పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023, NNM లక్ష్యం, లక్షణాలు మరియు ప్రాముఖ్యత

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023: 2018లో, దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న పోషకాహార లోపం సమస్యను పరిష్కరించడానికి భారత ప్రభుత్వం జాతీయ పోషకాహార మిషన్‌ను సాధారణంగా పోషణ్ అభియాన్ అని పిలుస్తారు.

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023 ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లో పిల్లల పోషకాహార స్థితిని మెరుగుపరచడం మరియు పోషకాహార లోపాన్ని తగ్గించడం ఈ చొరవ యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యం. ఈ బహుళ-మంత్రిత్వ కార్యక్రమం 2022 నాటికి పోషకాహార లోపాన్ని నిర్మూలించే లక్ష్యంతో, కుంగిపోవడం, రక్తహీనత, పోషకాహార లోపం మరియు తక్కువ బరువుతో జననాలను తగ్గించడానికి నిర్దిష్ట లక్ష్యాలను నిర్దేశించింది.

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023, పోషకాహార ఫలితాలను మెరుగుపరచడానికి భారతదేశం యొక్క ప్రధాన ప్రయత్నంగా నిలుస్తుంది, ఇది సాంకేతికత యొక్క శక్తిని మరియు అంతర్-శాఖాపరమైన సహకారాన్ని ఉపయోగిస్తుంది. ప్రోగ్రామ్ పేరు నుండి ఉద్భవించిన “పోషణ్” అనేది “ప్రధానమంత్రి యొక్క సంపూర్ణ పోషకాహార పథకం” యొక్క సంక్షిప్త నామాన్ని సూచిస్తుంది. పోషకాహార లోపానికి సంబంధించిన వివిధ కార్యక్రమాలను క్రమబద్ధీకరించడం మరియు ఐసిటి ఆధారిత రియల్ టైమ్ మానిటరింగ్ సిస్టమ్ ద్వారా సమన్వయాన్ని ప్రోత్సహించడం పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం. పటిష్ఠమైన స్కీమ్ కన్వర్జెన్స్ కు ఇది గణనీయమైన ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది మరియు సమర్థవంతంగా అమలు చేయడానికి రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు ప్రోత్సాహకాలను అందిస్తుంది.

పోషన్ అభియాన్, నేషనల్ న్యూట్రిషన్ మిషన్ (NNM)

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023: ఈ లక్ష్యాలు పోషకాహార లోపం యొక్క ప్రధాన సూచికలను తగ్గించడం మరియు భారతదేశంలో పిల్లలు, మహిళలు మరియు కౌమారదశలో ఉన్న బాలికల మొత్తం పోషకాహార స్థితిని మెరుగుపరచడం అనే మిషన్ లక్ష్యానికి అనుగుణంగా ఉన్నాయి. ఈ ప్రత్యేక లక్ష్యాలను ఏర్పరచడం ద్వారా, రక్తహీనత, తక్కువ జనన బరువు, కుంగిపోవడం మరియు పోషకాహార లోపం వంటి సమస్యలపై పోరాటంలో అభివృద్ధిని పర్యవేక్షించాలని మరియు అంచనా వేయాలని NNM భావిస్తోంది, చివరికి సాధారణ ప్రజల ఆరోగ్యం మరియు శ్రేయస్సును పెంపొందించే లక్ష్యంతో పని చేస్తుంది.

• కుంగుబాటును ఏటా 2 శాతం తగ్గించాలి.
• పోషకాహార లోపాన్ని ఏటా 2% తగ్గించాలి.
• రక్తహీనతను ఏటా 3 శాతం తగ్గించాలి.
• తక్కువ జనన బరువును సంవత్సరానికి 2% తగ్గించాలి.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

పోషన్ అభియాన్ మిషన్ 2023 యొక్క లక్షణాలు

• వ్యవధి మరియు బడ్జెట్: ఈ పథకం రూ. 1.31 ట్రిలియన్ల బడ్జెట్‌తో 2021-22 నుండి 2025-26 వరకు ఐదు సంవత్సరాల పాటు అమలు చేయబడుతుంది. ఆహార ధాన్యాలు, రవాణా మరియు నిర్వహణ ఖర్చులను కేంద్ర ప్రభుత్వం భరిస్తుంది, అయితే వంట ఖర్చులు మరియు కుక్‌లు మరియు కార్మికులకు చెల్లింపులు రాష్ట్రాలతో 60:40 నిష్పత్తిలో పంచుకోబడతాయి.
• కవరేజ్: పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2.0 దేశవ్యాప్తంగా 11.20 లక్షల పాఠశాలల్లో చదువుతున్న సుమారు 11.80 కోట్ల మంది పిల్లలకు ప్రయోజనం చేకూర్చాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇది ప్రభుత్వ మరియు ప్రభుత్వ-ఎయిడెడ్ పాఠశాలల్లో 1 నుండి 8 తరగతుల వారికి అదనంగా బాల్వాటికాస్‌లోని (ప్రీ ప్రైమరీ విద్యార్థులు) పిల్లలకు మధ్యాహ్న భోజనాన్ని విస్తరిస్తుంది. ఈ విస్తరణ జాతీయ విద్యా విధానం 2020 యొక్క సిఫార్సులకు అనుగుణంగా ఉంటుంది.
• స్థానికుల కోసం స్వరం: ఈ పథకంలో స్థానిక సంఘాలను నిమగ్నం చేయడం ద్వారా స్వయం-విశ్వాసాన్ని (ఆత్మనిర్భర్ భారత్) ప్రోత్సహించడానికి మరియు “స్థానికుల కోసం స్వరం” చొరవకు మద్దతు ఇవ్వడానికి రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంస్థలు (FPOలు) మరియు మహిళా స్వయం సహాయక బృందాలు (SHGs) భాగస్వామ్యం ఉంటుంది.
• సామాజిక తనిఖీ: మిషన్‌ను సమర్థవంతంగా అమలు చేయడానికి, ప్రతి జిల్లాలోని ప్రతి పాఠశాలలో తప్పనిసరిగా సామాజిక తనిఖీలు నిర్వహించబడతాయి. విశ్వవిద్యాలయం మరియు కళాశాల విద్యార్థులు క్షేత్ర సందర్శనల ద్వారా అమలును పర్యవేక్షించడంలో పాల్గొంటారు.
• న్యూట్రిషనల్ గార్డెన్: విద్యార్థులకు అదనపు సూక్ష్మపోషకాలను అందించే న్యూట్రిషన్ గార్డెన్‌లను అభివృద్ధి చేయడానికి పాఠశాలలను ప్రోత్సహించారు. స్థానికంగా లభించే కూరగాయల ఆధారంగా వంటల పోటీలు మరియు మెనూ డిజైన్లను ప్రచారం చేస్తారు.
• సప్లిమెంటరీ న్యూట్రిషన్: రక్తహీనత ఎక్కువగా ఉన్న రాష్ట్రాలు లేదా జిల్లాలు అనుబంధ అంశాలను చేర్చడానికి సౌలభ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వ అనుమతితో స్థానిక కూరగాయలు, పాలు లేదా పండ్లను చేర్చవచ్చు.
• తిథి భోజనం: తిథి భోజనం అనే భావన ప్రైవేట్ పాఠశాలల విద్యార్థులను కనీసం నెలకు ఒకసారైనా అట్టడుగు వర్గాల పిల్లలతో స్వచ్ఛందంగా భోజనం చేయమని ప్రోత్సహిస్తుంది. ఈ కమ్యూనిటీ పార్టిసిపేషన్ ప్రోగ్రామ్ పండుగలు లేదా ప్రత్యేక సందర్భాలలో పిల్లలకు ప్రత్యేక ఆహారాన్ని అందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
• పోషకాహార నిపుణుడు: ప్రతి పాఠశాల ఇతర ఆరోగ్య సూచికలతో పాటు బాడీ మాస్ ఇండెక్స్ (BMI), బరువు మరియు హిమోగ్లోబిన్ స్థాయిలను కొలవడం వంటి సాధారణ తనిఖీలను నిర్వహించడానికి ఒక పోషకాహార నిపుణుడిని నియమిస్తుంది.
• పోషన్ ట్రాకర్ యాప్: పారదర్శకతను పెంపొందించడానికి, పోషకాహార పంపిణీ సేవలను బలోపేతం చేయడానికి దీనిని ప్రారంభించారు. ఇది అంగన్‌వాడీ కేంద్రాలు (AWCలు), అంగన్‌వాడీ కార్యకర్తలు (AWWలు), మరియు లబ్ధిదారుల యొక్క నిజ-సమయ పర్యవేక్షణ మరియు ట్రాకింగ్‌ను అనుమతిస్తుంది, మిషన్ యొక్క సమర్థవంతమైన అమలును నిర్ధారిస్తుంది.

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023 యొక్క 5 స్తంభాలు

• పోషన్ అబయాన్ ICDS-కామన్ అప్లికేషన్ సాఫ్ట్‌వేర్ (CAS): అంగన్‌వాడీలలో సేవలను అందించడంలో మరియు కార్యక్రమాలను పర్యవేక్షించడంలో ఫీల్డ్ సిబ్బందికి సహాయం చేయడానికి, పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023 ICDS-CAS అనే మొబైల్ యాప్‌ని ఉపయోగిస్తుంది. ప్రత్యేక కాల్ సెంటర్ ద్వారా, ఈ సాంకేతికతతో నడిచే వ్యూహం సామర్థ్యాన్ని పెంచుతుంది మరియు పౌరుల ప్రమేయాన్ని సులభతరం చేస్తుంది.
• కన్వర్జెన్స్ యాక్షన్ ప్లానింగ్: రాష్ట్రం, జిల్లా మరియు బ్లాక్ స్థాయిలలో, ఈ స్తంభం కన్వర్జెన్స్ న్యూట్రిషన్ యాక్షన్ ప్లాన్‌ను రూపొందించడం మరియు అమలు చేయడంపై దృష్టి పెడుతుంది. పోషకాహార సమస్యలను సమగ్రంగా పరిష్కరించడానికి, ఇది నీరు మరియు పారిశుధ్యం, గ్రామీణాభివృద్ధి, ఆరోగ్యం మరియు కుటుంబ సంక్షేమం మరియు విద్యతో సహా అనేక మంత్రిత్వ శాఖల మధ్య సమన్వయం మరియు సహకారాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది.
• పోషణ్ అభియాన్ ICDS అధికారులు మరియు ఉద్యోగుల సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే అభ్యాస విధానం (ILA): ప్రస్తుత సూపర్‌వైజర్ సమావేశాల ద్వారా, అంగన్‌వాడీ ఉద్యోగులు మరియు అధికారుల సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే కార్యక్రమాలకు మిషన్ ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. ఈ వ్యూహం ద్వారా నాణ్యమైన సేవలను అందించే వారి సామర్థ్యం మెరుగుపడింది.
• జాన్ ఆందోళన్ (బిహేవియర్ చేంజ్ కమ్యూనికేషన్ మరియు కమ్యూనిటీ మొబిలైజేషన్): ఇది ప్రవర్తన మార్పు కమ్యూనికేషన్ మరియు కమ్యూనిటీ సమీకరణ ఎంత కీలకమైనదో నొక్కి చెబుతుంది. ఇది ప్రినేటల్ కేర్, బ్రెస్ట్ ఫీడింగ్, కాంప్లిమెంటరీ ఫీడింగ్, ఇమ్యునైజేషన్, పరిశుభ్రత పద్ధతులు మరియు మరిన్ని వంటి ముఖ్యమైన పోషకాహార విషయాలపై అవగాహన పెంచడానికి పబ్లిక్ రిలేషన్స్ ప్రయత్నాలు మరియు పొరుగు-ఆధారిత ప్రోగ్రామ్‌లను కలిగి ఉంటుంది. ప్రభుత్వ సంస్థలు, పంచాయతీ రాజ్ సంస్థలు మరియు స్వయం సహాయక సంస్థలతో సహా అనేక పార్టీలు ఈ కార్యకలాపాలలో చురుకుగా పాల్గొంటున్నాయి.
• పనితీరు ప్రోత్సాహకాలు: సామర్థ్య పెంపుపై దృష్టి సారించడంతో పాటు, సర్వీస్ డెలివరీని మెరుగుపరచడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను కూడా మిషన్ హైలైట్ చేస్తుంది. విజయవంతమైన పోషకాహార జోక్యం డెలివరీని ప్రోత్సహించడానికి మరియు గుర్తించడానికి, పనితీరు ప్రోత్సాహకాలు సృష్టించబడ్డాయి. ఈ ఫీచర్ ఎక్కువ ఫలితాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి వాటాదారులను ప్రేరేపిస్తుంది మరియు ప్రోత్సహిస్తుంది.

జాతీయ పోషకాహార మిషన్ – పోషన్ మాహ్

• పోషన్ అభియాన్ 2021 యొక్క పోషన్ మాహ్ సెప్టెంబర్‌లో జరుపుకున్నారు.
• పౌష్టికాహార ప్రాముఖ్యతపై ప్రజల్లో అవగాహన కల్పించడమే ప్రధాన ఉద్దేశం.
• పోషన్ మాహ్ యొక్క దృష్టి సామాజిక మరియు ప్రవర్తనా మార్పు మరియు కమ్యూనికేషన్‌పై ఉంది.
• దృఢమైన సంభాషణ ద్వారా పోషకాహార ప్రాముఖ్యత గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడం ఈ కార్యక్రమం లక్ష్యం.
• పోషన్ మాహ్ సమయంలో కవర్ చేయబడిన ముఖ్య రంగాలలో ప్రసవానంతర సంరక్షణ, సరైన తల్లిపాలు, రక్తహీనత, పెరుగుదల పర్యవేక్షణ, బాలికల విద్య, ఆహారం, పరిశుభ్రత, పారిశుధ్యం మరియు ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం ఉన్నాయి.
• పోషణ్ అభియాన్ కింద పోషణ్ మా అమలు కోసం 120 మిలియన్లకు పైగా మహిళలు, 60 మిలియన్ల మంది పురుషులు మరియు 130 మిలియన్ల మంది పిల్లలను సంప్రదించారు.
• పోషణ్‌మాహ్ కేవలం 30 రోజుల్లోనే 30 కోట్ల మందికి పైగా చేరువైంది.

పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ 2023 యొక్క ప్రాముఖ్యత

• పోషణ్ అభియాన్ శిశువులు, కాబోయే తల్లులు మరియు బాలింతలకు సరైన పోషకాహారాన్ని అందించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.
• ఇది భారతీయ యువతలో సూక్ష్మపోషకాలు మరియు పోషకాహార లోపం సమస్యలను తొలగించడంలో సహాయపడుతుంది.
• ఈ ప్రణాళిక అన్ని రకాల పేదరికం మరియు ఆకలిని నిర్మూలించడం మరియు మొత్తం శ్రేయస్సును ప్రోత్సహించడం వంటి స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా ఉంది.
• పోషణ్ అభియాన్ మిషన్ ఆధారిత సంస్థ పోషకాహార లోపం సమస్యను సమగ్రంగా పరిష్కరించడానికి కట్టుబడి ఉంది.
  ఇది దేశవ్యాప్తంగా పోషకాహార లోపం సమస్యపై అవగాహన కల్పిస్తుంది మరియు పరిష్కారాన్ని కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.

పోషన్ అభియాన్ ICDS

ICDS-కామన్ అప్లికేషన్ సాఫ్ట్‌వేర్ (CAS) POSHAN అభియాన్ చొరవలో కీలకమైన భాగం. ఈ కార్యక్రమం అంగన్‌వాడీ వర్కర్లు మరియు లేడీ సూపర్‌వైజర్‌లను కామన్ అప్లికేషన్ సాఫ్ట్‌వేర్‌తో ముందే ఇన్‌స్టాల్ చేసిన స్మార్ట్‌ఫోన్‌లు/టాబ్లెట్‌లతో సన్నద్ధం చేస్తుంది. ఈ సాఫ్ట్‌వేర్ ఫ్రంట్‌లైన్ ఫంక్షనరీల ద్వారా డేటాను సమర్ధవంతంగా సంగ్రహించడాన్ని సులభతరం చేస్తుంది మరియు సమగ్రమైన ఆరు-స్థాయి డాష్‌బోర్డ్ పటిష్టమైన పర్యవేక్షణ మరియు జోక్య యంత్రాంగాన్ని నిర్ధారిస్తుంది.

ICDS-CAS అమలుతో, సుమారు 8.2 కిలోల పేపర్ రిజిస్టర్‌ల స్థానంలో తేలికపాటి 173 గ్రాముల స్మార్ట్‌ఫోన్ వచ్చింది. ఈ వినూత్న సాంకేతికత మొబైల్ అప్లికేషన్‌లోని గ్రోత్ చార్ట్‌ల యొక్క ఆటోమేటిక్ ప్లాటింగ్ ద్వారా పిల్లలలో పెరుగుదల పర్యవేక్షణ యొక్క కీలకమైన పనిని అనుమతిస్తుంది. ఇది స్వయంచాలకంగా టాస్క్ జాబితాలు మరియు గృహ సందర్శన షెడ్యూల్‌లను రూపొందించడం ద్వారా కార్యకలాపాలను మరింత క్రమబద్ధీకరిస్తుంది, AWWలు లబ్ధిదారులకు ప్రభావవంతంగా ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి అనుమతిస్తుంది.

Sharing is caring!