ప్రభుత్వ వ్యయం రెండు కీలక భాగాలను కలిగి ఉంటుంది- రెవెన్యూ వ్యయంమరియు మూలధన వ్యయం.
రెవెన్యూ వ్యయం అనేది భౌతిక లేదా ఆర్థిక ఆస్తుల సృష్టికి నేరుగా దారితీయని వ్యయాన్ని సూచిస్తుంది. ఇందులో ప్రభుత్వ శాఖల రోజువారీ కార్యకలాపాల ఖర్చులు, వివిధ సేవలను అందించడం, ప్రభుత్వ రుణంపై వడ్డీ చెల్లింపులు మరియు వివిధ సంస్థలకు గ్రాంట్లు ఉంటాయి.
భూమి, భవనాలు, యంత్రాలు మరియు షేర్లలో పెట్టుబడి వంటి దీర్ఘకాలిక ఆస్తులపై ప్రభుత్వ పెట్టుబడులను మూలధన వ్యయంగా పరిగణిస్తారు. అదనంగా, ఇది ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు మరియు ఇతర సంస్థలకు అందించిన రుణాలు మరియు అడ్వాన్స్ లను కలిగి ఉంటుంది, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి మరియు ఆర్థిక వృద్ధిని ప్రోత్సహిస్తుంది.
ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజనకు ముందు, 1956-57 ఆర్ధిక సంవత్సరం నుండి 2013-14 ఆర్ధిక సంవత్సరం వరకు, సమైక్య రాష్ట్ర వ్యయంలో తెలంగాణ వాటా రూ.33 కోట్ల నుంచి రూ.56,947 కోట్లకు పెరిగింది. ఇది 57 సంవత్సరాల కాలంలో అసాధారణ పెరుగుదల, దీనిలో మొత్తం వార్షిక వ్యయం సగటు రేటు 14.9% గా పెరిగింది. ఈ కాలంలో రాష్ట్రంలో మొత్తం రెవెన్యూ రాబడులు కూడా 14.9% వృద్ధి చెందడం గమనార్హం.
తెలంగాణ రాష్ట్ర బడ్జెట్ అంచనాలు-వాస్తవ వ్యయం
1956-57 నుండి 2013-14 వరకు ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ మొత్తం వ్యయం మరియు తెలంగాణ వాటా
| Year | Combined State Total Expenditure | Telangana share (41.68%) |
| 1956-57 | 79 | 33 |
| 1957-58 | 129 | 54 |
| 1958-59 | 121 | 50 |
| 1959-60 | 164 | 68 |
| 1960-61 | 182 | 76 |
| 1961-62 | 195 | 81 |
| 1962-63 | 187 | 78 |
| 1963-64 | 2556 | 107 |
| 1964-65 | 248 | 103 |
| 1965-66 | 328 | 137 |
| 1966-67 | 487 | 203 |
| 1967-68 | 380 | 158 |
| 1968-69 | 392 | 164 |
| 1969-70 | 584 | 244 |
| 2001-02 | 31,074 | 12,952 |
| 2002-03 | 34,373 | 14,326 |
| 2003-04 | 40,120 | 16,722 |
| 2004-05 | 47,153 | 19,653 |
| 2010-11 | 1,00,636 | 41,945 |
| 2011-12 | 1,15,882 | 48,299 |
| 2012-13 | 1,29,441 | 53,951 |
| 2013-14 | 1,36,629 | 56,947 |
ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని తెలంగాణా ప్రాంతంలో 1956-57 ఆర్థిక సంవత్సరం నుండి 2013-14 ఆర్థిక సంవత్సరం వరకు చేసిన వ్యయం ₹4,98,053 కోట్లు.
Adda247 APP
తెలంగాణ లో జరిగిన అభివృద్ధి
- ఈ నిధులతో, ఔటర్ రింగ్ రోడ్ మరియు రాజీవ్ గాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం వంటి మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులతో పాటు నాగార్జున సాగర్, జూరాల, కోయిలసాగర్, దేవాదుల, శ్రీరామ్ సాగర్ మరియు కడెం వంటి కీలకమైన నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులతో సహా తెలంగాణలో అనేక కీలక ఆస్తులు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.
- ముఖ్యంగా, హైదరాబాద్ నగరానికి మంజీర, కృష్ణా మరియు గోదావరి నదుల నుండి వివిధ దశలలో (ఫేజ్ I, ఫేజ్II మరియు ఫేజ్ III) బహుళ తాగునీటి కార్యక్రమాలు విజయవంతంగా అమలు చేయబడ్డాయి.
- అదనంగా, IIIT వంటి ముఖ్యమైన విద్యాసంస్థలు, వివిధ జిల్లాల్లోని విశ్వవిద్యాలయాలు, వైద్య కళాశాలలు మరియు NIMS, RIMS, గాంధీ హాస్పిటల్, MGM మరియు KMC వంటి ఆసుపత్రులు స్థాపించబడ్డాయి మరియు అమలు చేయబడ్డాయి.
- అదనంగా, రాష్ట్ర అభివృద్ధికి తోడ్పడటానికి రోడ్లు, భవనాలు, కాలువలు మరియు విద్యుత్ లైన్లు వంటి విస్తృతమైన మౌలిక సదుపాయాల కల్పన చేయబడింది.
- ఇంకా, DRDO, NFC, మిధాని, DRDL మరియు BDL వంటి ప్రధాన రక్షణ సంస్థల స్థాపన, భారతదేశంలో గుర్తించదగిన రక్షణ కేంద్రంగా తెలంగాణ స్థితిని పటిష్టం చేయడంలో గణనీయంగా దోహదపడింది.
- ఈ రక్షణ సంస్థలు అనేక చిన్న మరియు మధ్య తరహా అనుబంధ యూనిట్ల స్థాపనకు కూడా దారితీశాయి, ఈ రోజు దేశంలోనే ప్రముఖ రక్షణ కేంద్రంగా నిలుస్తున్న హైదరాబాద్లో డిఫెన్స్ క్లస్టర్ అభివృద్ధికి దోహదపడింది.
- ఇదే సమయంలో BHEL, ECIL, CPRI మరియు IDPL వంటి అనేక ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలు స్థాపించబడ్డాయి. ముఖ్యంగా, IDPL ఔషధ పరిశ్రమలకు కేంద్రబిందువుగా మరియు ఉత్ప్రేరకం వలె కీలక పాత్ర పోషించింది, రెడ్డి ల్యాబ్స్, GSK, మైలాన్, భారత్, బయోటెక్, హెటెరో మరియు అరబిందో వంటి ఫార్మాస్యూటికల్ మరియు బయోటెక్ కంపెనీలకు హైదరాబాద్, ప్రధాన కేంద్రంగా ఆవిర్భవించడంలో దోహదపడింది.
- CCMB, HCU, IICT, NGRI, ICRISAT, NARM, NIN, EFLU మరియు ఇతర ప్రతిష్టాత్మక సంస్థలను నిర్వహిస్తూ, హైదరాబాద్ కూడా ఒక ముఖ్యమైన పరిశోధనా కేంద్రంగా స్థిరపడింది.
- ఇంకా, NPA, NISA, హకీంపేట్ ఎయిర్ ఫోర్స్ ట్రైనింగ్ స్కూల్, NISIET మరియు ఇతర అనేక భారత ప్రభుత్వ శిక్షణా సంస్థలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.
- ఈ సంస్థలు కేంద్ర ప్రభుత్వం లేదా ప్రైవేట్ రంగం ద్వారా స్థాపించబడినప్పటికీ, అప్పటి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు భూమి, ఇతర అవసరమైన సౌకర్యాలు మరియు తగిన ప్రోత్సాహకాలను అందించడం ద్వారా వాటి స్థాపన మరియు వృద్ధికి గణనీయంగా తోడ్పాటును అందించడం జరిగింది.
- పైన పేర్కొనబడిన ఆస్తులన్నీ పొదుపుగా మరియు ఆర్థికంగా వివేకంతో సృష్టించబడ్డాయి. 1956 నుండి 2014 వరకు ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ ను పరిపాలించిన పదహారు మంది ముఖ్యమంత్రుల కాలంలో, తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడే సమయానికి ఉన్న అప్పు కేవలం ₹72,658 కోట్లు మాత్రమే.
- 2023-24 ఆర్ధిక సంవత్సరంలో రాష్ట్ర రుణం ₹3,89,673 కోట్లకు చేరుతుందని అంచనా వేయబడింది మరియు ప్రభుత్వం హామీ ఇచ్చిన SPVల రుణాన్ని కూడా పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, వాస్తవ రుణం ₹5,16,881 కోట్లు అవుతుంది. ఇంకా, ప్రభుత్వం హామీ ఇచ్చిన రుణాలను కూడా కలుపుకుంటే, మొత్తం రుణభారం ₹6,12,343 కోట్లకు చేరుతుంది.
గత పదేళ్లలో చేసిన రుణాలకు అనుగుణంగా ప్రత్యక్షమైన మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించబడలేవు. తద్వారా రుణభారం విపరీతంగా పెరిగినప్పటికీ చెప్పుకోదగిన మౌలిక సదుపాయాల కల్పన జరుగకపోవడం అందోళనకరం.
Important Topics in Telangana State Finance White Paper
Resources spent in the Telangana Region in United Andhra Pradesh, Download PDF
| మరింత చదవండి | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| Adda247 తెలుగు APP | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| Adda247 తెలుగు Youtube Official Channel | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
