ఘన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ
ఘన వ్యర్థాలు అంటే ఏదైనా చెత్త లేదా మురుగునీటి శుద్ధి కర్మాగారం, నీటి సరఫరా ట్రీట్‌మెంట్ ప్లాంట్ లేదా వాయు కాలుష్య నియంత్రణ సదుపాయం మరియు పారిశ్రామిక, వాణిజ్య, మైనింగ్ మరియు వ్యవసాయ కార్యకలాపాలు మరియు కమ్యూనిటీ కార్యకలాపాల ఫలితంగా విస్మరించబడిన ఇతర పదార్థాలు. ఘన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ అంటే దాని ప్రయోజనాన్ని నెరవేర్చినందున లేదా ఇకపై ఉపయోగకరంగా లేనందున విస్మరించబడిన ఘన పదార్థాన్ని సేకరించడం, శుద్ధి చేయడం మరియు పారవేసే పక్రియను సూచిస్తుంది. ఇది చెత్త లేదా చెత్తకు చెందని వస్తువులను రీసైక్లింగ్ చేయడానికి పరిష్కారాలను కూడా అందిస్తుంది.
ఘన వ్యర్థ పదార్థాలలో సాలిడ్ లేదా సెమీ-సాలిడ్ గృహ వ్యర్థాలు, శానిటరీ వ్యర్థాలు, వాణిజ్య వ్యర్థాలు, సంస్థాగత వ్యర్థాలు, క్యాటరింగ్ మరియు మార్కెట్ వ్యర్థాలు మరియు ఇతర నివాసేతర వ్యర్థాలు, వీధి ఊడ్చేవి, ఉపరితల కాలువల నుండి తొలగించబడిన లేదా సేకరించిన సిల్ట్, ఉద్యానవన వ్యర్థాలు, వ్యవసాయం మరియు పాల వ్యర్థాలు ఉంటాయి. పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు, బయో-మెడికల్ వ్యర్థాలు మరియు ఇ-వ్యర్థాలు, బ్యాటరీ వ్యర్థాలు, రేడియో-యాక్టివ్ వ్యర్థాలు మొదలైన వాటిని మినహాయించి బయోమెడికల్ వ్యర్థాలను శుద్ధి చేస్తారు.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
ఘన వ్యర్థ పదార్ధాల మూలాలు
- నివాస స్థలం: ఈ ప్రదేశాల నుండి వచ్చే చెత్తలో ఆహార వ్యర్థాలు, ప్లాస్టిక్‌లు, కాగితం, గాజు, తోలు, కార్డ్‌బోర్డ్, లోహాలు, యార్డ్ వ్యర్థాలు, బూడిద మరియు ఎలక్ట్రానిక్స్, టైర్లు, బ్యాటరీలు, పాత పరుపులు మరియు ఉపయోగించిన నూనె వంటి భారీ గృహోపకరణాలు వంటి ప్రత్యేక వ్యర్థాలు ఉంటాయి.
- పారిశ్రామిక: ఘన వ్యర్థాలకు పరిశ్రమలు అతిపెద్ద సహకారిగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. వాటిలో తేలికపాటి మరియు భారీ తయారీ పరిశ్రమలు, నిర్మాణ స్థలాలు, ఫాబ్రికేషన్ ప్లాంట్లు, క్యానింగ్ ప్లాంట్లు, పవర్ మరియు కెమికల్ ప్లాంట్లు ఉన్నాయి.
- వాణిజ్యం: వాణిజ్య సౌకర్యాలు మరియు భవనాలు నేడు ఘన వ్యర్థాలకు మరో మూలం. వాణిజ్య భవనాలు మరియు సౌకర్యాలు, ఈ సందర్భంలో, హోటళ్లు, మార్కెట్లు, రెస్టారెంట్లు, గోడౌన్లు, దుకాణాలు మరియు కార్యాలయ భవనాలను సూచిస్తాయి.
- సంస్థాగత: పాఠశాలలు, కళాశాలలు, జైళ్లు, సైనిక బ్యారక్‌లు మరియు ఇతర ప్రభుత్వ కేంద్రాల వంటి సంస్థాగత కేంద్రాలు కూడా ఘన వ్యర్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
- వ్యవసాయం: పంట పొలాలు, తోటలు, డెయిరీలు, ద్రాక్షతోటలు మరియు ఫీడ్‌లాట్‌లు కూడా ఘన వ్యర్థాలకు మూలాలు.
- బయోమెడికల్: ఈ ఘన వ్యర్థాలలో కొన్ని సిరంజిలు, పట్టీలు, ఉపయోగించిన చేతి తొడుగులు, మందులు, కాగితం, ప్లాస్టిక్‌లు, ఆహార వ్యర్థాలు మరియు రసాయనాలు ఉన్నాయి.
ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణకు సంబంధించిన సమస్యలు
- పర్యావరణ కాలుష్యం: మునిసిపల్ ఘన వ్యర్థాలను సరిగ్గా పారవేయకపోవడం అపరిశుభ్రమైన పరిస్థితులను సృష్టిస్తుంది మరియు ఈ పరిస్థితులు పర్యావరణాన్ని కలుషితం చేస్తాయి మరియు వెక్టర్ ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధుల వ్యాప్తికి దారితీస్తాయి
- సంక్లిష్టమైన సాంకేతిక సవాళ్లు: అవి అనేక రకాల పరిపాలనా, ఆర్థిక మరియు సామాజిక సమస్యలను కూడా కలిగి ఉంటాయి, వీటిని తప్పనిసరిగా నిర్వహించాలి మరియు పరిష్కరించాలి.
- పట్టణ భారతదేశంలోనే రోజుకు దాదాపు 0.15 మిలియన్ టన్నుల MSW ఉత్పత్తి అవుతుంది, తలసరి ఉత్పత్తి రోజుకు 0.30 కిలోల నుండి 0.45 కిలోల మధ్య ఉంటుంది. వ్యర్థాల పరిమాణం 2031 నాటికి 165 మిలియన్ టన్నులకు మరియు 2050 నాటికి 436 మిలియన్ టన్నులకు చేరుకుంటుందని అంచనా.
- అవగాహన లేకపోవడం: నగరాల్లో అధికారిక వ్యర్థాల నిర్వహణ వ్యవస్థ నిమగ్నత తక్కువగా ఉందని గమనించడం ముఖ్యం, ప్రధానంగా తగినంత నిధులు లేకపోవడం, తక్కువ రంగాల అభివృద్ధి మరియు స్థిరమైన వ్యర్థాల నిర్వహణ వ్యాపారాల గురించి అవగాహన లేకపోవడం.
- తక్కువ ప్రతిఫలదాయకమైన ఉద్యోగం: రీసైక్లింగ్ విలువ గొలుసులోని వ్యర్థ పదార్థాలను సేకరించడం, క్రమబద్ధీకరించడం, ప్రాసెస్ చేయడం, నిల్వ చేయడం మరియు వ్యాపారం చేయడం ద్వారా నగరాల వ్యర్థాల రీసైక్లింగ్ పద్ధతులకు సమర్థవంతంగా దోహదపడుతుందనే వాస్తవంతో పాటు, అనధికారిక రంగం తరచుగా అధికారికంగా ఆమోదించబడదు మరియు గుర్తించబడదు.
- ఆరోగ్య సమస్య: అనధికారిక రంగం డంప్‌సైట్‌లకు సమీపంలో నివసిస్తుంది మరియు అపరిశుభ్రమైన మరియు అనారోగ్య పరిస్థితులలో పనిచేస్తుంది. కార్మికులకు తాగునీరు, బహిరంగ మరుగుదొడ్లు లేవు. వారికి చేతి తొడుగులు, గమ్‌బూట్‌లు మరియు అప్రాన్‌లు వంటి తగిన వ్యక్తిగత రక్షణ పరికరాలు (PPE) లేవు.
ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణ కోసం ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు
- వేస్ట్ టు వెల్త్ పోర్టల్: వేస్ట్ టు వెల్త్ మిషన్ అనేది ప్రధానమంత్రి సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్ అడ్వైజరీ కౌన్సిల్ (PMSTIAC) యొక్క తొమ్మిది శాస్త్రీయ మిషన్లలో ఒకటి. శక్తిని ఉత్పత్తి చేయడానికి, పదార్థాలను రీసైకిల్ చేయడానికి మరియు విలువైన వనరులను సేకరించేందుకు వ్యర్థాలను శుద్ధి చేయడానికి సాంకేతికతలను గుర్తించడం, అభివృద్ధి చేయడం మరియు అమలు చేయడం దీని లక్ష్యం.
- స్వచ్ఛ సర్వేక్షణ్ నిర్వహన : పౌరుల భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహించడానికి, చెత్త రహిత మరియు బహిరంగ మలవిసర్జన రహిత నగరాల కోసం తీసుకున్న కార్యక్రమాల సుస్థిరతను నిర్ధారించడానికి, ఆన్‌లైన్ ప్రక్రియల ద్వారా ఇప్పటికే ఉన్న వ్యవస్థలను సంస్థాగతీకరించడానికి మరియు సమాజంలోని అన్ని వర్గాలకు అవగాహన కల్పించడానికి MoHUA ద్వారా వివిధ రౌండ్ల స్వచ్ఛ సర్వేక్షణ్ (SS) నిర్వహించబడింది.
- చెత్త రహిత నగరాల యొక్క స్టార్ రేటింగ్ : ఘన వ్యర్థాల యొక్క నిరంతర శాస్త్రీయ నిర్వహణను నిర్ధారించడానికి మరియు పెరిగిన పరిశుభ్రతను సాధించడానికి నగరాలను ప్రోత్సహించడానికి, MoHUA 2018లో చెత్త-రహిత నగరాల స్టార్-రేటింగ్ ప్రోటోకాల్‌ను ప్రారంభించింది.
- ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాల నిర్వహణ (PWM) నియమాలు, 2016: ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాల ఉత్పత్తిని తగ్గించడానికి, ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలను చెత్తగా వేయకుండా నిరోధించడానికి మరియు ఇతర చర్యలతో పాటు మూలం వద్ద వ్యర్థాలను వేరుచేయడానికి ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాల జనరేటర్లు చర్యలు తీసుకోవాలని ఇది ఆదేశించింది.
ఘన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ నియమాలు, 2016
- 2000 నాటి మున్సిపల్ ఘన వ్యర్థాల (నిర్వహణ మరియు నిర్వహణ) నిబంధనలను భర్తీ చేసే ఈ చట్టాలు ఇప్పుడు పట్టణ సముదాయాలు, జనాభా లెక్కల పట్టణాలు, నోటిఫైడ్ ఇండస్ట్రియల్ టౌన్‌షిప్‌లు మరియు మునిసిపల్ అధికార పరిధికి వెలుపల ఉన్న ఇతర ప్రదేశాలకు వర్తిస్తాయి.
- మూలం వద్ద వ్యర్థాలను వేరు చేయడం: ఘన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ నియమాలు, 2016 మూలం వద్ద వ్యర్థాలను వేరు చేయడం, పారిశుధ్యం మరియు ప్యాకేజింగ్ వ్యర్థాలను పారవేయడం కోసం తయారీదారు యొక్క బాధ్యత మరియు బల్క్ జనరేటర్ సేకరణ, పారవేయడం మరియు ప్రాసెసింగ్ కోసం వినియోగదారు రుసుములను నొక్కిచెబుతున్నాయి.
- బయోడిగ్రేడబుల్ వ్యర్థాల ప్రాసెసింగ్: జీవఅధోకరణం చెందే వ్యర్థాలను ప్రాసెస్ చేయడం, శుద్ధి చేయడం మరియు కంపోస్ట్ లేదా బయో-మెథనేషన్ ద్వారా వీలైనంత వరకు ప్రాంగణంలో పారవేయాలని కూడా సిఫార్సు చేయబడింది, మిగిలిన చెత్తను చెత్త సేకరించేవారు లేదా ఏజెన్సీకి ఆదేశించినట్లుగా అందజేయాలి.
- కంపోస్ట్ ఉపయోగం: మార్గదర్శకాలు కంపోస్ట్ వాడకం, వ్యర్థాలను శక్తిగా మార్చడం మరియు పల్లపు ప్రదేశం మరియు సామర్థ్య పారామితుల సర్దుబాటును ప్రోత్సహిస్తాయి.
- సెంట్రల్ మానిటరింగ్ కమిటీ: చట్టాల మొత్తం అమలును పర్యవేక్షించేందుకు పర్యావరణం, ఆహారం మరియు వాతావరణ మార్పుల మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి అధ్యక్షతన ఒక సెంట్రల్ మానిటరింగ్ కమిటీని కూడా ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది.
ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణను మెరుగుపరచడానికి చర్యలు
- ఖచ్చితమైన సాంకేతిక ప్రమాణాలను సెట్ చేయడం: బయోమైనింగ్ మరియు బయోరిమిడియేషన్‌ను ఉపయోగించగల ప్రాంతాల్లో తప్పనిసరి చేయడం చాలా కీలకం.
- భాగస్వామ్యం: SWM 2016 నియమాలలో కూడా పేర్కొనబడిన వ్యర్థాలను సేకరించే సంస్థలతో ప్రభుత్వం భాగస్వామ్యాన్ని ఏర్పరచుకోవాలి. వ్యర్థాలను సేకరించేవారిని గుర్తించడం, నిర్వహించడం, శిక్షణ ఇవ్వడం మరియు వారికి సాధికారత కల్పించాల్సిన అవసరం ఉంది.
- ఆరోగ్యం మరియు భద్రత: బహిరంగ దహనాన్ని తగ్గించడం, తెగులు మరియు వ్యాధి వెక్టర్ వ్యాప్తిని తగ్గించడం మరియు నేరం మరియు హింసను నివారించడం ద్వారా ప్రజారోగ్యం మరియు జీవనోపాధిని మెరుగుపరచడం లక్ష్యంగా ఉండాలి.
| మరింత చదవండి |
|
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
