భారతదేశంలో జాతీయవాదం – నేపధ్యం, కారణాలు మరియు మరిన్ని వివరాలు, డౌన్లోడ్ PDF | APPSC, TSPSC గ్రూప్స్

భారతదేశంలో జాతీయవాదం

భారతదేశంలోని జాతీయవాదం దేశ చరిత్ర మరియు దేశం యొక్క గుర్తింపును రూపొందించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర వహించింది. ఇది 19వ శతాబ్దపు చివరిలో మరియు 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బ్రిటిష్ వలస పాలనకు ప్రతిస్పందనగా ఉద్భవించింది మరియు భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో కీలక పాత్ర పోషించింది. భారతదేశంలో జాతీయవాదం యొక్క పెరుగుదల భారతదేశంలోని వలసవాద వ్యతిరేక ఉద్యమంతో ముడిపడి ఉంది. వలసవాదం కింద వారందరూ ఎదుర్కొన్న అణచివేత కారణంగా భారతదేశంలోని వివిధ సమూహాల ప్రజలు పరస్పర బంధాన్ని ఏర్పరచుకున్నారు.

జాతీయవాదం అంటే ఏమిటి?

జాతీయవాదం అనేది శతాబ్దాలుగా మానవ చరిత్ర మరియు రాజకీయాలను రూపొందించిన సంక్లిష్టమైన మరియు బహుముఖ భావన. ఇది ఒకరి దేశం లేదా దేశం పట్ల విధేయత మరియు భక్తి యొక్క బలమైన భావనగా నిర్వచించబడుతుంది, తరచుగా భాగస్వామ్య సంస్కృతి, భాష, మతం మరియు చరిత్ర ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది. జాతీయవాదం తరచుగా స్వీయ-నిర్ణయాధికారం, సార్వభౌమాధికారం మరియు స్వాతంత్ర్యం కోసం కోరికతో ముడిపడి ఉంటుంది.

• జాతీయవాదం సాంస్కృతిక మరియు భాషాపరమైన సంరక్షణ నుండి రాజకీయ మరియు ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం వరకు వివిధ రూపాల్లో వ్యక్తమవుతుంది.
• ఇది ఏకీకృత శక్తి కావచ్చు, భాగస్వామ్య విలువలు మరియు లక్ష్యాల చుట్టూ ప్రజలను ఏకతాటిపైకి తీసుకురావచ్చు లేదా విభజించే శక్తి కావచ్చు, వారి స్వంత ప్రయోజనాల కోసం వివిధ సమూహాలను ఒకదానికొకటి వ్యతిరేకించవచ్చు.
• ప్రజలు తరచుగా తమ దేశం లేదా దేశంతో గుర్తించబడతారు మరియు దాని పట్ల గర్వం మరియు విధేయతతో ఉంటారు. ఈ గుర్తింపు చరిత్ర, భాష, సంస్కృతి, మతం మరియు రాజకీయ సంస్థలతో సహా అనేక అంశాల ద్వారా రూపొందించబడింది.
• జాతీయవాదం మార్పుకు సానుకూల శక్తిగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఇది ఉమ్మడి లక్ష్యాలు మరియు విలువల కోసం పని చేయడానికి ప్రజలను సమీకరించగలదు. ఉదాహరణకు, యునైటెడ్ స్టేట్స్, ఇండియా మరియు దక్షిణాఫ్రికాతో సహా అనేక దేశాలలో స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాటంలో ఇది కీలక పాత్ర పోషించింది.
• ఇది సామాజిక మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధికి శక్తివంతమైన సాధనంగా కూడా ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఇది ప్రజలను వారి కమ్యూనిటీలలో పెట్టుబడి పెట్టడానికి మరియు భాగస్వామ్య శ్రేయస్సు కోసం పని చేయడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది. అయినప్పటికీ, జాతీయవాదం కూడా ప్రతికూల శక్తిగా ఉంటుంది, ఇది సంఘర్షణ మరియు హింసకు దారి తీస్తుంది.
• జాతీయవాద ఉద్యమాలు తరచుగా ఇతరుల ప్రయోజనాల కంటే తమ సొంత సమూహం యొక్క ప్రయోజనాలకు ప్రాధాన్యత ఇస్తాయి, ఇది మైనారిటీ సమూహాలపై వివక్ష మరియు హింసకు కూడా దారి తీస్తుంది.
• 19వ మరియు 20వ శతాబ్దాలలో సామ్రాజ్యవాద శక్తుల పెరుగుదలలో చూసినట్లుగా, జాతీయవాదం దూకుడు మరియు విస్తరణ విధానాలను సమర్థించటానికి కూడా ఉపయోగించవచ్చు.

జాతీయవాదం అనేది శతాబ్దాలుగా మానవ చరిత్ర మరియు రాజకీయాలను రూపొందించిన శక్తివంతమైన మరియు సంక్లిష్టమైన శక్తి. ఇది ఏకీకృత శక్తి కావచ్చు, భాగస్వామ్య విలువలు మరియు లక్ష్యాల చుట్టూ ప్రజలను ఏకతాటిపైకి తీసుకురావచ్చు లేదా విభజించే శక్తి కావచ్చు, వారి స్వంత ప్రయోజనాల కోసం వివిధ సమూహాలను ఒకదానికొకటి వ్యతిరేకించవచ్చు.జాతీయవాదం మార్పుకు సానుకూల శక్తి అయితే, అది ప్రతికూల శక్తి కూడా కావచ్చు, ఇది సంఘర్షణ మరియు హింసకు దారి తీస్తుంది. అలాగే, మన ప్రపంచంలో జాతీయవాదం యొక్క పాత్రను గుర్తించడం మరియు జాతీయ గుర్తింపు యొక్క దృష్టి కోసం పని చేయడం చాలా ముఖ్యం.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Grou

చారిత్రక నేపథ్యం

• భారతదేశంలో జాతీయవాద చరిత్రను 19వ శతాబ్దం చివరలో, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (INC) స్థాపించబడినప్పుడు గుర్తించవచ్చు.
• INC 1885లో A.O.చే స్థాపించబడింది. హ్యూమ్, రిటైర్డ్ బ్రిటిష్ సివిల్ సర్వెంట్ మరియు భారతీయ నాయకుల బృందం. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యంలో భారతీయ ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించడం మరియు భారతదేశానికి స్వయం పాలన సాధించడం దీని ప్రధాన లక్ష్యం.
• ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో, INC రాజ్యాంగ సంస్కరణలు మరియు క్రమంగా రాజకీయ మార్పులపై దృష్టి సారించే ఒక మితవాద సంస్థ.
• ఏదేమైనా, 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో భారతదేశంలో జాతీయవాదం యొక్క మరింత తీవ్రమైన రూపాలు పెరిగాయి. 1905లో జరిగిన బెంగాల్ విభజన భారత రాజకీయాలలో ఒక మలుపు.
• బెంగాల్‌ను మత ప్రాతిపదికన విభజించాలనే నిర్ణయం ఈ ప్రాంతంలో పెరుగుతున్న జాతీయవాద ఉద్యమాన్ని బలహీనపరిచేందుకు బ్రిటిష్ వారు ఉద్దేశపూర్వకంగా చేసిన ప్రయత్నంగా భావించారు.
  ఇది విస్తృతమైన నిరసనలు మరియు బహిష్కరణలకు దారితీసింది మరియు జాతీయవాద ఉద్యమం యొక్క మరింత మిలిటెంట్ దశకు నాంది పలికింది.
• 1919 అమృత్‌సర్ ఊచకోత (జలియన్‌వాలా బాగ్ ఊచకోత), దీనిలో బ్రిటీష్ దళాలు శాంతియుత నిరసనకారుల గుంపుపై కాల్పులు జరిపి, జాతీయవాద భావాన్ని మరింత పెంచింది. ఈ సంఘటన భారతదేశ చరిత్రలో ఒక మలుపు మరియు భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలన అంతానికి నాంది పలికింది.

భారతదేశంలో రాష్ట్రాలు మరియు రాజధానులు, డౌన్లోడ్ PDF

భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరగడానికి దోహదపడే అంశాలు

భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరగడానికి అనేక అంశాలు దోహదపడ్డాయి. భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరగడానికి దోహదపడిన కొన్ని ముఖ్యమైన అంశాలు క్రిందివి:

కొత్త తరగతి పెరుగుదల

దేశంలో మధ్యతరగతి వృద్ధిరేటు అత్యంత ముఖ్యమైనది. పాశ్చాత్య ఆలోచనలు మరియు విలువలకు కలిగిన విద్యావంతులైన, పట్టణ భారతీయుల కొత్త తరగతి ఆవిర్భావం జాతీయవాద పెరుగుదలలో కీలక పాత్ర పోషించింది. ఈ వ్యక్తులు తరచుగా సివిల్ సర్వీస్ లేదా ఇతర వృత్తులలో ఉద్యోగం చేయబడ్డారు మరియు వారు తమ హక్కులను నొక్కిచెప్పడానికి మరియు దేశ పాలనలో గొప్ప పాత్రను పోషించడానికి ఆసక్తిని కలిగి ఉన్నారు.

సామాజిక-మత సంస్కరణ ఉద్యమాలు

సామాజిక-మత సంస్కరణ ఉద్యమాలు భారతీయ సమాజాన్నిఉన్న అధర్మాన్ని తొలగించాలని కోరాయి. ఇది సమాజంలోని వివిధ సమూహాలను ఏకతాటిపైకి తీసుకొచ్చే ప్రభావాన్ని చూపింది. అనేక సంస్కరణ ఉద్యమాలు, భారత దేశంఅంతటా భావోద్వేగాలను పెంచాయి మరియు జాతీయవాదాన్ని రేకెత్తించాయి.

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ప్రభావం

మరొక ముఖ్యమైన అంశం మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం యొక్క ప్రభావం. ఈ యుద్ధం భారతదేశంపై ఆర్థిక మరియు రాజకీయ పరంగా తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపింది. యుద్ధం ఫలితంగా భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ చాలా నష్టపోయింది మరియు చాలా మంది భారతీయులు బ్రిటిష్ సైన్యంలో పనిచేయవలసి వచ్చింది. చాలా మంది భారతీయులు బ్రిటిష్ పాలన యొక్క చట్టబద్ధతను ప్రశ్నించడం ప్రారంభించినందున, ఈ యుద్ధం భారతీయ రాజకీయ స్పృహపై కూడా తీవ్ర ప్రభావం చూపింది.

సైమన్ కమిషన్ మరియు నెహ్రూ నివేదిక

భారతీయ పత్రికల వృద్ధి

జాతీయవాదం పెరగడానికి భారతీయ పత్రికారంగం యొక్క పెరుగుదల మరొక ముఖ్యమైన అంశం. వార్తాపత్రికలు మరియు పత్రికలు జాతీయవాద ఆలోచనలను వ్యాప్తి చేయడంలో మరియు రాజకీయ అవగాహనను ప్రోత్సహించడంలో కీలక పాత్ర పోషించాయి. ఆ కాలంలోని ప్రముఖ జాతీయవాద వ్యక్తులు కూడా పాత్రికేయులు మరియు సంపాదకులు.

పాశ్చాత్య విద్య ప్రభావం

19వ శతాబ్దంలో తాజా పాశ్చాత్య విద్య యొక్క విస్తరణ కారణంగా, అధిక సంఖ్యలో భారతీయులకు ఆధునిక, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య మరియు జాతీయవాద రాజకీయ దృక్పథం అవసరం. ఆంగ్ల భాష యొక్క విస్తరణ మరియు కీర్తి వివిధ భాషా ప్రాంతాల స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు ఒకరితో ఒకరు సంభాషించడానికి సహాయపడింది. ఆధునిక విద్య విద్యావంతులైన భారతీయులలో ఒక నిర్దిష్ట స్థిరత్వం మరియు దృక్పథం మరియు ఆసక్తుల విభాగాన్ని కూడా సృష్టించింది.

భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరుగుదల ప్రభావం

భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరగడం దేశంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపింది. ఇది 1947లో భారతదేశంలో బ్రిటీష్ పాలన అంతం కావడానికి మరియు స్వతంత్ర భారత రాజ్య స్థాపనకు దారితీసింది. భారతదేశ రాజకీయాలలో అనేకమంది ప్రముఖ వ్యక్తులు కూడా జాతీయవాద నాయకులు కావడంతో జాతీయవాద ఉద్యమం కూడా దేశ రాజకీయ దృశ్యాన్ని రూపొందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది.

జాతీయవాద ఉద్యమం భారతీయ సమాజంపై కూడా గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది. ఇది సామాజిక సంస్కరణను ప్రోత్సహించడంలో మరియు కుల వివక్ష మరియు లింగ అసమానత వంటి సమస్యల గురించి అవగాహన పెంచడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది. చాలా మంది ప్రముఖ జాతీయవాద వ్యక్తులు కూడా అట్టడుగు వర్గాల హక్కుల కోసం ప్రచారం చేసిన సంఘ సంస్కర్తలు.

జాతీయవాద ఉద్యమం యొక్క వారసత్వం ఇప్పటికీ ఆధునిక భారతదేశంలో చూడవచ్చు. దేశ రాజకీయ వ్యవస్థ ప్రజాస్వామ్యం మరియు లౌకికవాదం యొక్క సూత్రాలపై ఆధారపడింది, ఇది జాతీయవాద ఉద్యమంచే సమర్థించబడింది. ఈ ఉద్యమం ఇటీవలి సంవత్సరాలలో దేశంలో జరిగిన అనేక సామాజిక మరియు ఆర్థిక సంస్కరణలకు పునాది వేసింది.

సమకాలీన భారతదేశంలో జాతీయవాదం

భారతదేశంలోని జాతీయవాద ఉద్యమం దేశ చరిత్ర, రాజకీయాలు మరియు సమాజాన్ని రూపొందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించినప్పటికీ, అది 1947లో స్వాతంత్ర్యం సాధించడంతో ముగియలేదు. వాస్తవానికి, సమకాలీన భారతదేశంలో జాతీయవాదం ఒక శక్తిగా మిగిలిపోయింది మరియు కాలక్రమేణా అభివృద్ధి చెందుతూ మరియు మారుతూనే ఉంది.

దండి మార్చ్ | జాతీయ ఉప్పు సత్యాగ్రహం

భారతదేశంలో జాతీయవాదం పెరుగుదల – మొత్తం ప్రక్రియ

భారతదేశంలో జాతీయవాదం యొక్క పెరుగుదల సంక్లిష్టమైన మరియు బహుముఖ ప్రక్రియ. 20వ శతాబ్దపు ప్రారంభం నుండి నేటి వరకు, భారతదేశం విభిన్న శ్రేణి జాతీయవాద ఉద్యమాలకు నిలయంగా ఉంది, ప్రతి ఒక్కటి వారి స్వంత ప్రత్యేక లక్ష్యాలు మరియు సిద్ధాంతాలను కలిగి ఉంది.

భారతదేశంలోని జాతీయవాద ఉద్యమం బ్రిటీష్ పాలన నుండి స్వాతంత్ర్యం సాధించడంలో మరియు దేశ చరిత్ర మరియు రాజకీయాలను రూపొందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించినప్పటికీ, అది సవాళ్లు మరియు వివాదాల వాటాను కూడా కలిగి ఉంది. అంతిమంగా, దేశంలోని నాయకులు మరియు పౌరులు ఈ సమస్యలను ఎలా పరిష్కరించుకుంటారు అనేదానిపై భారతదేశంలో జాతీయవాదం యొక్క భవిష్యత్తు ఆధారపడి ఉంటుంది. భారతీయ సంస్కృతి మరియు వారసత్వం యొక్క వైవిధ్యం మరియు  ప్రజాస్వామ్య సమాజాన్ని నిర్మించడానికి మనమందరం కృషి చేయాల్సిన అవసరం ఉంది.

భారతదేశంలో జాతీయవాదం PDF

Sharing is caring!