మూడవ శతాబ్దం BCEలో మౌర్య సామ్రాజ్యం క్షీణించిన తర్వాత భారతదేశంలో హస్తకళా నైపుణ్యం క్షీణించింది. అయితే, 1వ శతాబ్దం BCE నుండి 3వ శతాబ్దం CE వరకు, మౌర్యుల అనంతర కాలంగా సూచించబడుతుంది, ఈ కాలం లో కొన్ని కొత్త హస్తకళలు ఉద్భవించాయి. ఈ కధనం లో మేము మౌర్యుల అనంతర కాలపు హస్తకళలు మరియు ముఖ్యమైన అంశాల గురించి వివరించాము. మౌర్యుల అనంతర కాలం నాటి హస్తకళలు గురుంచి తెలుసుకోవడానికి ఈ కధనాన్ని చదవండి.
మౌర్యుల అనంతర కాలం నాటి హస్తకళలు
మౌర్యుల అనంతర కాలంలో కళలు మరియు కళలకు పోషకులైన శాతవాహనులు, కుషాణులు మరియు గుప్తుల పెరుగుదల కనిపించింది. శాతవాహనులు మరియు కుషానులు భారతీయ హస్తకళలకు హెలెనిస్టిక్ మరియు రోమన్ ప్రభావాలను తీసుకువచ్చారు. గ్రీకో-రోమన్ సంప్రదాయం ద్వారా ప్రభావితమైన అలంకరణ ప్రయోజనాల కోసం దంతాలు మరియు ఎముకలను ఉపయోగించడంలో ఈ ప్రభావాలను చూడవచ్చు.
గుప్తుల యుగం భారతీయ హస్త కళలకు స్వర్ణయుగంగా గుర్తించబడింది. ఈ కాలంలోని కళాకారులు అత్యంత నైపుణ్యం కలిగిన కళాకారులు. గుప్త పాలకులు కళ మరియు వాస్తుశిల్పం యొక్క పోషకులు మరియు వారి ప్రోత్సాహం కొత్త శైలులు మరియు సాంకేతికతలను అభివృద్ధి చేయడానికి దారితీసింది. ఈ కాలంలో శిల్ప కళ అభివృద్ధి చెందింది మరియు గుప్త కళాకారులు దేవుళ్ళ మరియు దేవతల శిల్పాలను అత్యంత వాస్తవికంగా రూపొందించారు.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
మౌర్యుల అనంతర కాలం నాటి హస్తకళలు – అభివృద్ధి
- మౌర్యుల అనంతర కాలంలో కూడా లోహపు పనిలో కొత్త పద్ధతులు అభివృద్ధి చెందాయి. కుషానులు లోహ పరిశ్రమను భారతదేశానికి పరిచయం చేశారు మరియు గుప్తుల కాలంలో ఈ పరిశ్రమ అభివృద్ధి చెందింది. గుప్త కళాకారులు బంగారు మరియు వెండి నగలు మరియు పాత్రలను తయారు చేశారు.
- మౌర్య అనంతర హస్తకళలలో వస్త్రాలు కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాయి. ఈ కాలంలో కొత్త నేత పద్ధతులు ఉద్భవించాయి మరియు పత్తి మరియు పట్టు వస్త్రాలు ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఈ కాలంలో సహజ రంగుల వాడకం కూడా ప్రాచుర్యం పొందింది మరియు చేతివృత్తులవారు అందమైన డిజైన్లను రూపొందించడానికి వివిధ రంగులను ఉపయోగించారు.
- మౌర్యుల అనంతర కాలం భారతదేశంలో కొత్త క్రాఫ్ట్ సంప్రదాయాల ఆవిర్భావం ద్వారా గుర్తించబడింది. ఈ కాలంలో కళలు మరియు కళలకు పోషకులైన శాతవాహనులు, కుషాణులు మరియు గుప్తుల పెరుగుదల కనిపించింది. ఈ కాలంలో భారతీయ హస్తకళాకారులు అత్యంత నైపుణ్యం కలిగినవారు మరియు వివిధ మాధ్యమాలలో అద్భుతమైన కళాఖండాలను రూపొందించారు.
మౌర్యుల అనంతర కాలం నాటి హస్తకళలు – ముఖ్యమైన అంశాలు
శాకాలు, శాతవాహనులు మరియు కుషాణుల యుగం (200 BCE – 200 CE), ప్రాచీన భారతదేశంలో వాణిజ్యం మరియు హస్త కళలలో అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన కాలం.
- మిలిందా పన్హో పుస్తకంలో సుమారు 75 వృత్తులను ప్రస్తావిస్తుంది, వాటిలో 60 వివిధ రకాల చేతిపనులకు సంబంధించినవి.
- హస్తకళాకారులు ఎక్కువగా సాహిత్య గ్రంథాలలో పట్టణాలతో సంబంధం కలిగి ఉంటారు, కానీ కొన్ని త్రవ్వకాల్లో వారు గ్రామాలలో కూడా నివసించినట్లు చూపుతున్నారు.
- బంగారం, సీసం, వెండి, తగరం, ఇత్తడి, రాగి, ఇనుము మరియు అన్నీ రకాల లోహాలు మరియు విలువైన రాళ్ళతో ఆభరణాలు చేసేవారు.
- కుషాణ కాలపు ప్రదేశాల నుండి వెలికితీసిన కుండలు, టెర్రకోట వస్తువులు, లోహం, రాయి, దంతాలు మరియు ఎముకలు, ఫలకాలు మరియు శిల్ప ముక్కలు, పూసలు మరియు ఇతర కళాఖండాలు కుమ్మరులు, స్మిత్లు, శిల్పులు, నేత కార్మికులు మరియు పోల్చదగిన ఇతర కళల సమూహాల ఉనికిని చూపుతాయి.
- కుషాణ యుగంలో, దంతాలు మరియు ఎముకలు చెక్కడం కూడా అభివృద్ధి చెందింది.
మరింత చదవండి: | |
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |