Telangana State Budget 2023-24
Telangana Budget 2023-2024 : Finance Minister T. Harish Rao on 5 February 2023 introduced the Telangana Budget for 2023 – 2024 in the State Legislature. Telangana government proposes Rs 2,90,396 crore budget outlay in 2023 -2024 financial year. In 2022-2023, it was 2.56 lakh crore. An amount of Rs 17,700 crore is proposed for Dalit Bandhu scheme, the Minister announced while presenting the state budget. Check budget highlights below.
ఆర్థిక మంత్రి టి. హరీష్ రావు 5 ఫిబ్రవరి 2023న రాష్ట్ర శాసనసభలో 2023 – 2024 తెలంగాణ బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. తెలంగాణ ప్రభుత్వం 2023-2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రతిపాదించిన మొత్తం వ్యయం రూ. 2,90,396 కోట్లు, రెవెన్యూ వ్యయం రూ. 2,11,685 కోట్లు మరియు ప్రతిపాదించిన మూలధన వ్యయం రూ. 37,525 కోట్లును ప్రతిపాదించింది. 2022-2023లో ఇది 2.56 లక్షల కోట్లు. దళిత బంధు పథకానికి రూ.17,700 కోట్లు ప్రతిపాదించినట్లు రాష్ట్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతున్న సందర్భంగా మంత్రి ప్రకటించారు. దిగువ బడ్జెట్ ముఖ్యాంశాలను తనిఖీ చేయండి.
Telangana State Budget 2023 in Telugu | తెలంగాణ రాష్ట్ర బడ్జెట్ 2023
ఆర్థిక మంత్రి హరీశ్ రావు గణాంకాలను అందజేస్తూ, 2015-16 మరియు 2020-21 మధ్య రాష్ట్ర జిఎస్‌డిపి వార్షికంగా 12.60 శాతం వృద్ధి చెందిందని చెప్పారు. దేశంలోని 18 ప్రధాన రాష్ట్రాలతో పోల్చితే తెలంగాణ వృద్ధి పనితీరు అద్భుతంగా ఉందని, 2015-16 నుంచి 2021-22 వరకు సగటు వార్షిక జీఎస్‌డీపీ వృద్ధి రేటు 12.6 శాతంతో తెలంగాణ మూడో స్థానంలో ఉందని ఆర్థిక మంత్రి తెలిపారు.
తెలంగాణ తలసరి ఆదాయం 2013-14లో రూ.1,12,162 నుంచి 2022-23 నాటికి రూ.3,17,115కు పెరుగుతుందని అంచనా వేస్తున్నట్లు ఆర్థిక మంత్రి తెలిపారు. ఇది జాతీయ తలసరి ఆదాయం రూ. 1,70,620 కంటే 86 శాతం ఎక్కువ. జాతీయ తలసరి ఆదాయంతో పోలిస్తే తెలంగాణ తలసరి ఆదాయం రూ. 1,46,495 ఎక్కువగా ఉంది. దళిత బంధు పథకానికి రూ.17,700 కోట్లు ప్రతిపాదించినట్లు సోమవారం అసెంబ్లీలో రాష్ట్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతున్న సందర్భంగా మంత్రి ప్రకటించారు.
రాష్ట్ర స్థూల ఆర్థిక పరిస్థితి
- ముందస్తు అంచనాల ప్రకారం 15.6% వృద్ధి రేటుతో 13.27 లక్షల కోట్లకు చేరనున్న రాష్ట్ర GSTP
- తెలంగాణ జనాభా దేశ జనాభాలో కేవలం 2.9% మాత్రమే ఉండగా, దేశ జిడిపిలో రాష్ట్రం 4.9% భాగస్వామ్యం కలిగిఉన్నది.
- 2022-23లో రాష్ట్ర తలసరి ఆదాయం 3,17,115 రూపాయలు ఉండవచ్చని అంచనా. ఇది జాతీయ సగటు (1,70,620) కంటే 86% ఎక్కువ
- 2017-18 నుంచి 2021-22 కాలానికి 11.8% తలసరి ఆదాయం వృద్ధి రేటుతో దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో అగ్రస్థానంలో తెలంగాణ
Telangana Budget 2023-24 Highlights | తెలంగాణ బడ్జెట్ 2023-24 ముఖ్యాంశాలు
- 2023-24 తలసరి ఆదాయం రూ. 3 లక్షల 17 వేల 175
- రెవెన్యూ వ్యయం రూ. 2,11,685 కోట్లు
- మూలధన వ్యయం రూ. 37, 525 కోట్లు
- మూలధన పెట్టుబడి – రూ.37,525 కోట్లు
- రెవెన్యూ వ్యయం – రూ.2.11 లక్షల కోట్లు
- కేంద్ర పన్నుల వాటా రూ. 21, 471 కోట్లు
- పన్నులు మరియు వ్యయ పన్నుల నుండి వచ్చే ఆదాయం రూ. 650 కోట్లు
- పన్నేతర ఆదాయం రూ. 22,801 కోట్లు
- కేంద్ర నిధులు రూ. 41, 259. 17 కోట్లు
- వాహన పన్ను ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 7,512 కోట్లు
- విద్యుత్ పన్నుల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 750 కోట్లు
- స్థిరాస్తి పన్నుల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 175 కోట్లు
- ఇతర పన్నుల సుంకాల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 44.20 కోట్లు
- స్టాంపులు మరియు రిజిస్ట్రేషన్ ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 18,500 కోట్లు
- భూ ఆదాయం ద్వారా వచ్చే ఆదాయం రూ. 12.5 కోట్లు
- ఎక్సైజ్ శాఖ నుంచి వచ్చే ఆదాయం రూ. 19 వేల 884.90 కోట్లు
- అమ్మకపు పన్ను ఆదాయం రూ. 39,500 కోట్లు
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
TS Budget 2023-24 Allocations | TS బడ్జెట్ 2023-24 ముఖ్యమైన పథకాలు కేటాయింపులు (రూ. కోట్లలో)
- కేసీఆర్ న్యూట్రిషన్ కిట్ కోసం రూ.200 కోట్లు
- డబుల్ బెడ్ రూమ్ ఇళ్ల నిర్మాణానికి రూ. 1200 కోట్లు
- ఉన్నత విద్యాశాఖ రూ. 3,001 కోట్లు
- టీఎస్ ఆర్టీసీ రూ. 1500 కోట్లు
- రవాణా శాఖ రూ. 1,644 కోట్లు
- మున్సిపల్ శాఖ రూ. 11 వేల 372 కోట్లు
- రోడ్లు భవనాల శాఖ రూ. 2 వేల కోట్లు
- హైదరాబాద్ ఎయిర్‌పోర్ట్ మెట్రో రూ. 500 కోట్లు
- పాతబస్తీకి మెట్రో కనెక్టివిటీ రూ. 500 కోట్లు
- షెడ్యూల్డ్ కులాల కోసం ప్రత్యేక అభివృద్ధి నిధిగా రూ.36,750 కోట్లు
- I&PR కోసం రూ. 1000 కోట్లు
- హోం శాఖ రూ. 9 వేల 500 కోట్లు
- ప్రభుత్వ ప్రధాన పథకాలైన కల్యాణలక్ష్మి, షాదీ ముబారక్‌ల కోసం రూ.3,210 కోట్లు
- మహిళా వర్సిటీకి రూ. 100 కోట్లు
- మూసీ అభివృద్ధికి రూ. 200 కోట్లు
- రవాణా శాఖ రూ. 1,644 కోట్లు
- గిరిజన సంక్షేమానికి రూ. 3,965 కోట్లు
- పరిశ్రమలు రూ. 4,037 కోట్లు
- గ్రామాల్లో రోడ్ల కోసం రూ. 2 వేల కోట్లు
- మైనారిటీ సంక్షేమానికి రూ. 2,200 కోట్లు
- వెనుకబడిన వర్గాల సంక్షేమానికి రూ.6,229 కోట్లు
- షెడ్యూల్ తెగలకు రూ.15, 233 కోట్లు
- నీటి పారుదల రంగానికి రూ. 26, 831 కోట్లు
- విద్యుత్ రంగానికి రూ.12,727 కోట్లు
- రైతుబంధు పథకానికి రూ.1575 కోట్లు
- రైతుల రుణమాఫీ కోసం రూ.6,385.20 కోట్లు
- రైతు బీమా పథకం రూ. 1589 కోట్లు
- గ్రామీణ ప్రగతి, పట్టణ ప్రగతి పథకం రూ. 4834 కోట్లు
- ఆయిల్ ఫామ్ సాగు – 1000 కోట్లు.
- యూనివర్సిటీల అభివృద్ధి – 500 కోట్లు.
- పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి ప్రోత్సాహకాలు – 2937.20 కోట్లు.
- పరిశ్రమలకు విద్యుత్ సబ్సిడీ 316.39 కోట్లు.
- ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ యూనిట్లకు చెల్లించాల్సిన వడ్డీ రుణం – 266.20 కోట్లు
- కొత్త ఉద్యోగ ఖాళీల కోసం రూ.1000 కోట్లు
- ఆరోగ్యశ్రీకి రూ.1463 కోట్లు
- ఆర్థిక శాఖ రూ. 49, 749 కోట్లు
- రెవెన్యూ శాఖకు 3,560 కోట్లు
- రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో దళిత బంధు పథకానికి రూ.17,700 కోట్లు ప్రతిపాదించారు. ఈ పథకం ప్రతి లబ్ధిదారుడు తనకు నచ్చిన ఏదైనా వ్యాపారాన్ని చేపట్టేందుకు రూ.10 లక్షల చొప్పున ఆర్థిక సహాయం అందిస్తుంది.
- వైద్య, ఆరోగ్య శాఖకు రూ.12,161 కోట్లు.
- బడ్జెట్‌లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వ్యవసాయం, అనుబంధ శాఖలకు రూ.26,831 కోట్ల భారీ కేటాయింపులు చేసింది.
- తెలంగాణ బడ్జెట్‌లో ఆసరా పింఛన్ల కోసం రూ.12,000 కోట్లు ప్రతిపాదించారు.
- తెలంగాణ బడ్జెట్‌లో పౌరసరఫరాల శాఖకు రూ.3,117 కోట్లు ప్రతిపాదించారు.
₹9,599 crore for the Home Department |
హోం శాఖకు ₹9,599 కోట్లు
- మరే ఇతర రాష్ట్రం లేని విధంగా రాష్ట్రం పెట్టుబడులను ఆకర్షించడంలో కీలకమైన అంశం శాంతిభద్రతలు. తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు 31,198 పోలీసు సిబ్బంది పోస్టులను సృష్టించిందని హరీశ్‌రావు తెలిపారు.
- మెగా సిటీ పోలీసింగ్‌లో భాగంగా హైదరాబాద్, సైబరాబాద్, రాచకొండ పోలీస్ కమిషనరేట్లను మరింత పటిష్టం చేయాలని నిర్ణయించారు.
- సరైన నిఘా కోసం 9.8 లక్షల సీసీటీవీ కెమెరాలను ఏర్పాటు చేశారు. దేశంలోనే ఇంత పెద్ద సంఖ్యలో సీసీ కెమెరాల ఏర్పాటులో తెలంగాణ రికార్డు సృష్టించిందని శ్రీ రావు తెలిపారు.
21 new special food processing zones |
21 కొత్త ప్రత్యేక ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ జోన్లు
ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ రంగాన్ని ప్రోత్సహించే దిశగా తెలంగాణ ప్రభుత్వం హైదరాబాద్ మినహా తెలంగాణలోని 9 జిల్లాల్లో 21 కొత్త ప్రత్యేక ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ జోన్లను ప్రతిపాదించింది. 7,150 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఈ ప్రాసెసింగ్ జోన్లను ఏర్పాటు చేస్తారు.
₹4,037 crore for the Industries Department | తెలంగాణ బడ్జెట్ 2023-24 పరిశ్రమల శాఖకు ₹ 4,037 కోట్లు
- జాతీయ, అంతర్జాతీయ పెట్టుబడులకు తెలంగాణ ఆకర్షణీయమైన గమ్యస్థానంగా అవతరించింది. TS-iPASS చట్టం విప్లవాత్మకమైన మార్పులను తీసుకువచ్చింది, పరిశ్రమల స్థాపనకు అనుమతులు పొందడంలో గణనీయమైన సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరిచింది.
- 24 గంటల కరెంటు, మెరుగైన శాంతిభద్రతలు, సుస్థిరమైన, సమర్ధవంతమైన పరిపాలనతో ప్రముఖ జాతీయ, అంతర్జాతీయ సంస్థలు తెలంగాణలో యూనిట్ల ఏర్పాటుకు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి. TS-iPASS కింద, ఇప్పటివరకు 22,110 యూనిట్లు/ప్రాజెక్ట్‌లకు అనుమతులు ఇవ్వబడ్డాయి.
- గత 8.5 సంవత్సరాలలో, తెలంగాణ ₹3,31,000 కోట్ల ($40 బిలియన్లు) పెట్టుబడులను ఆకర్షించింది. దీంతో 22 లక్షల 36 వేల మందికి ఉపాధి అవకాశాలు లభించాయి.
- తెలంగాణ నుంచి వార్షిక ఐటీ ఎగుమతుల విలువ ₹57,258 కోట్ల నుంచి ₹1,83,569 కోట్లకు పెరిగింది, ఇది 2014 నుంచి 220% పెరిగింది.
- 2021-22లో ఐటీ ఎగుమతుల్లో 26.14% వృద్ధి రేటుతో తెలంగాణ మొదటి స్థానంలో నిలిచింది. తెలంగాణలో ఐటీ ఉద్యోగాలు 3,23,396 నుంచి 8,27,124కి పెరిగాయి. 2021-22లో దేశంలో కొత్త ఐటీ ఉద్యోగాల సంఖ్య 4.50 లక్షలు కాగా, ఒక్క తెలంగాణలోనే 1,49,506 ఉన్నాయి.
- దావోస్‌లో ఇటీవల జరిగిన వరల్డ్ ఎకనామిక్ ఫోరమ్‌లో తెలంగాణ కోసం పరిశ్రమల శాఖ ₹21,000 కోట్ల పెట్టుబడి కట్టుబాట్లను అందుకోవడాన్ని FM హరీష్ రావు అభినందించారు.
- తెలంగాణ అకాడెమీ ఫర్ స్కిల్ అండ్ నాలెడ్జ్, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం యొక్క చొరవ, విద్యార్థులకు తగిన ఉద్యోగాలను పొందేందుకు వీలుగా వారికి సరికొత్త సాంకేతిక నైపుణ్యాలతో సన్నద్ధం చేయడానికి, ఇప్పటివరకు 7,09,530 మంది విద్యార్థులకు శిక్షణ ఇచ్చింది.
- వచ్చే ఐదేళ్లలో తెలంగాణ ప్రభుత్వం TSIIC ద్వారా 70 కొత్త పారిశ్రామిక పార్కులను ఏర్పాటు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. చిన్న, మధ్యతరహా పరిశ్రమల కోసం దండు మల్కాపూర్‌లో 570 ఎకరాల్లో గ్రీన్‌ ఇండస్ట్రియల్‌ పార్క్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. 400 MSMEలు ₹1,200 కోట్లు పెట్టుబడి పెట్టాయి.
₹31,426 crore Panchayat Raj Department | పంచాయతీరాజ్ శాఖకు ₹31,426 కోట్లు
- పల్లె ప్రగతి పథకం వల్ల తెలంగాణలోని అన్ని గ్రామాలకు ప్రాథమిక సౌకర్యాలు, పారిశుద్ధ్యం & పచ్చదనం అందించబడింది. 12,769 గ్రామాలు సాధించిన ప్రగతితో పోలిస్తే దేశంలో ఏ రాష్ట్రం తెలంగాణకు చేరువలో లేదు.
- పల్లె ప్రగతి కార్యక్రమం ఐదు దశలు పూర్తయ్యాయి. పథకం ప్రారంభించినప్పటి నుండి, గ్రామ పంచాయతీలకు ₹10,000 కోట్లకు పైగా బదిలీ చేయబడింది.
- పాత పంచాయతీ రాజ్‌ రోడ్ల మరమ్మతులు, వాటి నిర్వహణ కోసం బడ్జెట్‌లో ₹2,000 కోట్లు ప్రతిపాదించారు. మొత్తంమీద, బడ్జెట్‌లో పంచాయతీరాజ్ శాఖకు ₹31,426 కోట్లు ప్రతిపాదించారు.
₹2,200 crore for the welfare of minorities | మైనారిటీల సంక్షేమానికి ₹2,200 కోట్లు
- రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు ముందు, మైనారిటీల సంక్షేమం కోసం సంవత్సరానికి ₹ 300 కోట్లు కూడా ఖర్చు చేయలేదు.
- జూన్ 2014లో తెలంగాణ ఏర్పడినప్పటి నుండి 2023 జనవరి వరకు మైనారిటీల సంక్షేమం కోసం ప్రభుత్వం ₹8,581 కోట్లు ఖర్చు చేసింది.
- ప్రస్తుత మరియు తదుపరి ఆర్థిక సంవత్సరంలో మైనారిటీ సంక్షేమ కార్పొరేషన్ ద్వారా రుణాల పంపిణీ కోసం, ₹270 కోట్లు ఖర్చు చేయాలని ప్రతిపాదించబడింది. ఇది గత సంవత్సరం బడ్జెట్‌తో పోలిస్తే ₹239 కోట్లు ఎక్కువ.
Download: Telangana Budget 2023-2024 Pdf
| మరింత చదవండి: | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
