దేశ వ్యాప్తంగా చాలా మంది అభ్యర్థుల EMRS మరియు NVS పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్నారు. వారికి EMRS లేదా NVS లలో ఏది ఉత్తమమైనది మరియు వారి కెరీర్గా ఏది ఎంచుకోవాలి అనే సందేహం ఉంటుంది. మీ సందేహాలకు సరైన సమాదానం కోసం ఈ కధనాన్ని చదవండి.
నాణ్యమైన విద్యను ప్రోత్సహించేందుకు భారత ప్రభుత్వం ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్స్ మరియు నవోదయ విద్యాలయ పేరుతో రెండు పాఠశాలలను ఏర్పాటు చేసింది. ST వర్గానికి చెందిన పిల్లలకు మెరుగైన పాఠశాల విద్యను అందించడానికి గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద EMRS స్థాపించబడినప్పటికీ, NVS అనేది అన్ని వర్గాలకు చెందినా పిల్లలందరి కోసం స్థాపించబడింది. ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ (EMRS) లేదా నవోదయ విద్యాలయా (NVS) లలో ఏది ఉత్తమమైనది? అనే చర్చ తరచుగా జరుగుతూనే ఉంటుంది.
ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ (EMRS) అంటే ఏమిటి?
గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని ST పిల్లలకు అధిక-నాణ్యత గల విద్యా కార్యక్రమాలలో అవకాశాలను అందించడానికి మరియు వివిధ రంగాలలో ఉపాధిని పొందేందుకు, EMRS 1997-1998లో స్థాపించబడింది. విద్యా ర్థులతో పాటు పిల్లల సమగ్ర వికాసానికి పాఠశాలలకు ప్రాధాన్యత ఉంది. ప్రతి పాఠశాలలో 480 మంది విద్యార్థులు అనుమతించబడ్డారు, ఇది 6వ తరగతి నుండి XII వరకు విద్యార్థులకు సేవలు అందిస్తుంది. ఇప్పటి వరకు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పాఠశాలల నిర్మాణం మరియు పునరావృత ఖర్చుల కోసం రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 275 (1) కింద గ్రాంట్లు పొందాయి.
నవోదయ విద్యాలయం (NVS) అంటే ఏమిటి?
భారతదేశంలోని కేంద్రీయ పాఠశాలల యొక్క నవోదయ విద్యాలయ సమితి (NVS) వ్యవస్థ వారి సామాజిక ఆర్థిక, సామాజిక మరియు గ్రామీణ పరిమితుల కారణంగా వేగవంతమైన అభ్యాసానికి ప్రాప్యత లేని ప్రతిభావంతులైన పిల్లలను లక్ష్యంగా చేసుకుంటుంది. NVS యొక్క లక్ష్య జనాభా ఎక్కువగా గ్రామీణ ప్రాంతాల నుండి ప్రతిభావంతులైన విద్యార్థులే. విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ అన్ని NVS కార్యకలాపాలకు నిధులను అందిస్తుంది, ఇది విద్యార్థులు వారి మొదటి మూడు సంవత్సరాల హాజరులో ఉచితం. అయితే తొమ్మిదో తరగతి నుంచి నెలకు రూ.600 ఫీజు ఉంటుంది.
APPSC/TSPSC Sure shot Selection Group
ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ (EMRS) ముఖ్యాంశాలు
EMRS యొక్క కొన్ని ప్రముఖ ముఖ్యాంశాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి:
- గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివసిస్తున్న ST పిల్లలకు నాణ్యమైన విద్యను అందించడానికి 1997-1998లో ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్స్ (EMRS) స్థాపించారు
- విద్యా బోధనతో పాటు పిల్లల సమగ్రాభివృద్ధికి పాఠశాలలకు ప్రాధాన్యమిస్తున్నారు.
- మారుమూల ప్రాంతాల్లోని షెడ్యూల్డ్ తెగల (ST) విద్యార్థులకు నాణ్యమైన మధ్య మరియు ఉన్నత పాఠశాల విద్యను అందించడం, అడ్వాన్స్ డ్, ప్రొఫెషనల్ ఎడ్యుకేషన్ ప్రోగ్రామ్స్ లో రిజర్వేషన్లు, ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ రంగాల్లోని ఉద్యోగాలను సద్వినియోగం చేసుకోవడమే కాకుండా ST యేతర జనాభాతో సమానంగా ఉత్తమ విద్యావకాశాలను పొందేందుకు వీలు కల్పించడం EMRS లక్ష్యం.
- ఆరు నుంచి పన్నెండో తరగతి వరకు విద్యార్థులకు సేవలందించే ఒక్కో పాఠశాలలో 480 మంది విద్యార్థులను అనుమతిస్తారు.
- రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 275(1) కింద లభించిన నిధులను వీటి ఏర్పాటుకు వినియోగిస్తున్నారు.
- గిరిజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ EMRSలు లేదా ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలకు నిధులను అందిస్తుంది.
- 2022 నాటికి, 50% కంటే ఎక్కువ ST జనాభా మరియు కనీసం 20,000 మంది గిరిజన సభ్యులు ఉన్న ప్రతి బ్లాక్కు మరింత మద్దతునిచ్చేందుకు EMRS కలిగి ఉండాలని నిర్ణయించారు.
- క్రీడలు మరియు నైపుణ్యాభివృద్ధిలో బోధనను అందించడంతో పాటు, ఏకలవ్య పాఠశాలలు నవోదయ విద్యాలయతో సమానంగా ఉంటాయి మరియు స్థానిక కళ మరియు సంస్కృతిని నిర్వహించడానికి ప్రత్యేక సౌకర్యాలను కలిగి ఉన్నాయి.
నవోదయ విద్యాలయం (NVS) ముఖ్యాంశాలు
నవోదయ విద్యాలయంలోని కొన్ని ప్రముఖ విశేషాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి:
- నవోదయ పేద మరియు నిరుపేద గ్రామీణ పిల్లలకు CBSE విద్యను అందిస్తుంది. ఇటీవలి పదేళ్ల డేటా ప్రకారం, అన్ని CBSE స్కూల్ గొలుసులలో NVS పనితీరు అత్యుత్తమంగా ఉంది. ఫలితంగా, NVS తన విద్యార్థులకు గొప్ప మరియు అత్యంత తెలివైన విద్యను అందిస్తుంది.
- నవోదయ ఒక బోర్డింగ్ స్కూల్. అందులో ఒక ప్రధాన అంశం బోధన. అయితే నవోదయ, “మీరు అన్ని విషయాలను ఎలా నిర్వహించగలరు?” అని మీకు నిర్దేశిస్తుంది. నవోదయ మిమ్మల్ని ధైర్యవంతులను చేస్తుంది మరియు మీ గృహస్థతను తొలగిస్తుంది.
- నవోదయ ఒక కుటుంబం, ఒక సంస్థ కాదు. మరియు మీరు ఈ సంస్థలో చేరిన వెంటనే, మీరు సభ్యులు అవుతారు. బయటి ప్రపంచంలో నవోదయన్ అనే పదం సరిపోతుంది. ఎందుకంటే ఒక నవోదయన్ కు వెంటనే మరొక నవోదయన్ సహాయం చేస్తాడు కాబట్టి.
- నైతిక సూత్రాలు, నాయకత్వ లక్షణాలతో కూడిన విద్యను Jnv అందిస్తుంది.
EMRS మరియు NVS యొక్క లక్షణాలు
ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ అలాగే నవోదయ విద్యాలయం రెండింటి యొక్క ముఖ్య లక్షణాలు & ప్రయోజనాలను పరిశీలిద్దాం.
EMRS మరియు NVS యొక్క లక్షణాలు |
|
EMRS | NVS |
2024 నాటికి 740 EMRS పాఠశాలలు ఏర్పాటు | 661 ఫంక్షనల్ రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలలు |
కొత్త పాఠశాలలకు 38,800 మంది ఉపాధ్యాయులు & సిబ్బందిని నియమించనున్నారు | ఒక్కో NVSలో 30-35 మంది టీచింగ్ మరియు 10-15 మంది నాన్ టీచింగ్ స్టాఫ్ |
ఉపాధ్యాయుల నియామక కార్యక్రమం ప్రతి సంవత్సరం జరగదు | ఉపాధ్యాయ నియామక కార్యక్రమం ప్రతి సంవత్సరం జరుగుతుంది |
మహిళా ఉపాధ్యాయులందరికీ ప్రసూతి సెలవులు | మహిళా ఉపాధ్యాయులందరికీ ప్రసూతి సెలవులు |
పదవీ విరమణ ప్రయోజనాలు & పెన్షన్ | పదవీ విరమణ ప్రయోజనాలు & పెన్షన్ |
EMRS లేదా NVS లలో ఏది ఉత్తమమైనది?
అద్భుతమైన సౌకర్యాలతో పాటు ఏకలవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, నవోదయ విద్యాలయాలు రెండూ ఉపాధ్యాయులు విద్యలో ఉత్తమ అవకాశాలను అందరికీ అందుబాటులోకి తీసుకురావడానికి మరియు సాధారణ జనాభాకు సమానంగా తీసుకురావడానికి దోహదపడతాయి. రెండూ ఆరోగ్యకరమైన ప్రయోజనాలతో పాటు పదవీ విరమణ తర్వాత పెన్షన్ను అందిస్తాయి. అందువలన, రెండూ వాటి సారాంశంలో మంచివి. ఔత్సాహిక టీచింగ్ అభ్యర్థులు పారామితులను మూల్యాంకనం చేసి, వారు దేనిని ఖచ్చితంగా ఎంచుకోవాలనుకుంటున్నారో ఎంపిక చేసుకోవడం ఉత్తమం.