ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నికల బిల్లు – ప్రయోజనాలు మరియు మరిన్ని వివరాలు

ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నికల బిల్లు

దేశంలో లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీ ఎన్నికలను ఒకేసారి నిర్వహించే అవకాశాలను కేంద్రం పరిశీలిస్తోంది. ఈ నెలాఖరులో జరగనున్న పార్లమెంటు ప్రత్యేక సమావేశాల్లో “ఒక దేశం, ఒకే ఎన్నికలు” బిల్లును కూడా ప్రవేశపెట్టవచ్చు. భారతదేశం యొక్క ఒక దేశం, ఒకే ఎన్నికల ప్రతిపాదన లోక్‌సభ (భారతదేశం యొక్క పార్లమెంటు దిగువ సభ) ఎన్నికల షెడ్యూల్‌లను అన్ని రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలతో సమలేఖనం చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ ఎన్నికలను ఒకే రోజు లేదా నిర్ణీత వ్యవధిలో ఏకకాలంలో నిర్వహించడం లక్ష్యం.  ఒకే రోజు ఎన్నికలను నిర్వహించడం ద్వారా వచ్చే ఫలితాలను అన్వేషించడానికి ప్రభుత్వం మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్‌నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలో ఒక కమిటీని కూడా ఏర్పాటు చేసింది.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

“ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నికలు” గురించి రాజ్యాంగం ఏమి చెబుతోంది?

• నీతి ఆయోగ్‌లో మాజీ OSD & ప్రధానమంత్రికి ఆర్థిక సలహా మండలి (EAC-PM) కిషోర్ దేశాయ్ రూపొందించిన సంక్షిప్త గమనిక ప్రకారం, అటువంటి సంస్కరణను అమలు చేయడానికి సవరణలు చేయడానికి రాజ్యాంగం తగిన స్థలాన్ని అందిస్తుంది.
• అంతేకాకుండా, 1951 నుండి 1967 వరకు ప్రతిసారీ లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర శాసనసభలకు ఎన్నికలు ఒకేసారి జరిగాయి.
• అయితే, 1968 మరియు 1969లో కొన్ని రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలు అకాల రద్దు కారణంగా, ఈ ఎన్నికల చక్రంకు అంతరాయం కలిగింది.
• రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 83(2) లోక్‌సభకు ఐదేళ్ల సాధారణ పదవీకాలాన్ని అందిస్తుంది. ఆర్టికల్ 172 (1) రాష్ట్ర శాసనసభ మొదటి సమావేశ తేదీ నుండి ఒకే విధమైన పదవీకాలాన్ని అందిస్తుంది.
• లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్ర అసెంబ్లీలు రెండూ నిర్ణీత కాలవ్యవధిని కలిగి ఉండవు మరియు ముందుగానే రద్దు చేయవచ్చు.
• అయితే అత్యవసర పరిస్థితుల్లో తప్ప వారి పదవీకాలాన్ని 5 సంవత్సరాలకు మించి పొడిగించలేరు.
• భారత ఎన్నికల సంఘం లోక్‌సభ మరియు రాష్ట్రాల శాసనసభలు రెండింటికి ఎన్నికలను తెలియజేయడానికి అధికారాన్ని కలిగి ఉంది.
• తృతీయ శ్రేణి (పంచాయతీలు/పట్టణ మునిసిపల్ బాడీలు) ఎన్నికలు రాష్ట్రానికి సంబంధించినవి మరియు అందువల్ల రాష్ట్ర ఎన్నికల కమీషన్ల అధికార పరిధిలో ఉంటాయి.

ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నికలు వల్ల ప్రయోజనాలు

• తక్కువ ఖర్చు: ఏకీకృత ఎన్నికల షెడ్యూల్ వేరువేరుగా పోల్స్ నిర్వహించడానికి అయ్యే మొత్తం వ్యయాన్ని గణనీయంగా తగ్గిస్తుంది.
• పరిపాలనా సౌలభ్యం: తరచుగా ఎన్నికల చక్రాలను తగ్గించడం ద్వారా, పరిపాలనా మరియు భద్రతా సిబ్బందిని పదేపదే ఎన్నికల విధుల నుండి ఉపశమనం పొందవచ్చు.
• మెరుగైన పాలన: ఒకే ఎన్నికల చక్రం నిరంతర ప్రచారం కంటే పాలనకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి ప్రభుత్వాన్ని అనుమతిస్తుంది.
• మెరుగైన ఓటరు భాగస్వామ్యం: ఇండియా టుడే పేర్కొన్నట్లు పౌరులు ఏకకాలంలో బహుళ ఓట్లను వేయడానికి సౌలభ్యంగా ఉండేలా సింక్రనైజ్డ్ ఎన్నికలు ఓటింగ్ శాతాన్ని పెంచగలవని లా కమిషన్ సూచించింది.
• ఐదేళ్లకు ఒకసారి ఎన్నికలు నిర్వహించడం వల్ల అన్ని వాటాదారులకు అంటే రాజకీయ పార్టీలు, ECI, పారామిలిటరీ బలగాలు, పౌరులకు దాని తయారీకి మరింత సమయం లభిస్తుంది.

ఒక దేశం, ఒకే ఎన్నికలను అమలు చేయడంలో ఇబ్బందులు

• రాజ్యాంగ సవరణలు: “ఒక దేశం, ఒకే ఎన్నికలు” అమలు చేయడం వల్ల రాజ్యాంగానికి సవరణలు మరియు రాష్ట్ర అసెంబ్లీల ఆమోదం అవసరం.
• ప్రాంతీయ వర్సెస్ జాతీయ సమస్యలు: రాష్ట్ర స్థాయి ఎన్నికల ఫలితాలపై ప్రభావం చూపే జాతీయ సమస్యలు ప్రాంతీయ ఆందోళనలను మరుగున పడతాయనే ఆందోళన ఉంది.
• రాజకీయ ఏకాభిప్రాయం: రాజకీయ వర్గాల మధ్య ఏకాభిప్రాయం సాధించడం సవాలుగా మిగిలిపోయింది. అనేక ప్రతిపక్ష పార్టీలు “ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నికలు” కాన్సెప్ట్‌పై అభ్యంతరాలు వ్యక్తం చేశాయి.
• ఇబ్బందులు – ఎన్నికల సంఘం కొన్నిసార్లు అనేక దశల్లో ఒక రాష్ట్రానికి కూడా ఎన్నికలను నిర్వహిస్తుంది.దీన్నిబట్టి చూస్తే, దేశం మొత్తానికి ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహించడం వల్ల అనేక ఆచరణాత్మక ఇబ్బందులు ఉన్నాయి.
• రద్దు – అవిశ్వాస తీర్మానం కారణంగా లోక్‌సభను ముందస్తుగా రద్దు చేసే అవకాశం ఉంది.
  అలాంటప్పుడు అన్ని అసెంబ్లీలను రద్దు చేస్తారా లేదా అనేది ఇప్పటికీ అనిశ్చితంగా ఉంది.
  మరియు మధ్యంతర ఎన్నికల సందర్భంలో, అటువంటి సభ యొక్క పదవీకాలం దాని మిగిలిన పదవీకాలానికి మాత్రమే ఉంటుంది.
• ఫిరాయింపులు – హంగ్ హౌస్ సందర్భంలో ఫిరాయింపుల నిరోధక చట్టాన్ని ఒక్కసారిగా రద్దు చేయడాన్ని అనుమతించడం మరొక ప్రతిపాదన. ఇది సభకు నాయకుడిని ఎన్నుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.
  అయితే, ఏకకాల ఎన్నికలు లేకుండా కూడా ఈ సంస్కరణలను స్వీకరించవచ్చు.

ఏక కాలంలో ఎన్నికల వ్యవస్థ ఉన్న దేశాలు

బెల్జియం, స్వీడన్ మరియు దక్షిణాఫ్రికా కూడా ఏకకాలంలో ఎన్నికలు నిర్వహించే దేశాలలో ఉన్నాయి. ఇది విస్తృతంగా గుర్తించబడకపోయినా, స్వీడన్ తన కౌంటీ మరియు మునిసిపల్ కౌన్సిల్ ఎన్నికలను ప్రతి నాలుగు సంవత్సరాలకు దాని సాధారణ (రిక్స్‌డాగ్) ఎన్నికలతో సమానంగా షెడ్యూల్ చేస్తుంది.

స్వీడన్ దామాషా ప్రాతినిధ్య వ్యవస్థను అమలు చేస్తుంది, రాజకీయ పార్టీలకు వారి ఓటు వాటా ఆధారంగా అసెంబ్లీ సీట్లను కేటాయిస్తుంది.

బెల్జియంలో, ఫెడరల్ పార్లమెంట్ ఎన్నికలు ఐరోపా ఎన్నికలతో పాటు ప్రతి ఐదు సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరిగేలా సమన్వయం చేయబడతాయి, ఈ ప్రక్రియలో ప్రాంతీయ ఎన్నికలను ప్రభావితం చేస్తాయి.

ఆగష్టు 21, 2017న, 2015లో కొత్త రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించిన తర్వాత, నేపాల్ ప్రభుత్వం దేశవ్యాప్తంగా ఏకకాలంలో జాతీయ మరియు రాష్ట్ర ఎన్నికల కోసం ప్రణాళికలను ప్రకటించింది. అయితే, నేపాల్ ఎన్నికల సంఘం అటువంటి విస్తృతమైన ఏకకాలిక పోలింగ్ ప్రక్రియ యొక్క సాధ్యాసాధ్యాల గురించి ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. ఫలితంగా ప్రభుత్వం రెండు దశల ఎన్నికలను ఎంచుకుంది.

దక్షిణాఫ్రికాలో, ప్రతి ఐదు సంవత్సరాలకు ఒకసారి ప్రాంతీయ మరియు జాతీయ ఎన్నికలు జరుగుతాయి. దేశంలో తొమ్మిది ప్రావిన్సులతో, జాతీయ మరియు ప్రాంతీయ శాసనసభ ఎన్నికల కోసం ఓటర్లకు వేర్వేరు బ్యాలెట్లు ఇవ్వబడ్డాయి. స్వీడన్ లాగా, దక్షిణాఫ్రికాలో పార్లమెంట్ మరియు ప్రావిన్షియల్ అసెంబ్లీలకు సభ్యులను ఎంపిక చేయడానికి అనుపాత ప్రాతినిధ్య విధానాన్ని ఉపయోగిస్తుంది.

Sharing is caring!