ఇటీవల ఉత్తరాఖండ్ లోని హరిద్వార్ లో కురిసిన భారీ వర్షాల మధ్య ఏర్పడిన భారీ మరియు భయంకరమైన షెల్ఫ్ మేఘం అందరి దృష్టిని ఆకర్షించింది. ‘ఆర్కస్ క్లౌడ్’ అని కూడా పిలువబడే పెద్ద మేఘాల నిర్మాణం సాధారణంగా ఉరుములతో కూడిన ప్రధాన అంచు వద్ద లేదా చలి సరిహద్దులో ఏర్పడుతుంది. అవి సాధారణంగా ఆకాశం అంతటా విశాలమైన ఆర్క్‌గా కనిపిస్తాయి, ఇవి కొన్నిసార్లు అడ్డంగా తిరుగుతున్నట్లు కనిపిస్తాయి. షెల్ఫ్ మేఘాలు సాధారణంగా తీవ్రమైన వాతావరణాన్ని కలిగించనప్పటికీ, తీవ్రమైన ఉరుములు లేదా ఈదురుగాలులతో సంబంధం ఉన్నవి హానికరమైన సరళరేఖ గాలులతో ఏర్పడవచ్చు. ఈ తుఫానులు భారీ వర్షం మరియు పెద్ద వడగళ్ళు కూడా తీసుకురావచ్చు. షెల్ఫ్ మేఘం లేదా ఆర్కస్ మేఘం అని పిలువబడే ఈ ఆకర్షణీయమైన వాతావరణ దృగ్విషయం యొక్క లక్షణాలు, నిర్మాణం మరియు ప్రాముఖ్యతను గురించి మేము వివరంగా ఈ కధనంలో పేర్కొన్నాము.
ఉత్తరాఖండ్‌లో కనిపించిన షెల్ఫ్ మేఘం ఎలా ఏర్పడింది?
- ఉత్తరాఖండ్‌లో ఇటీవల కనిపించిన షెల్ఫ్ క్లౌడ్ లేదా ఆర్కస్ క్లౌడ్, తుఫానుకు ముందు చల్లటి గాలి నేలను తాకినప్పుడు ఏర్పడుతుంది.
- ఆ చల్లని, పొడి గాలి అప్పుడు వెచ్చని, తేమతో కూడిన గాలిని ఎదుర్కొంటుంది మరియు వెచ్చని గాలిని పైకి బలవంతంగా కదిలే చేస్తుంది, ఇది క్రిందికి మరియు పైకి కదిలేలా చలనాన్ని సృష్టిస్తుంది.
- ఈ రెండు రకాల గాలులు మేఘాలను షెల్ఫ్ క్లౌడ్స్ కు సంబంధించిన వివిధ రూపాలలోనికి తిరిగేలా చేస్తాయి.
షెల్ఫ్ క్లౌడ్ అంటే ఏమిటి?
- ఆర్కస్ మేఘం అని కూడా పిలువబడే షెల్ఫ్ మేఘం సాధారణంగా ఉరుములతో కూడిన ప్రధాన అంచు వెంట ఏర్పడుతుంది.
- ఇది ఒక రకమైన లోతట్టు, సమాంతర మేఘ నిర్మాణం, ఇది స్పష్టంగా వరుసగా ఏర్పడిన ఘన మేఘాల ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది.
- ఇది దాని విలక్షణమైన చీలిక ఆకారంలో ఏర్పడటానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. అవి సాధారణంగా ఆకాశంలో విశాలమైన ఆర్క్‌గా కనిపిస్తాయి, ఇవి కొన్నిసార్లు అడ్డంగా తిరుగుతున్నట్లు కనిపిస్తాయి.
షెల్ఫ్ మేఘాల నిర్మాణం:
- చల్లని మరియు దట్టమైన గాలి ద్వారా వెచ్చని గాలి ద్రవ్యరాశిలోకి బలవంతంగా వచ్చినప్పుడు షెల్ఫ్ మేఘాలు ఏర్పడతాయి.
- చల్లని గాలి యొక్క ఈ అలజడి తరచుగా ఉరుములతో కూడిన దిగువ భాగంలో సంభవిస్తుంది, ఇక్కడ చల్లని గాలి భూమి వైపు దూసుకొస్తుంది, ఇది గాలులను సృష్టించడానికి వ్యాప్తి చెందుతుంది.
- ఉరుములతో కూడిన షెల్ఫ్ మేఘాలు ఎల్లప్పుడూ మేఘం ముందు పొడి మరియు చల్లని గాలితో ఉంటాయి, షెల్ఫ్ మేఘం పైకి కదిలిన తర్వాత వర్షం వస్తుంది.
ఉరుములు, మెరుపులతో కూడిన వర్షం: షెల్ఫ్ మేఘాలకు ఉత్ప్రేరకం
- ఉరుములు మెరుపుల నుండి ఉద్భవించే ఉరుములతో కూడిన వర్షపు జల్లులు.
- వెచ్చని, తేమతో కూడిన గాలి చల్లని గాలిలోకి పెరిగినప్పుడు మేఘాలు ఏర్పడి వర్షం పడుతుంది.
- వెచ్చని గాలి చల్లగా మారుతుంది, ఇది నీటి ఆవిరి అని పిలువబడే తేమను చిన్న నీటి బిందువులుగా ఏర్పరుస్తుంది – ఈ ప్రక్రియను ఘనీభవనం అంటారు.
- చల్లబడిన గాలి వాతావరణంలో కిందికి కదిలి, వేడెక్కుతుంది , మళ్లీ పైకి కదులుతుంది.
- పైకి కదులుతున్న మరియు కిందికి కదులుతున్న గాలి యొక్క ఈ వలయాన్ని ఉష్ణప్రసరణ ఘటం అంటారు.
- ఇది కొద్ది మొత్తంలో జరిగితే మేఘం ఏర్పడుతుంది. పెద్ద మొత్తంలో గాలి మరియు తేమతో ఇది జరిగితే, ఉరుములతో కూడిన వర్షం ఏర్పడుతుంది.
ఆర్కస్ మేఘాల గురించి:
- ఆర్కస్ మేఘాలు తక్కువ-స్థాయి, పొడవైన మేఘ నిర్మాణాలు, ఇవి తరచుగా ఉరుములు వంటి శక్తివంతమైన తుఫాను వ్యవస్థలతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి.
- ఇవి క్యుములోనింబస్ మేఘాల (ఉరుముల మేఘాలు) క్రింద లేదా అప్పుడప్పుడు క్యుములస్ మేఘాలతో పాటు కలిసి కనిపిస్తాయి.
- ఈ మేఘాలు ఉరుముల నుండి చల్లని గాలి పరస్పర చర్య వల్ల ఏర్పడతాయి, వెచ్చని, తేమతో కూడిన గాలిని పైకి నెట్టడం వల్ల ఏర్పడతాయి.
- పైకి కదులుతున్న వెచ్చని గాలి చల్లబడి మేఘాలుగా ఘనీభవిస్తుంది, గాలి దిశ మేఘం యొక్క ఆకారాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది, ఇదే షెల్ఫ్ క్లౌడ్ లేదా ప్రత్యేక రోల్ మేఘం.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
షెల్ఫ్ క్లౌడ్ ప్రమాదకరమా?
- ఉరుములు, మెరుపులతో కూడిన మేఘాలతో సంబంధం కారణంగా ఆర్కస్ మేఘాలు తరచుగా బలమైన గాలులు, భారీ వర్షం మరియు వడగండ్లతో కూడి ఉంటాయి.
- ఈ వాతావరణ సంఘటనలలో ఉరుములు మరియు పిడుగులు కూడా సాధారణం, తీవ్రత అధికంగా ఉన్న సందర్భాల్లో సుడిగాలులు వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది.
- మానవ జీవితానికి నేరుగా ప్రమాదకరం కానప్పటికీ, ఆర్కస్ మేఘాలు శక్తివంతమైన ఉరుములు లేదా తీవ్రమైన వాతావరణ సంఘటనకు హెచ్చరిక సంకేతంగా పనిచేస్తాయి.
- తుఫాను సాపేక్షంగా బలహీనంగా ఉంటే అవి సంభవించవు మరియు బలమైన పిడుగులు మరియు ఉరుములు సంభవించే ప్రదేశంలో తరచుగా ఇవి కనిపిస్తాయి.
- ఈ మేఘాలను గుర్తించడం వలన ప్రమాద ప్రాంతాలలో ఉన్న ప్రజలను సురక్షిత ప్రాంతాలకు తరలించేందుకు మరియు ప్రాణాలను రక్షించుకోవడానికి విలువైన సమయాన్ని అందించవచ్చు.
ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మరియు భారత దేశంలో తరచుగా సంభవించే ప్రదేశాలు
- హరిద్వార్ షెల్ఫ్ మేఘం భయానకంగా మరియు అరుదుగా కనిపించినప్పటికీ, ఆర్కస్ మేఘాలు భారతదేశంలో సాపేక్షంగా సాధారణం.
- వర్షాకాలంలో కోల్కతా, మదురై, ముంబై, చెన్నై మరియు ఇతర భారతీయ ప్రాంతాలలో వీటిని గమనించవచ్చు.
- ఆస్ట్రేలియా, అలాస్కా, కాలిఫోర్నియా వంటి ప్రదేశాలతో సహా ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రమైన ఉరుములతో కూడిన మేఘాలు ఏర్పడతాయి.
| మరింత చదవండి: | |
| తాజా ఉద్యోగ ప్రకటనలు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత స్టడీ మెటీరియల్ (APPSC, TSPSC) | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
| ఉచిత మాక్ టెస్టులు | ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి |
