరాలాల్ చౌదరి |
గోల్డెన్ ఫైబర్ విప్లవం | జనపనార ఉత్పత్తి | 1990s | — |
స్వర్ణ విప్లవం | పండ్లు/తేనె/ హార్టికల్చర్ ఉత్పత్తి | 1991-2003 | నిర్పాఖ్ తుతాజ్ |
వెండి విప్లవం | గుడ్డు/కోడి ఉత్పత్తి | 2000s | ఇందిరా గాంధీ |
సిల్వర్ ఫైబర్ విప్లవం | పత్తి | 2000s | — |
ప్రోటీన్ విప్లవం | వ్యవసాయం | 2014-2020 | నరేంద్ర మోదీ |
సతత హరిత విప్లవం | వ్యవసాయం యొక్క సమగ్ర అభివృద్ధి | 2017-2022 | ఎం.ఎస్.స్వామినాథన్ |
నల్ల విప్లవం | పెట్రోలియం ఉత్పత్తి | — | — |
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
భారతదేశంలో వ్యవసాయ విప్లవం: ముఖ్యమైన అంశాలు
హరిత విప్లవం
- సాంకేతికత మరియు వ్యవసాయ పరిశోధనల వినియోగంతో అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను పెంచడం హరిత విప్లవం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం.
- అధిక దిగుబడినిచ్చే వివిధ రకాల (HYV) విత్తనాలు, యాంత్రిక వ్యవసాయ ఉపకరణాలు, నీటిపారుదల సౌకర్యాలు, పురుగుమందులు మరియు ఎరువులు వంటి సాంకేతికతను స్వీకరించడం ద్వారా భారతదేశాన్ని ఆధునిక పారిశ్రామిక వ్యవస్థగా మార్చడంపై ప్రధాన దృష్టి కేంద్రీకరించబడింది.
రౌండ్ విప్లవం
- బంగాళాదుంప విప్లవం బంగాళాదుంపల ఉత్పత్తిని ఒకే వార్షిక పెరుగుదలకు బదులుగా రెట్టింపు లేదా మూడు రెట్లు పెంచాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
గ్రే విప్లవం
- హరిత విప్లవం తర్వాత ఈ విప్లవం ప్రారంభమైంది.
- హరిత విప్లవంలో జరిగిన తప్పులను సరిదిద్దడానికి దీనిని ప్రారంభించారు.
పింక్ విప్లవం
- పింక్ విప్లవం పౌల్ట్రీ మరియు మాంసం ప్రాసెసింగ్ రంగంలో సాంకేతిక విప్లవాన్ని సూచిస్తుంది.
- విప్లవంలో మాంసం పరీక్ష సౌకర్యాల సృష్టి, పెరుగుదల కోసం కోల్డ్ స్టోరేజీ మరియు ఇతర మౌలిక సదుపాయాలు ఉన్నాయి.
శ్వేత విప్లవం
- విప్లవం దేశంలో పాల ఉత్పత్తిలో పదునైన పెరుగుదలతో ముడిపడి ఉంది.
- శ్వేత విప్లవ కాలం భారతదేశాన్ని పాల ఉత్పత్తిలో స్వయం-ఆధారిత దేశంగా మార్చాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
నీలి విప్లవం
నీలి విప్లవం
- దేశంలో చేపల పెంపకం యొక్క పూర్తి సామర్థ్యాన్ని సమగ్ర అభివృద్ధికి అనువైన వాతావరణాన్ని సృష్టించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
- నీలి విప్లవం స్థిరత్వం, జీవ భద్రత మరియు పర్యావరణ సమస్యలను దృష్టిలో ఉంచుకుని మత్స్యకారులు మరియు చేపల పెంపకందారుల ఆదాయ స్థితిని గణనీయంగా మెరుగుపరచడం కూడా లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
పసుపు విప్లవం
- పసుపు విప్లవం కారణంగా, భారతదేశం నికర దిగుమతిదారుగా కాకుండా నూనెగింజల నికర ఎగుమతిదారుగా మారింది.
- 1990ల ప్రారంభంలో, వార్షిక నూనెగింజల పంటల నుండి 25 మిలియన్ టన్నుల నూనెగింజలు ఆల్-టైమ్ గరిష్టంగా ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి.
ప్రోటీన్ విప్లవం
- ప్రోటీన్ విప్లవం అనేది సాంకేతికతతో నడిచే 2వ హరిత విప్లవం.
- అస్థిరతను ఎదుర్కోవటానికి రైతులకు సహాయం చేయడానికి రూ.500 కోట్ల కార్పస్తో ధరల స్థిరీకరణ నిధిని ఏర్పాటు చేసింది.
- కొత్త పద్ధతులు, నీటి సంరక్షణ మరియు సేంద్రీయ వ్యవసాయంపై నిజ-సమయ సమాచారాన్ని అందించడానికి కిసాన్ టీవీ ప్రారంభించబడింది.
నల్ల విప్లవం
- ఇథనాల్ ఉత్పత్తిని వేగవంతం చేసి పెట్రోల్ తో కలిపి బయోడీజిల్ ను తయారు చేయాలని భారత ప్రభుత్వం భావించింది.
- రవాణా ఇంధనాలతో ఇథనాల్ కలపడం రైతులకు మంచి రాబడిని అందిస్తుంది మరియు కొరత మరియు పర్యావరణ అనుకూల హైడ్రోకార్బన్ వనరులను భర్తీ చేస్తుంది.
Download List of All Agricultural Revolutions in India 1960-2023 PDF
మరింత చదవండి |
|
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |