మౌర్యుల అనంతర కాలం నాణేలు
మౌర్య సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నం తర్వాత భారతదేశంలో నాణేల ఉత్పత్తి కాలాన్ని మౌర్య అనంతర నాణేలు సూచిస్తాయి. 185 BCEలో జరిగిన తిరుగుబాటు తరువాత మౌర్య అధికారం ముగిసింది, తరువాత సుంగా, ఇండో గీక్స్ , శాతవాహన, కుషాన వంటి వివిధ సామ్రాజ్యాలు అధికారంలోకి వచ్చాయి. మౌర్యులు, తమ కాలం లో ఒక సాధారణ నాణేలను ప్రవేశపెట్టారు, ఐదు గుర్తుల పంచ్ నాణేలను గుర్తించారు. మౌర్య సామ్రాజ్యం పతనంతో తరువాత కాలం నాణేలకు సంబంధించిన విషయాలలో చాలా మార్పులకు గురైంది. ఈ కథనం మౌర్యుల అనంతర కాలపు నాణేలను మీకు వివరిస్తుంది
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
Punch – Marked Coins | పంచ్-మార్క్ చేయబడిన నాణేలు
మౌర్య సామ్రాజ్యం పతనానికి ముందు, నాణేల యొక్క ప్రధాన రకం పంచ్-మార్క్ నాణేలు. వెండి లేదా వెండి మిశ్రమాల షీట్ను తయారు చేసిన తర్వాత, నాణేలు సరైన బరువుకు కత్తిరించబడతాయి, ఆపై చిన్న పంచ్-డైస్ల ద్వారా ఆకట్టుకున్నాయి. సాధారణంగా ఒక నాణేలపై 5 నుండి 10 పంచ్ డైలు ఆకట్టుకుంటాయి. పంచ్-మార్క్ నాణేలు దక్షిణాదిలో మరో మూడు శతాబ్దాల పాటు ఉపయోగించడం కొనసాగింది, మౌర్య సామ్రాజ్యం పతనం ఈ నాణేలు అదృశ్యమయ్యాయి.
Shunga Coins | సుంగ నాణేలు
- మౌర్యుల తరువాత సుంగ లు అధికారం లోకి వచ్చారు. సుంగా కాలం లో నాణేల లోహం అసాధారణమైనది మరియు అవి పుష్యమిత్ర సుంగ చేత ముద్రించబడ్డాయి. అతని వారసులు పంచ్ గుర్తు ఉన్న రాగి నాణేలను ముద్రించారు.
- పంచ్ గుర్తులు ఉన్న నాణేలు ఒక అంగుళం వ్యాసం కలిగిన ఫ్లాట్ బోర్డ్ ముక్కలు. నాణేనికి ఒకవైపు నాలుగైదు చక్కనైన చిహ్నాలు ఉండగా, మరోవైపు ఖాళీగా ఉన్నాయి.
- రాగి కరెన్సీ యొక్క మూడవ రూపం దానిపై ఒకటి లేదా రెండు చిహ్నాలను కలిగి ఉంది మరియు కొన్ని రాగి పంచ్ గుర్తు ఉన్న నాణేలు మౌర్యన్ వెండి పంచ్ గుర్తు ఉన్న నాణేల వలె కనిపిస్తాయి.
Coins of the Indo-Greeks | ఇండో-గ్రీకుల నాణేలు
- ఇండో-గ్రీకులు కాలంలో నాణేల ముద్రణా మరింత మెరుగుపెట్టిన పద్ధతిలో జరిగినందున, ఇండో-గ్రీక్ నాణేల పద్ధతి కీలకంగా మారింది.
- నాణేలు, సాధారణంగా వెండితో కూడి ఉంటాయి మరియు సాధారణంగా గుండ్రంగా ఉంటాయి. కొన్ని దీర్ఘ చతురస్రాకారంలో ఉండేవి. ఇండో-గ్రీకులు కాలంలో నాణేల మీద రాజు పేరు మరియు పురాణాలను చిత్రీకరించారు.
- ఇండో-గ్రీకులు కాలంలో నాణేలపై ఉన్న భాషలు ప్రాకృతం, ఎక్కువగా ఖరోస్తీ లిపిలో చెక్కబడ్డాయి.
- భారతదేశంలోని గ్రీకు పాలకుల నాణేలు ద్విభాషావి, ముందు భాగం గ్రీకులో మరియు వెనుక భాగం పాలిలో (ఖరోస్తీ లిపిలో) వ్రాయబడ్డాయి.
- తరువాత, ఇండో-గ్రీక్ కుషాన్ పాలకులు నాణేలపై చిత్రపట తలలను చెక్కే గ్రీకు సంప్రదాయాన్ని భారతదేశానికి పరిచయం చేశారు.
Shathavahana Coins | శాతవాహనుల నాణేలు
- శాతవాహనుల నాణేలు వారి కాలక్రమం, భాష మరియు ముఖ లక్షణాలు (గిరజాల జుట్టు, పొడవాటి చెవులు మరియు బలమైన పెదవులు) గురించి సమాచారాన్ని వెల్లడిస్తాయి.
- ఏనుగులు, సింహాలు, గుర్రాలు మరియు చైత్యాలు (స్థూపాలు)చిత్రాలు నాణేలపై ముద్రించారు. “ఉజ్జయిని చిహ్నం” చివరిలో నాలుగు వృత్తాలు కలిగి ఉంటుంది.
- తరువాత, 1వ లేదా 2వ శతాబ్దం CEలో రాజు గౌతమీపుత్ర శాతకర్ణితో ప్రారంభించి, శాతవాహనులు తమ పాలకుల చిత్రాలతో వారి స్వంత నాణేలను విడుదల చేసిన మొదటి పాలకులలో ఒకరు అయ్యారు,
- గౌతమీపుత్ర శాతకర్ణి తరువాత, వెండి నాణేలు, వీటిలో ఎక్కువ భాగం రాజుల చిత్రాలను కలిగి ఉంటాయి.
- అందం మరియు కళాత్మక విలువ లేకపోయినా, శాతవాహనుల నాణేలు శాతవాహనుల రాజవంశ చరిత్ర గురించి జ్ఞానానికి అవసరమైన మూలం.
Khushana Coins | కుషానుల నాణేలు
- ఉత్తర భారత మరియు మధ్య ఆసియా కుషాన్ సామ్రాజ్యం (సుమారు 30–375 CE) కాలంలో ఎక్కువగా గ్రాముల బంగారు నాణేలు ఉపయోగించేవారు.
- కుషాణుల కాలం లో వెండి నాణేలు తక్కువగా ముద్రించబడ్డాయి, అయితే తరువాతి శతాబ్దాలలో బంగారం వెండితో క్షీణించింది.
- కుషాన్ నాణేలు సాధారణంగా గ్రీకు, మెసొపొటేమియన్, జొరాస్ట్రియన్ మరియు భారతీయ పురాణాల నుండి తీసుకోబడిన ఐకానోగ్రాఫిక్ రూపాలను చిత్రీకరించాయి.
- నాణేల నమూనాలు ప్రధానంగా హెలెనిస్టిక్ రకాల చిత్రాలను ఉపయోగిస్తాయి, ఒక వైపు దేవత మరియు మరొక వైపు చక్రవర్తి ఉంటుంది మరియు సాధారణంగా హెలెనిస్టిక్ చిత్రాలను ఉపయోగించడంలో మునుపటి గ్రీకో-బాక్ట్రియన్ పాలకుల శైలులను అనుసరిస్తుంది.
- ప్రారంభ కుషాన్ చక్రవర్తులు గుప్త నాణేల కంటే ఎక్కువ బంగారాన్ని కలిగి ఉన్న బంగారు నాణేలను గణనీయమైన పరిమాణంలో విడుదల చేశారు.
మరింత చదవండి: | |
తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |