కేంద్ర మంత్రి శ్రీ భూపేందర్ యాదవ్ నేతృత్వంలోని పర్యావరణ, అటవీ మరియు వాతావరణ మార్పుల మంత్రిత్వ శాఖ, డిసెంబర్ 21, 2024న డెహ్రాడూన్లోని ఫారెస్ట్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్లో ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్ 2023 (ISFR 2023)ని విడుదల చేసింది. ISFR యొక్క ఈ 18వ ఎడిషన్ 1987 నుండి భారతదేశ అటవీ మరియు చెట్ల వనరులను అంచనా వేసే ద్వైవార్షిక సంప్రదాయాన్ని కొనసాగిస్తోంది. నివేదిక పర్యావరణ పరిరక్షణ మరియు వనరుల నిర్వహణలో భారతదేశం యొక్క నిబద్ధతను ప్రదర్శిస్తూ అటవీ విస్తీర్ణం, చెట్ల విస్తీర్ణం, మడ అడవులు, కార్బన్ నిల్వలు మరియు మరిన్నింటిపై కీలకమైన అంతర్దృష్టులను అందిస్తుంది.
Adda247 APP
ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్ గురించి:
- ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్ ని ఫారెస్ట్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (FSI) ద్వైవార్షిక ప్రాతిపదికన 1987 నుండి ప్రచురించింది.
- ఇది రిమోట్ సెన్సింగ్ శాటిలైట్ డేటా మరియు ఫీల్డ్ బేస్డ్ నేషనల్ ఫారెస్ట్ ఇన్వెంటరీ (NFI) యొక్క వివరణ ఆధారంగా దేశంలోని అటవీ మరియు వృక్ష వనరులను లోతుగా అంచనా వేస్తుంది.
- ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్ 2023 ఈ సిరీస్ లో 18వ నివేదిక.
- అటవీ విస్తీర్ణం, చెట్ల విస్తీర్ణం, మడ అడవులు, పెరుగుతున్న నిల్వలు, భారత అడవుల్లో కార్బన్ నిల్వలు, అడవుల్లో అగ్నిప్రమాదాలు, ఆగ్రోఫారెస్ట్రీ తదితర అంశాలపై ఈ నివేదికలో సమాచారం ఉంది.
ISFR 2023 యొక్క ముఖ్యాంశాలు
భారతదేశం యొక్క అటవీ మరియు చెట్ల కవర్ భౌగోళిక విస్తీర్ణంలో 25.17 శాతం మరియు అందులో 21.76% అటవీ విస్తీర్ణం మరియు 3.41% చెట్లతో నిండి ఉంది.
అటవీ మరియు చెట్ల విస్తీర్ణం:
- మొత్తం అటవీ మరియు చెట్ల విస్తీర్ణం: 8,27,357 చ.కి.మీ, భారతదేశ భౌగోళిక ప్రాంతంలో 25.17% ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది.
- అటవీ విస్తీర్ణం: 7,15,343 చ.కి.మీ (21.76%).
- చెట్ల విస్తీర్ణం: 1,12,014 చ.కి.మీ (3.41%).
అటవీ మరియు చెట్ల విస్తీర్ణంలో పెరుగుదల:
- 2021తో పోలిస్తే 1,445 చ.కి.మీ పెరుగుదల, వీటితో సహా:
- అటవీ విస్తీర్ణం: 156 చ.కి.మీ.
- చెట్ల విస్తీర్ణం పెరుగుదల: 1,289 చ.కి.మీ.
- రాష్ట్రాల వారీగా ముఖ్యాంశాలు:
అటవీ మరియు చెట్ల విస్తీర్ణంలో గరిష్ట పెరుగుదల
ప్రస్తుత అంచనా ప్రకారం 19 రాష్ట్రాలు/UTలు భౌగోళిక ప్రాంతంలో 33 శాతానికి పైగా అటవీ విస్తీర్ణంలో ఉన్నాయి. వీటిలో మిజోరం, లక్షద్వీప్, అండమాన్ & నికోబార్ దీవులు, అరుణాచల్ ప్రదేశ్, నాగాలాండ్, మేఘాలయ, త్రిపుర మరియు మణిపూర్ వంటి ఎనిమిది రాష్ట్రాలు/UTలు 75 శాతానికి పైగా అటవీ విస్తీర్ణం కలిగి ఉన్నాయి.
అడవులు మరియు చెట్ల విస్తీర్ణంలో గరిష్ట పెరుగుదల కలిగిన రాష్ట్రాలు
ఛత్తీస్గఢ్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఒడిశా మరియు రాజస్థాన్ అడవులు మరియు చెట్ల విస్తీర్ణంలో గరిష్ట పెరుగుదలను చూపుతున్న మొదటి నాలుగు రాష్ట్రాలు.
- ఛత్తీస్గఢ్ (684 చ.కి.మీ.).
- ఉత్తరప్రదేశ్ మరియు ఒడిషా (ఒక్కొక్కటి 559 చ.కి.మీ).
- రాజస్థాన్ (394 చ.కి.మీ.)
- అటవీ విస్తీర్ణంలో అత్యధికంగా పెరుగుతున్న మొదటి మూడు రాష్ట్రాలు మిజోరం, గుజరాత్ మరియు ఒడిశా.
అత్యధిక అటవీ ప్రాంతం కలిగిన రాష్ట్రాలు:
- మధ్యప్రదేశ్ (77,073 చ.కి.మీ).
- అరుణాచల్ ప్రదేశ్ (65,882 చ.కి.మీ).
- ఛత్తీస్గఢ్ (55,812 చ.కి.మీ).
అత్యధిక అటవీ విస్తీర్ణం శాతం కలిగిన UTలు:
- లక్షద్వీప్ (91.33%).
- మిజోరం (85.34%).
- అండమాన్ & నికోబార్ దీవులు (81.62%).
మడ అడవుల విస్తీర్ణం :
- మొత్తం మడ విస్తీర్ణం: 4,992 చ.కి.మీ.
కార్బన్ స్టాక్ మరియు వెదురు వనరులు:
- కార్బన్ స్టాక్: 7,285.5 మిలియన్ టన్నులు, 2021 నుండి 81.5 మిలియన్ టన్నుల పెరుగుదలను ప్రతిబింబిస్తుంది.
- వెదురును మోసే ప్రాంతం: 1,54,670 చ.కి.మీ, చివరి అంచనా నుండి 5,227 చ.కి.మీ పెరిగింది. 2021 లో చేసిన చివరి అంచనాతో పోలిస్తే దేశంలో వెదురు మోసే విస్తీర్ణం పెరిగింది.
కలప ఉత్పత్తి:
- అడవుల వెలుపల చెట్ల నుండి వార్షిక సంభావ్య కలప ఉత్పత్తి: 91.51 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు.
NDC లక్ష్యాలు మరియు కార్బన్ సేకరణ:
- భారతదేశం అదనంగా 2.29 బిలియన్ టన్నుల CO₂ సమానమైన కార్బన్ సింక్ను సాధించింది, 2030 నాటికి 2.5–3 బిలియన్ టన్నుల జాతీయంగా నిర్ణయించిన సహకారం (NDC) లక్ష్యం దిశగా పురోగమిస్తోంది.
పరిశోధనల పర్యవసానాలు
ISFR 2023 అటవీ సంరక్షణ మరియు వాతావరణ ఉపశమనంలో భారతదేశం స్థిరమైన పురోగతిని నొక్కి చెబుతుంది. అడవులు మరియు చెట్ల విస్తీర్ణం పెరుగుదల మెరుగైన వనరుల నిర్వహణను సూచిస్తుంది మరియు అటవీ నిర్మూలనను ఎదుర్కోవటానికి మరియు వ్యవసాయ అడవులను ప్రోత్సహించే ప్రయత్నాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. అదనంగా, వాతావరణ మార్పులను తగ్గించడంలో కార్బన్ నిల్వల పెరుగుదల కీలకం, భారతదేశం యొక్క అంతర్జాతీయ కట్టుబాట్లను బలపరుస్తుంది.
అటవీ సంరక్షణ, భూవినియోగ ప్రణాళిక కోసం సుస్థిర వ్యూహాలను రూపొందించడానికి విధానకర్తలు, పరిశోధకులు మరియు పర్యావరణవేత్తలకు ఈ నివేదిక కీలకమైన డేటాను అందిస్తుంది. అంతేకాక, వెదురు ఉన్న ప్రాంతాలు మరియు మడ అడవులు గణనీయంగా పెరగడం జీవవైవిధ్య పరిరక్షణ మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థ పునరుద్ధరణపై భారతదేశం యొక్క దృష్టిని హైలైట్ చేస్తుంది.
ఇండియా స్టేట్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ రిపోర్ట్
భారతదేశ అడవులు సహజ సంపదకు ప్రతీక మాత్రమే కాదు, సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను సాధించడంలో కూడా అంతర్భాగం. పర్యావరణ పరిరక్షణతో అభివృద్ధిని సమతుల్యం చేయడంలో దేశం అంకితభావానికి ISFR 2023 నిదర్శనం. ఉపగ్రహ చిత్రాలు మరియు క్షేత్ర ఆధారిత మదింపులు వంటి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించడం ద్వారా, ఫారెస్ట్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా సమగ్ర అవలోకనాన్ని అందించింది, పచ్చని మరియు మరింత సుస్థిర భవిష్యత్తు కోసం సమాచారంతో కూడిన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి వీలు కల్పించింది.