తెలంగాణ ‘GO 111’ అంటే ఏమిటి?, G.O 111 గురించిన అన్ని వివరాలు

హైదరాబాద్ మహా నగరానికి ఎన్నో ఏళ్లుగా నగర శివారులోని ఉస్మాన్ సాగర్, హిమాయత్ సాగర్ జలాశయాలు తాగునీటి అవసరాలను తీర్చుతున్నాయి. ఈ రిజర్వాయర్‌ల పరిరక్షణకు GO 111 అమల్లో ఉంది. వీటి చుట్టూ పది కిలోమీటర్ల పరిధిలో కాలుష్యం కారక పరిశ్రమలు, భారీ హోటళ్లు, నివాస కాలనీలు, ఇతర కాలుష్య కారక నిర్మాణాలపై నిషేధం విధిస్తూ.. 1994లో తొలుత జీవో నం. 192ను తీసుకొచ్చింది. దీనికి కొన్ని సవరణలు చేస్తూ 1996 మార్చి 8న అప్పటి ప్రభుత్వం జీవో 111ను తెచ్చింది.

అయితే, ఇటీవల తెలంగాణ ప్రభుత్వం  హైదరాబాద్‌లోని చారిత్రాత్మకమైన ఉస్మాన్ సాగర్, హిమాయత్ సాగర్ రిజర్వాయర్లను పరిరక్షించాలన్న 25 ఏళ్ల నాటి ప్రభుత్వ ఉత్తర్వును GO 111 ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు ప్రకటించింది, ఇది చుట్టుపక్కల పెళుసుగా ఉన్న పర్యావరణ వ్యవస్థను నాశనం చేస్తుందని పర్యావరణవేత్తలు మరియు ఉద్యమకారులు విమర్శిస్తున్నారు.

G.O. 111 గురించి

• మార్చి 8, 1996న, ఉస్మాన్ సాగర్ మరియు హిమాయత్ సాగర్ సరస్సుల పరివాహక ప్రాంతంలో 10 కిలోమీటర్ల వ్యాసార్థం వరకు అభివృద్ధి లేదా నిర్మాణ పనులను నిషేధిస్తూ పూర్వ (అవిభజిత) ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ‘ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు (GO) 111’ జారీ చేసింది.
• కాలుష్యానికి కారణమయ్యే పరిశ్రమలు, రెసిడెన్షియల్ కాలనీలు, హోటళ్లు తదితరాల ఏర్పాటుపై GO నిషేధం విధించింది. మొత్తం పరివాహక ప్రాంతం 1.30 లక్షల ఎకరాలు, 84 గ్రామాలలో విస్తరించి ఉంది.
• పరివాహక ప్రాంతాన్ని రక్షించడం మరియు రిజర్వాయర్లను కాలుష్య రహితంగా ఉంచడం పరిమితుల లక్ష్యం.
• ఈ సరస్సులు దాదాపు 70 ఏళ్లుగా హైదరాబాద్‌కు నీటిని సరఫరా చేస్తున్నాయి మరియు ఆ సమయంలో నగరానికి ప్రధాన తాగునీటి వనరుగా ఉన్నాయి.

APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group

ఈ రిజర్వాయర్లను ఎప్పుడు, ఎందుకు నిర్మించారు?

• హైదరాబాద్‌ను వరదల నుండి రక్షించడానికి కృష్ణా యొక్క ప్రధాన ఉపనది అయిన మూసీ (మూసా లేదా ముచ్కుంద అని కూడా పిలుస్తారు) నదిపై ఆనకట్టలు నిర్మించడం ద్వారా రిజర్వాయర్లు సృష్టించబడ్డాయి.
• 1908లో ఆరవ నిజాం మహబూబ్ అలీ ఖాన్ (1869-1911) హయాంలో 15,000 మందికి పైగా మరణించిన భారీ వరద తర్వాత ఆనకట్టలను నిర్మించాలనే ప్రతిపాదన వచ్చింది.
• చివరి నిజాం ఉస్మాన్ అలీ ఖాన్ (1911-48) హయాంలో ఈ సరస్సులు ఉనికిలోకి వచ్చాయి.
• ఉస్మాన్ సాగర్ 1921లో, హిమాయత్ సాగర్ 1927లో పూర్తయ్యాయి.
• ఉస్మాన్ సాగర్‌లోని నిజాం అతిథి గృహం ఇప్పుడు వారసత్వ కట్టడం.

ప్రభుత్వ వైఖరి:

• నీటి సరఫరా కోసం నగరం ఇకపై ఈ రెండు రిజర్వాయర్లపై ఆధారపడదని, పరీవాహక ప్రాంతంలో అభివృద్ధిపై ఆంక్షలు కొనసాగించాల్సిన అవసరం లేదని ముఖ్యమంత్రి అన్నారు.
• హైదరాబాద్ తాగునీటి అవసరాలు రోజుకు 600 మిలియన్ గ్యాలన్లకు (MGD) పెరిగింది, ఇది కృష్ణా నదితో సహా ఇతర వనరుల నుండి తీసుకోబడుతుంది; రెండు జలాశయాల నుండి నీరు రోజువారీ అవసరాలలో కేవలం 1 శాతం మాత్రమే.
• అయితే రిజర్వాయర్లలోకి వచ్చే నీరు కలుషితం కాకుండా ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకుంటుందని, అనధికారిక అభివృద్ధి, నిర్మాణాలకు ఆస్కారం ఉండదని అధికారులు తెలిపారు.
•  రెండు సరస్సుల చుట్టూ అభివృద్ధికి సంబంధించిన నియమాలు మరియు నిబంధనలను రూపొందించడానికి ప్రభుత్వం ప్రధాన కార్యదర్శి నేతృత్వంలో ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది.
• ఈ ప్రాంతంలో అనేక మురుగునీటి శుద్ధి కర్మాగారాలు ప్రతిపాదించబడ్డాయి మరియు శుద్ధి చేయబడిన నీటిని సరస్సుల నుండి దూరంగా మళ్లించడానికి పైప్‌లైన్‌లు లేదా కాలువలు తవ్వబడతాయి.
• ఈ ప్రాంతం అంతటా పెద్ద గ్రీన్ జోన్లను ఏర్పాటు చేయాలని ప్రభుత్వం ప్రతిపాదిస్తోంది, ఇది ఎటువంటి అభివృద్ధి లేకుండా ఉంటుంది.
• ఈ ప్రాంతంలో మౌలిక సదుపాయాల కల్పనకు, ముఖ్యంగా రోడ్లు, డ్రైనేజీ పైపులైన్ల ఏర్పాటుకు ఎక్కువ నష్టం వాటిల్లకుండా ఉండేలా కమిటీ సిఫారసు చేస్తుంది.
• నిర్మాణ కార్యకలాపాలు ఖచ్చితంగా పర్యవేక్షించబడతాయి మరియు నియంత్రించబడతాయి.

పర్యావరణవేత్తలు, కార్యకర్తలు ఏమంటున్నారు?

• ఉస్మాన్ సాగర్, హిమాయత్ సాగర్ జలాశయాలు ఇప్పటికీ నగరానికి ముఖ్యమైన నీటి వనరుగా ఉన్నాయి.
• వాటి చుట్టూ భారీ కాంక్రీట్ జంగిల్ రానుంది. శక్తివంతమైన రియల్ ఎస్టేట్ లాబీ తీవ్ర ఒత్తిడి తెచ్చినట్లు తెలుస్తోంది.
• ఇప్పటికే ఈ రెండు చెరువుల చుట్టూ 10 వేలకు పైగా అక్రమ నిర్మాణాలు ఉన్నాయి.
• నగరం యొక్క నైరుతి దిశలో ఉన్న రిజర్వాయర్లు నైరుతి రుతుపవనాల సమయంలో నాణ్యమైన గాలిని అందిస్తాయి. ఆ ప్రాంతాల్లో ఎలాంటి కాలుష్యం ఉన్నా గాలి నాణ్యతపై ప్రభావం చూపుతుంది.
• జంట జలాశయాలు, మొత్తం ప్రాంతం మధ్య ఉన్న మృగవాణి జాతీయ ఉద్యానవనం నగరానికి ఉష్ణ శోషణ యూనిట్‌గా పనిచేస్తుంది, దీనిని శంకుస్థాపన చేయడానికి అనుమతిస్తే, నగరం కొలిమిగా మారుతుంది.

G.O 111 కింద గ్రామాల జాబితా

హైదరాబాద్ మెట్రోపాలిటన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (HMDA) వెబ్‌సైట్ ద్వారా జాబితా చేయబడిన GO-111 పరిరక్షణలో ఉన్న ప్రాంతాలు క్రింద పేర్కొనబడ్డాయి:

Sharing is caring!